|
Ислом – ўзидан низом келиб чиқадиган ақидадир. Бу низом тафсилий далиллардан истинбот қилинган шаръий аҳкомлардан иборат. Ислом бу низомнинг аҳкомлари ижро қилинадиган кайфиятни шаръий аҳкомлар билан баён қилган. Ижро қилиш кайфиятини баён қиладиган шаръий аҳкомлар тариқат, ундан бошқалари эса фикратдир. Демак, Ислом фикрат ва тариқатдан иборатдир. Ақида ва инсон муаммоларини муолажа қиладиган шаръий аҳкомлар фикрат, бу ечимларни ижро қилиш, ақидани муҳофаза қилиш ва даъватни ёйиш кайфиятини баён қиладиган шаръий аҳкомлар эса тариқатдир. Шунинг учун Ислом тариқати Ислом фикратига ҳамжинс ва Исломнинг ажралмас бир қисмидир. Бинобарин, Исломга даъват қилишда унинг фикратини баён қилишнинг ўзига чекланиш жоиз эмас, балки даъват тариқатни ҳам ўз ичига олиши лозим. Шунинг учун мабда фикрат ва тариқатнинг мажмуидан иборатдир. Фикратга имон келтириш каби тариқатга ҳам имон келтириш лозимдир. Демак, тариқат билан фикрат бўлинмас бир бутун бўлиши ва бир-бирига чамбарчас боғланиши лозим, токи Исломий фикратни ижро этишда фақат Исломий тариқат қўллансин ва бу иккисининг мажмуи у билан бошқариладиган ва унга даъват этиладиган Ислом бўлсин. Модомики тариқат шариатда мавжуд экан, тариқат хусусида фақат шариат олиб келган ва унинг нусусларидан истинбот қилинадиган аҳкомларга чекланиш лозим. Китоб ва суннатда фикрат аҳкомлари келганидек, тариқат аҳкомлари ҳам келган. Аллоҳ Таолонинг ушбу сўзи тариқат аҳкомларидандир:
وَإِمَّا تَخَافَنَّ مِنْ قَوْمٍ خِيَانَةً فَانْبِذْ إِلَيْهِمْ عَلَى سَوَاءٍ
– „Агар бир қавмнинг аҳдга хиёнат қилишидан қўрқсангиз, сиз ҳам аҳдни бузинг“. [8:58]
Шунингдек, Росулуллоҳ с.а.в.нинг қуйидаги сўзлари ҳам тариқат аҳкомларидандир: «Душманга йўлиқишни орзу қилманглар, йўлиққанларингизда эса сабот-матонатли бўлинглар». Шундай қилиб, тариқатнинг барча аҳкомлари ҳам бошқа аҳкомлар каби Китоб, суннат, ижмо ва қиёсдан ижтиҳод йўли билан истинбот қилинади. Суннат Китобни баён қилувчи бўлгани учун фикрат Китобда мужмал, суннатда муфассал келган. Тариқат ҳам Қуръонда мужмал, суннатда муфассал келган. Шунинг учун саййидимиз Муҳаммад с.а.в.ни ўзимиз учун ҳидоят машъали қилиб, тариқат аҳкомларини Қуъондан олганимиз каби у зотнинг сийратларидаги мавжуд амаллари, сўзлари ва сукутларидан ҳам олишимиз лозим, чунки буларнинг барчаси шариатдир. Шу билан бирга, сийратни тушунишда Хулафои Рошидин ва барча саҳобаларни ўзимиз учун ўрнак қилиб олишимиз ҳамда шариат кўрсатмалари доирасида ақлимизни тушуниш ва истинбот қилиш учун кучли қурол қилиб олишимиз лозим.
33-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49