|
– „Фақат Аллоҳ (номи) зикр қилинганида қалбларига қўрқинч тушадиган, Унинг оятлари тиловат қилинганда иймонлари зиёда бўладиган ва Парвардигорларигагина суянадиган кишилар (ҳақиқий) мўминдирлар“. [8:2]
в) «Фатх» сурасида эса, қуйидагича марҳамат қилади:
هُوَ الَّذِي أَنْزَلَ السَّكِينَةَ فِي قُلُوبِ الْمُؤْمِنِينَ لِيَزْدَادُوا إِيمَانًا مَعَ إِيمَانِهِمْ وَلِلَّهِ جُنُودُ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ وَكَانَ اللَّهُ عَلِيمًا حَكِيمًا
– „У (Аллоҳ) ўз иймон-ишончларига яна ишонч қўшишлари учун мўминларнинг дилларига сакинат-ором туширган Зотдир. Осмонлар ва ер қўшинлари (яъни коинотдаги барча жонзот ва кучлар) ёлғиз Аллоҳникидир. Аллоҳ билим ва ҳикмат эгаси бўлган Зотдир“. [48:4]
Аввалги оят душманнинг қувватидан қўрқитиш билан иймон қувватининг зиёда бўлиши орасини яқинлаштиради, иккинчи оят эса, Қуръон тиловати билан иймон қувватининг зиёда бўлиш орасини, учинчи оят эса, Қурайш билан сулҳ битимини тузишда хотиржамлик ҳосил бўлиши билан иймон қувватининг зиёда бўлиши орасини яқинлаштиради.
Лекин, бу - «ушбу амаллар иймоннинг аслидан ёки феълан иймонни йўқ қиладиган нарсалардан» дегани эмас, балки бу - «ушбу ва ушбуга ўхшаш бошқа шаръий амалларни, шаръий таклифларнинг иймонга бевосита алоқаси бор» деганидир. Гуноҳ ва маъсият амаллари иймонни сусайтиради. Яхшилик амаллари эса, уни кучайтиради. Бу ерда бундан бошқа маъно йўқ. Иймон билан амаллар орасида чамбарчас алоқа бор экан, шубҳасиз иймонни кучайтирадиган амалларни иймон, амалларни кучайтирадиган иймонни эса, амал деб қўллаш дурустдир. Ушбу узвий алоқа Аллоҳнинг Китобида 70 дан ортиқ ўринда очиқ-ойдин баён қилинади. Унда иймоннинг зикри солиҳ амал билан яқинлаштирилган ҳолда келади. Шундай бўлсада, яна такрорлаб, таъкидлаб айтамизки, иймон бир боб бўлса, амал бошқа бобдир. Ораларида чамбарчас алоқа мавжудлиги сабаблигина уларнинг бирини иккинчисига қўллаш мумкин. Бу ҳақиқат бобидан эмас, балки мажоз бобидандир.
Хуллас, иймон далилдан келиб чиққан, воқега мос келувчи қатъий тасдиқ ва ёки қалбий эътиқод бўлса-да, амаллардан ажралган нарса эмас, балки, у амалларга боғлиқки, улар билан салбий ёки ижобий таъсирланади. Масалан, яхшилик амаллари ва тоатлар иймоннинг қувватини зиёда қилади. Гуноҳ ва маъсият амаллари унинг заифлигини оширади. Демак, иймон билан амаллар орасидаги алоқа мустаҳкам бўлиб, уларнинг ҳар иккаласи бошқасига таъсир кўрсатади. Шунинг учун уларнинг бир-биридан фарқи бўлсада бирини бошқасига қўллаш мумкин.
Шунга кўра, иймон диннинг асоси бўлиб, мўминлар жаннатда шу иймон сабабли бир-биридан афзал бўлар эканлар, демак умуман мусулмонлар, хусусан даъватчилар иймонни энг кучли ҳолатларида сақлаб қолишга қаттиқ ҳарис бўлишлари ва унга заифлик оралаб қолишидан бутунлай эҳтиёт бўлишлари вожиб. Мукаммал ва бақувват иймонни сақлаб қолишга, қолаверса жаннатдаги олий даражаларга етишга фақат вожибларни адо этиш
65-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100