|
Бу икки фикрат ушбу «илоҳий ҳуқуқ» назариясини бутунлай йўқ қилиб, қонунчилик ва ҳокимиятни халқ қўлига топшириш учун вужудга келди. Бунинг сабаби: халқ ўзи хўжайин, у қирол ва подшоҳларга қул эмас. Бирор киши унга хўжайинлик қилишга ҳаққи йўқ. Демак, у ўз иродасига ўзи эга бўлиши, иродасини ўзи бошқариши керак. Акс ҳолда у қул бўлиб қолади. Чунки қуллик ўзганинг хоҳиш-иродаси билан юриш демакдир. Модомики, у ўз иродасини ўзи бошқармас экан, қул бўлиб қола беради. Халқни қулликдан озод қилиш учун иродасини бошқариш ҳуқуқи унинг ўз қўлига берилиши лозим. Шунда у хоҳлаган қонунини чиқариш ва хоҳламаганини бекор қилиш ҳуқуқига эга бўлиб, мутлақ сиёдат-хўжайинлик соҳиби ва ўзи чиқараётган қонунларни ижро этиш ҳуқуқига ҳам эга бўлади. Хоҳлаган қонунларини татбиқ қилиш учун хоҳлаган ҳоким ва қозини танлайди. Демак, у ҳокимият манбаи, ҳокимлар ҳукмронлик қилиш ҳуқуқларини ундан оладилар.
Қирол ва императорларга қарши кўтарилган қўзғолонлар ғалаба қозониш ва «илоҳий ҳуқуқ» назарияси ағдарилиши билан мазкур икки фикрат: сиёдат - халқники, халқ - ҳокимият манбаи фикратлари татбиқ ва ижро ўрнига қўйилди. Бу икки фикрат демократия низомининг асосий пойдевори бўлиб қолди. Халқ сиёдат соҳиби, деган эътибор билан қонун чнқарувчи ва ҳокимият манбаи, деган эътибор билан ижро қилувчига айланди.
10-бет
Бетлар: 1 2 3-4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68