|
юритиш учун асос қилиб олиш мумкин эмас. Фикрлаш учун фақат ақлий йўлни асос қилиб олинади. Ақлий йўл шуки, воқени ҳис қилиш сезгилар ёрдамида мияга узатилиши орқали ва воқеликни шарҳлаб берувчи собиқ маълумотларнинг мавжуд бўлишидан фикр ва ақлий идрок пайдо бўлади. Кейин эса мия унга ўз ҳукмини чиқаради. Бу ҳукм фикр ёки ақлий идрок бўлиб, фикр юритишдаги асосдир. Унинг воситасида кузатиш, тажрибада синаш ва хулоса қилиш орқали илмий ҳақиқатлар идрок этилади. Шунингдек, унинг воситасида мантиқ ва шу кабиларда мантиқий ҳақиқатлар идрок этилади. Унинг воситасида тарихнинг ҳақиқатлари идрок этилади ва ундаги хатодан тўғрисини ажратиб олинади. Унинг воситасида борлиқ, инсон, ҳаёт ҳақидаги ҳамда борлиқ, инсон, ҳаётнинг яратувчиси ҳақидаги, бу ҳаётнинг ўзидан олдинги ва ундан кейинги нарсаларга бўлган алоқаси ҳақидаги куллий (умумий) фикрат вужудга келади. Мана шу ақлий йўл бутун оламда фикр юритиш йўлига айланмоғи лозим. Кейин эса олам уни фикрлаш асоси қилиб олади. Энди одамлардаги фикрий қоидани ўзгартиришга келсак, улардаги мавжуд фикрий қоида ўзгармоғи учун бутун оламга мафкурани ёйиш, яъни ақлий йўл орқали исломий ақидани ёйиш зарур. Одамлардаги фикрий қоида эса Аллоҳга виждоний имон келтириш ва уни ҳаётдан ажратиш ёки унинг борлигини инкор этишдир. Буларнинг барчаси тўғри фикрий қоида эмас. Шунинг учун уни йўқ қилиш ва унинг ўрнига исломий фикрий қоидани қўйиш лозим.
Энди одамлар кўтариб юрган фикрларни ўзгартириш эса уларнинг фикрларидаги мавжуд хатони баён қилиш ва унинг ўрнини эгаллаши учун тўғри фикрларни шарҳлаб бериш орқали амалга ошади. Бунинг амалий йўли – фикрларни хатти-ҳаракатларга боғлашдир. Масалан, одамлар «араблар азиз бўлсин» деб чақираётганларида уларга буни Исломга зид эканлиги, чунки азизлик Аллоҳники, пайғамбариники ва мўминларники эканлиги эслатилади. Ёки араб миллатчилигига чақираётган вақтларида уларга Исломга даъват қилиш вожиблиги ва миллатчилик ҳисобланмиш уруғ-аймоқчиликка, қабилавий, миллий, ирқий ва жинсий тарафкашликка қарши
16-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25