|
ибодатнинг ўзи етарли эмас, ишни холис Аллоҳ учун қилишнинг балки ҳаромдан четлашишнинг ўзи етарли эмас, буларнинг ёнида ишни энг яхши сувратда қилиш ва мақсадга олиб борадиган восита ва услубларни қўллаш керак бўлади. Зеро, булар - агар Аллоҳ бизга нусрат беришини хоҳласак - тўла бажарилиши лозим бўлган шартлардир. Халифани тиклашга ҳаракат қиламизми ёки жангга кирамизми, Аллоҳ бу ишларимизга нусрат беришини хоҳласак мазкур шартларни тўла бажаришимиз лозим.
Даъватни ёювчилар шуни яхши билиб олсинларки, «Нусрат - қазо, унинг маълум шартлари мавжуд, у сабаблар оқибатида келмайди», деб билиш даъват ёювчининг ғайратига ғайрат, ҳимматига янада ҳиммат қўшади, фарзларни бажаришга, ҳаромлардан сақланишга ундайди. Зеро, Аллоҳнинг нусрати бизнинг қўлимизда эмас, балки у ёлғиз Аллоҳнинг қўлида, Аллоҳ уни барча шартларни тўла бажарган бандаларига беришини билишимиз нусрат келмаслигига сабаб бўладиган бепарволикдан жуда ҳам эҳтиёт бўлишимизга ундайди. Бу бепарволик итоат қилиш хусусида ва ибодатларни адо қилишда бўладими ёки мақсадга олиб борадиган йўллар, восита ва услубларни қўллашда бўладими, буларнинг барчаси бепарволик бўлиб, нусрат шартларнинг бажарилмай қолишига сабаб бўлади.
Ибодат ва итоатдаги бепарволикка мисол сифатида Аллоҳ Таолонинг «Тавба» сурасидаги ушбу сўзларини келтирамиз:
لَقَدْ نَصَرَكُمُ اللَّهُ فِي مَوَاطِنَ كَثِيرَةٍ وَيَوْمَ حُنَيْنٍ إِذْ أَعْجَبَتْكُمْ كَثْرَتُكُمْ فَلَمْ تُغْنِ عَنْكُمْ شَيْئًا وَضَاقَتْ عَلَيْكُمُ الأَرْضُ بِمَا رَحُبَتْ ثُمَّ وَلَّيْتُمْ مُدْبِرِينَ
– „Аллоҳ сизларни кўп ўринларда ғолиб қилди. Ҳунайн (Макка билан Тоиф ўртасидаги бир водий) кунини (эсланглар)! Ўшанда сизларнинг кўп эканлигингиз мағрур қилиб қўйган эди, аммо у (яъни, саноғингизнинг кўплиги) сизларни ҳеч нарсадан беҳожат қила олмади (қутқариб олмади) ва сизларга кенг ер торлик қилиб қолди, сўнг юз ўгирган ҳолингизда чекиндингиз!“ [9:25]
Демак, душмандан сон жиҳатидан кўп бўлиш ғалабани келтиради, деган гумонда ўзларининг кўплигига ғурурланиш шариатга хилоф ва ҳамда гуноҳ иш бўлиб, итоат ва ибодатга ҳамда нусрат ёлғиз Аллоҳнинг қўлида, уни садоқат билан ёрдам берган бандаларига беради, деган тушунчаларга зиддир. Бундай хилофлик ва бундай гуноҳ баъзи даъват ёювчилар нусрат Аллоҳнинг қўлидадир, уни Ўзига суянган ва Ўзидан умид қилган бандаларига беришини эътиборга олмасдан, қўлларидаги тўғри программа, пухта тартиб-интизом ва энг тўғри фикрларнинг ўзи бизни ҳокимиятни қўлга олишимизга олиб боради, деб ўйлашларига ўхшаб кетади. Даъват ёювчилардан кимда-ким «Биз нусратнинг сабабларига эга бўлдик, биз нусратни ўз қўлимиз билан амалга оширамиз», деса у шариатга хилоф ва гуноҳ иш қилган бўлади. Расулуллоҳ с.а.в.нинг саҳобалари сон жиҳатидан душмандан устинликларига мағрурланиб, бу нусрат - ғалабани қўлга киритиш учун кифоя, деб ўйлаганларида нусрат уларга келмагани каби, бундай тушунчадаги даъват ёювчилар ҳам нусратга нолойиқ бўладилар. Иккинчи ҳолатга - яъни мақсадга кетказадиган тўғри йўллар, восита ва услубларнинг қўллашдаги
48-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100