|
ХАЛҚАРО МУАММОЛАР
Давлатлар ўртасида ўзаро курашнинг бўлиши табиий ва муқаррардир. Халқлар ва миллатлар ўртасида манфаатларнинг ҳар хил бўлиши ўзгартириб бўлмайдиган ҳақиқатдир. Инсонларнинг — хоҳ умумий, хоҳ хусусий манфаатлар бўлсин — манфаатлар устида курашлари йўқолмайди. Чунки фикрларда ва фикрлар устида келишмовчиликлар табиий ва муқаррардир. Шунингдек инсонлар ўртасидаги яшаш тарзи ҳам хилма-хил бўлиб, то Қиёмат кунигача шундай давом этади. Шу сабабли халқлар ва миллатлар ўртасида яъни давлатлар ўртасида фикрлар, яшаш тарзи манфаатлар устида кураш пайдо бўлиши муқаррар. Лекин бу кураш бир неча суратда бўлади. Баъзан сиёсий шаклда, гоҳо иқтисодий шаклда ёки ҳарбий шаклда намоён бўлади. Агар тижоратда ва пул хусусида молиявий рақобат бўлса — бундай рақобат ҳамма вақт шахслар ва давлатлар ўртасида кузатилади — бундай рақобат гоҳо курашга айланиб кетади, гоҳида бу кураш урушларга айланиб кетади. Инсонлар табиатан урушни ёмон кўрсалар ҳам ва ўзаро муаммоларни тинчлик воситалари билан ечишга уринишса ҳам, ўзлари ёмон кўрган нарсага мажбур қилинишлари аниқдир. Шунинг учун ҳам инсонлар бу урушлардан узоқлашишга қанчалар ҳаракат қилишса ҳам улар ўртасида уруш бўлиши муқаррар. Улар урушни тўхтатишга қодир эмаслар. Чунки сўнгги муолажа ярани қиздирилган темир билан босиш бўлади. Агар тугунни ечиш қийин бўлса уни қилич билан кесиб ташлаш зарур. Мана шундан иш охирида қуролга мурожаат қилиниши ва инсонлар ўртасида урушлар бўлиши муқаррардир.
Лекин бир вақтнинг ўзида ва битта урушда бутун инсоният биргаликда иштирок этишга қарор қилиши табиий ҳам, муқаррар ҳам эмасдир. Яъни жаҳон урушлари нотабиий ва номуқаррардир. Самара бериши ва инсониятни ислоҳ қилиш мумкин бўлган фикр юритиш жаҳон урушларини ман қилиш ва олдини олиш ҳақидаги фикр юритишдир. Жиддий ҳаракат қилиш лозим бўлган тинчлик бутун жаҳон тинчлигидир. Аммо миллатлар ва халқлар ўртасидаги ҳамда давлатлараро тинчлик, гарчи унга интилиш чиройли иш бўлса ҳам, лекин уни доимий шаклда рўёбга чиқаришнинг имкони йўқ, балки уруш бўлиши муқаррар. Шунинг учун бирор инсоннинг урушларни ман қилиш ҳақида фикрлаши хатодир.
46-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80