|
деб жавоб бердилар, сўнг айтдиларки, «Албатта Аллоҳ фақат холис бўлган ва Унинг юзи-розилиги талабида қилинган амалларнигина қабул этади». Нисоий ривояти. Ушбу ҳадисни Абу Довуд ва Аҳмад қуйидаги лафз билан ривоят қиладилар: «Бир киши дунё матоларини талаб қилиб, Аллоҳ йўлида жиҳод қилишни хоҳласа,…». Жиҳод - ҳолбуки у Исломнинг чўққиси, ибодатларнинг энг буюги - агар унда Аллоҳ билан бошқаси шерик қилинадиган бўлса, ўз соҳибига Аллоҳнинг олдида ҳеч қандай фойда бермайди. Чунки Аллоҳ - ҳозиргина айтиб ўтганимиздек - фақат холис амални қабул қилади.
Ҳар бир муслим, хусусан даъватчи билсинки, ибодатдаги ихлос шайтоннинг иғволаридан сақлайди. Кимки ихлосни маҳкам тутса нажот топиб, саломат бўлади. Акс ҳолда шайтоннинг иғвосига учиб, адашади ва тўғри йўлдан бурилади. «Ҳижр» сурасидаги Аллоҳнинг қуйидаги ояти Иблиснинг қиссасини зикр қилади:
قَالَ رَبِّ بِمَا أَغْوَيْتَنِي لَأُزَيِّنَنَّ لَهُمْ فِي الأَرْضِ وَلَأُغْوِيَنَّهُمْ أَجْمَعِينَ -39, إِلاَّ عِبَادَكَ مِنْهُمُ الْمُخْلَصِينَ -40, قَالَ هَذَا صِرَاطٌ عَلَيَّ مُسْتَقِيمٌ -41, إِنَّ عِبَادِي لَيْسَ لَكَ عَلَيْهِمْ سُلْطَانٌ إِلاَّ مَنِ اتَّبَعَكَ مِنَ الْغَاوِينَ -42,
– „(Иблис) айтди: „Парвардигорим, қасамки, энди мени йўлдан оздирганинг сабабли албатта, уларга (Одам болаларига) Ердаги (барча гуноҳ ишларни) чиройли кўрсатиб қўярман ва албатта уларнинг ҳаммаларини йўлдан оздирурман. Магар уларнинг орасидаги покиза бандаларинггина (ҳақ йўлдан озмай қолурлар)“. (Аллоҳ) деди: „Менинг зиммамдаги тўғри йўл будир: аниқки, Менинг бандаларим устида сен учун ҳеч қандай салтанат - ҳукмронлик йўқдир, магар сенга эргашган гумроҳ кимсаларнигина (бу Тўғри Йўлдан оздира олурсан)“. [15:39-42]
Аллоҳ Таоло баён қилдики, Иблис Аллоҳнинг мухлис бандалари ўзининг фитнасидан, унинг иғвосидан маъсум эканлигини билдирди. Аммо мухлис бандалардан бошқалари эса, иблиснинг гумроҳ тобеъларидир. Устиларида иблиснинг ҳукмронлиги бўлмаган, унинг тузоқларидан нажот топган Аллоҳнинг бандалари, фақат мухлис бандалардир. Ояти каримада келган «ал-мухлисувн» калимасининг «ломи» фатҳа билан ҳам ўқилган («ал-мухласувн», деб). Унда бу сўз Аллоҳ холис қилиб қўйган ва Ўзига ибодат қилиш учун танлаб олган кимсаларни англатади. Бу сўзни «ломи» касра билан ҳам ўқилган. Унда бу сўз Аллоҳ учун холис ибодат қилувчи кимсаларни англатади. Ҳар иккала қироат ҳам тавотур йўли билан келган, иккала маъно ҳам бир-бирига яқиндир.
Сўздаги ихлос айтаётган сўзингизни Аллоҳнинг амрига бўйсунган ҳолда, фақат унинг розилиги ортидан ҳаракат қилган ҳолда гапиришингиздир. Амалдаги ихлос эса, Аллоҳнинг амрига бўйсунган ва фақат Унинг розилиги ортидан ҳаракат қилган ҳолда амал қилишингиздир. Аммо агар гап ёки амал бир вақтнинг ўзида ҳам шаръий ҳукмга мос бўлса, ҳам дунёвий ва шахсий
87-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100