| Албатта ҳукм Аллоҳникидур |
 |
Сиёсий сақофий таҳлилий
сайт |
|
Шунингдек, у фақат мавъиза ва йўлланмалардан иборат бўлиб қолмаслиги ҳам лозим. Акс ҳолда ўрганиш имон ҳароратидан холи бўлган юзаки ўрганиш бўлиб қолади. Исломни ўрганувчи ўрганиш фақат билим ва мавъизалардан иборат деб ҳисобламаслиги, балки ўрганишнинг билим ва мавъизалар бўлиб қолишини амал учун хатарли ва ундан чалғитувчи омил, деб ҳисоблаши лозим.
Амалдан кўзланган ғояга етишмоқ учун у: «Бу ғояга етишиш жиддийлик ва аҳамиятга ҳамда Ислом вазифалари билан бирга ҳизбий бурч талаб қиладиган вазифаларга боғланишга муҳтож бўлади», деб тасаввур қилиниши лозим. Исломнинг салбий ва ижобий муайян вазифалари бор. Улар молиявий, жисмоний ва нафсий таклифлардан иборатдир. Бу вазифаларнинг баъзилари ҳар бир шахс учун фарз ва вожиб бўлса, баъзилари фарз ва вожиблардан бошқа бўлиб, уларни руҳий ва ақлий юксакликка эришганлар ихтиёрий равишда бажарадилар. Улар Аллоҳ Таолога яқинликлари янада зиёда бўлишини хоҳлаган одамлардир. Бу вазифаларни бажариш ғояга етишмоқ учун зарурдир. Шунинг учун фарз қилинган вазифаларнинг барча (яъни молиявий, жисмоний ва нафсий) турларини бажаришга нафсни тайёрлаш ва мажбур қилиш лозим. Токи ғояга етишиш умиди пайдо бўлсин.
Амал натижали бўлиши учун у бошланадиган жойни ва уни бошлаб берадиган жамоани белгилаб олиш зарур. Тўғри, Ислом оламшумул дин бўлиб, у бутун инсониятга бирдек қарайди ва барча одамларни баробар деб ҳисоблайди. Даъватда муҳитлар, жойлар, тупроқ ва шу каби нарсаларнинг ҳар хил бўлишига аҳамият бермайди. Балки барча одамларни даъватни қабул қилишга яроқли, деб ҳисоблайди ва мусулмонларни бутун инсониятга бу даъватни еткашизга жавобгар, деб эътибор қилади. Лекин, шундай бўлишига қарамасдан, Ислом амални бутун оламда бошламайди. Чунки амални бундай бошлаш муваффақиятсиз иш, деб ҳисобланади ва умуман натижага олиб бормайди. Балки амал шахсдан бошланиб, оламда ниҳоясига етиши керак. Шунинг учун даъват мустаҳкам ўрнашган жой «бошланиш нуқтаси» бўлиши учун даъватни у ерда кўтариб чиқиш керак. Сўнгра даъват мустаҳкам ўрнашган у ёки бошқа жойлар даъват ўз йўлида ҳаракат қиладиган «ҳаракат нуқтаси» қилиб олинади. Кейин бу ёки бошқа жойлар давлат қуриладиган «марказий нуқта» қилиб олинади. Бу давлатда даъват мустаҳкам ўрнашиб, ўзининг табиий йўли – жиҳод йўлига тушиб олади. Лекин жойлар ҳар бир нуқтадаги амал ўрни қилиб олинган бўлса-да, бироқ бир нуқтадан иккинчи нуқтага кўчаётган нарса жой эмас, даъватдир. Демак, даъват бир вақтнинг ўзида иш олиб борилаётган барча жойларда кўчиб юради. Гарчи бошланиш нуқтаси бўлиши, сўнгра ёйилиш нуқтаси ва марказий нуқта вужудга келиши учун муайян жойни белгилаб олиш лозим бўлса-да, бироқ бу уч нуқтанинг ҳар бирида жойни белгилаш инсон ҳукмрон бўлган доирага кирмайди. Чунки инсон бундай имкониятга эга эмас ва эга бўла олмайди ҳам. Зеро у инсоннинг устидан ҳукмрон бўлган доирага киради. Инсоннинг вазифаси фақат у ўзи ҳукмрон бўлган доирадаги амалларнигина бажаришдир.
37-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49
|