|
мажбур. Шу йўлда Парвардигори олам бизни бир неча намуналардан ибрат олишга муяссар қилди. Даъватни етказиш масъулиятини зиммасига олган ҳар бир инсон ушбу намуналарга мурожаат қилмоғи лозим. Зеро, ҳар томонлама фарқли инсонлар орасида иш олиб бораётган вақтда дуч келадиган ҳар хил ҳолатларда даъватчига ушбу намуналардек асқотадиган нарса йўқдир.
«Юсуф» сурасидаги мана бу оят гапимизнинг ёрқин далилидир:
لَقَدْ كَانَ فِي قَصَصِهِمْ عِبْرَةٌ لِأُوْلِي الأَلْبَابِ مَا كَانَ حَدِيثًا يُفْتَرَى وَلَكِنْ تَصْدِيقَ الَّذِي بَيْنَ يَدَيْهِ وَتَفْصِيلَ كُلِّ شَيْءٍ وَهُدًى وَرَحْمَةً لِقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ
– „Дарҳақиқат, уларнинг қиссаларида ақл эгалари учун ибрат бордир. (Ушбу Қуръон) тўқиб чиқариладиган сўз эмас, балки ўзидан аввалги нарсаларни (яъни самовий китобларни) тасдиқ этувчи, унга иймон келтирадиган қавм учун барча нарсаларни муфассал баён қилиб берувчи ҳидоят ва раҳмат (бўлган бир китобдир)“. [12:111]
Модомики, бу қиссалар барча ҳақиқатларни муфассал баён қилиб берувчи, биз учун раҳмат ва ҳидоят бўлар экан, албатта, биз бу қиссаларни ўрганиб, уларнинг ҳидоятига эргашмоғимиз лозим.
Ҳақ Таоло пайғамбари Муҳаммад с.а.в.га «Анъом» сурасида шундай марҳамат қилади:
أُوْلَئِكَ الَّذِينَ هَدَى اللَّهُ فَبِهُدَاهُمُ اقْتَدِهِ قُلْ لاَ أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِنْ هُوَ إِلاَّ ذِكْرَى لِلْعَالَمِينَ
– „Ана ўша (юқорида мазкур бўлган) зотлар Аллоҳ ҳидоят қилган кишилардир. Бас, ўшаларнинг йўлларигагина эргашинг! Айтинг, (эй Муҳаммад) Мен сизлардан бунинг учун (яъни Қуръон учун) ҳақ сўрамайман. Бу (Китоб) бутун оламлар учун эслатма (ҳужжатдир) холос“. [6:90]
Ушбу ояти карима очиқ далолат қиладики, Расулуллоҳ с.а.в. олдинги пайғамбар ва Расулларнинг ҳидоятига эргашишга амр этилганлар. Мусулмонлар эса, Расулуллоҳ с.а.в.га эргашишлари шарт. Аллоҳнинг ўз Расулига қилган фармойиши - пайғамбарга хос баъзи бир ҳолатлардан ташқари - бутун умматга ҳам тегишлидир. Мазкур оятдаги буйруқ пайғамбарга хос бўлмаганлиги сабабли, бизлар ҳам ўша пайғамбар ва Расулларнинг ҳидоятига эргашишимиз лозим.
Шу ерда, пайғамбар ва Расулларнинг ҳидоятига эргашиш уларнинг шариат ва диний аҳкомларига бўйсуниш демак экан, бинобарин олдингиларнинг шариати бизлар учун ҳам шариатмикин, деган фикр ҳаёлга келади. Ушбу шубҳани бартараф қилиш учун шуни айтиш лозимки, пайғамбар ва Расулларнинг ҳидоятига эргашиш муфассал аҳкомларга эмас дин асосларига, тавҳидга ва тоатга алоқадордир.
«Шувро» сурасидаги ушбу ояти каримадан шу маъно кўзда тутилган:
28-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100