|
нарсага шубҳа билан қараш аслдир. Унинг бўлиши шарт. Агар Ғарб хусусида, унинг экспорт қилаётган нарсалари хусусида шубҳа билан қараш бўлмаса, унинг тафаккурига асир ва қурбон бўлишимиз турган гап. Шу сабабли ташлашимиз керак бўлган биринчи қадам Ғарбга, унинг бизга юбораётган ҳар бир нарсасига шубҳа билан қарашимиздир. Ҳатто у ўзи учун юбораётган бўлса ҳам. Чунки у гоҳида бизни адаштириш йўлида ўзини ҳам қурбон қилиб юборади. Негаки унинг асосий иши адаштиришдир. Гарчи ўз фуқароси, ўз қавми, аҳолисини адаштирса ҳам. У фақат адаштиришга таянади. Адаштириш унинг энг кучли қуроли. Шунинг учун ҳам унга, у юбораётган ҳар бир нарсага шубҳа билан қараш Ислом диёрлари ёки мусулмонлар етакчилик қилиши керак бўлган асос, аслдир.
Мана шу шубҳа билан қарашдан кейин иккинчи қадам келади. У тафаккурдан зарарни олиб ташлашдир. Чунки Ғарб олиб келган тафаккур тарзи унинг адаштирувчи фикрлари жумласидан. Ғарб бизни тафаккурга, тафаккурнинг ҳамма нарсани қамраб олишига ундади. Нега бизни бу нарсага ундаяпти деб, Ғарбнинг бу ишига шубҳа билан қарашимиз керак. Инсондаги фикрлаш табиий ва туғма бир иш. Унга ундашнинг остида эса маълум бир мақсад, ғараз ётибди. Биз мана шу мақсад, ғараздан огоҳ, унинг оқибатидан эҳтиёт бўлишимиз керак. Тафаккурга ундашдан мақсад уни муқаддаслаштириш, ғояга айлантириш, туйғулардан холилантириб, таъсирини кетказишдир. Ҳолбуки, инсон ақл ва туйғудир. У туйғунинг ҳам, ақлнинг ҳам ўзигина эмас, ҳар иккисидир. Фақат йўлбошловчи туйғу эмас, ақл. Чунки туйғу ёнадиган ҳислар бўлиб, етакчиликка ярамайди. Бунинг устига у тез ёниб, тез ўчади. Демак, инсон ақл ва туйғудир. Лекин бошқарув марказини туйғуга эмас, ақлга бериш лозим. Мана шунга етиб олсак, унинг тафаккурга ундашидан кўзлаган мақсадини билиб оламиз ва уни пучга чиқарамиз. Ҳис-туйғуларни отиб юбормаймиз, олиб қоламиз, лекин уларни ўз ўрнига, ўзига лойиқ жойга жойлаштирамиз. Бу нарса ақл бошқарувда қолиши билан бўлади. Шу билан тафаккурга ундашдаги биринчи зарарни даф қилган бўламиз. Даф қилиш билан ақлни муқаддаслаштириш ҳам йўқ бўлади. Ғарб вужудга келтирмоқчи бўлган ақлий ёлғизланиш йўқ бўлади. Ортидан унинг зарари ҳам даф бўлади. Шунинг учун ҳам уни тафаккурга ундашини ақл билан қабул қилиб олиб, тафаккурни вужудга келтирамизу, нима учун вужудга келиши керак бўлса, ўша нарса учун табиий шаклда келтирамиз. Бу ундовнинг бошқа тарафида тафаккурнинг ҳамма нарсани қамраб олиши туриб, у ҳамма нарсада фикрлашимиз, ҳамма нарсани ўрганишимиз, ҳамма нарсани текширишимиз, бир сўз билан айтганда, ҳамма нарса ҳақида суст
29-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61