|
тафаккурда сустлик қилмасликнинг натижаси. Тафаккур ҳар бир инсонда мавжуд бўлган табиий жараён. Тафаккурдаги сустлик муаммонинг моҳиятидир. Бу сустлик табиий, маҳаллий, техник бўлмай, Ғарбнинг диёрларимизга, унинг фикрларининг одамларга ҳукмронлигидан келиб чиқаётгани учун ҳам муаммонинг моҳияти суст тафаккурдир. Бу муаммонинг мавжуд бўлишининг моҳияти эса Ғарбнинг, унинг фикрларининг ҳукмронлигидир. Шу туфайли ҳал қилиш масаласи муаммонинг натижаларига, ҳар бир инсонда табиий бўлган нарсага эмас, унинг ўзига қаратилиши керак.
Модомики топқирлик муаммо эмас, муаммонинг натижаси экани исботланган экан, ҳал қилиш унинг натижаларига эмас, ўзига қаратилиши лозим. Натижалари муаммо деган асосда ҳал қилинмайди. Балки муаммонинг ўзи ҳал қилинади. У суст тафаккурдир. Уни ҳал қилиш одамлар устидаги ҳукмронликни ҳал қилиш билан амалга ошади. Хоҳ у Ғарбнинг ҳукмронлиги бўлсин, хоҳ фикрларининг ҳукмронлиги бўлсин, фарқи йўқ. Шунга кўра, муаммонинг моҳиятини билиш зарур. Токи ҳал қилиш самара бермай қолмасин. Токи муаммодан бошқасига қаралмасин. Муаммонинг моҳиятини билиш шарт. Муаммонинг моҳияти тафаккурдаги сустлик бўлгани учун у асос бўлиб, муаммо моҳиятини ташкил қилади. Тўғри, Ғарбнинг диёрларимизга, фикрларининг одамларга ҳукмронлик қилиши асос, лекин унинг йўқ бўлиши билан муаммо аниқ ҳал бўлмайди. У ҳал бўлса ҳам муаммо туравериши мумкин. Муаммони ҳал қилиш тафаккурнинг ўзини даволаш билан уни сустликдан тезликка, асталикдан зудликка кўчириш билан бўлади. Демак, Ғарб ҳукмронлиги муаммонинг асоси бўлса ҳам, унинг ўзи эмас. Муаммо тафаккурдаги сустликдир. У ҳал қилинар экан, унинг асосидан яъни Ғарбнинг илм-маърифат, маданият, ўнгланиш, тикланиш каби шиорлар остида йўлдан оздирувчи, тойилтирувчи фикрларни тарқатишидан кўз юмилмайди. У муаммонинг асосидир. Ғарбнинг ҳукмронлиги шу номлар, шу услублар билан. Уларнинг ҳукмронликни йўқ қилишга ҳеч қандай алоқаси йўқ. Уни йўқ қилиш ҳукмронликка алоқадор жиҳатдан эмас, халққа алоқадорлиги жиҳатидан бўлади. Тўғри, асос бу – ҳукмронлик. Ҳукмронлик услублари ўзгариб тургач, махфийроқ, натижалироқ бўлиб ўзгариб турса-да, муаммо асос бўлиб, халққа оид бўлиб қолаверади. Яъни топқирлик фақат одамларга юклатилган. Лекин уларнинг ақллари ўзгариб, бир ҳолатдан иккинчи ҳолатга ўтиб тургувчидир. Мана шу жиҳатга ишлов бериш вожиб. Ҳукмронлик гарчи асос бўлса-да, у халқнинг тушунчаларидан бошқа нарса эмас. Ҳукмронликни узун ёки қисқа
32-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61