АҚШ чангалидан чиқишга интилаётган Германия
16-май куни Германия канцлери Ангела Меркел муҳим масалалар бўйича баёнот берди. Унинг сўзларидан Германия аста-секинлик билан бўлса-да Америка чангалидан чиқишга ҳаракат қила бошлаганини сезиш мумкин. Вазиятнинг ўзгаргани ҳақида Меркел бундай деди: “Ўзгариб бораётган дунёда Германия ўз ўрнини топиши керак. Бу дунёда Иккинчи жаҳон урушидан кейин вужудга келган воқелик йўқ”. (golos-ameriki.ru, 16.05.19). Иккинчи жаҳон урушидан кейин Германияни иттифоқчилар ўзаро бўлишиб олишган. Оқибатда унинг шарқида СССР, ғарбида эса АҚШ хўжайин бўлиб қолган эди. СССР қулаши олдидан икки Германия бирлашиб, собиқ иттифоққа бўлган қарамликдан қутулган. Эндиликда эса АҚШ таъсиридан озод бўлмоқчи.
Фақат иқтисодий ривожланишнинг ўзи сиёсий эрк, мустақиллик ва тенгликни таъминлай олмайди. Сабаби, иқтисодий жиҳатдан жуда ривожланган Япония каби давлатлар дунё сиёсатида АҚШга эргашишга мажбур. Бугун Германия ҳам иқтисодий жиҳатдан ривожланган бўлишига қарамай, ҳарбий кучлари заиф, ядро қуролига эга давлатлар қаторига кирмайди. Шу сабабли бу ҳолат Германияни АҚШ чангалидан чиқишига салбий таъсир ўтказмоқда. Меркел бунга иқрор бўлиб шундай деди: “Ҳозирча бизнинг сиёсий кучимиз иқтисодий имкониятларимизга мос келмайди”. (golos-ameriki.ru, 16.05.19).
Меркел Франция президенти Макрон билан кўп масалаларда, шу жумладан, биргаликда “АҚШсиз олға юришда” бир фикрда эканлигини айтди. (“Анадолу”, 16.05.19).
Шунга қарамай, АҚШ “озиқ тишларини кўрсатиб”, Европа, айниқса Германияни мустақил сиёсат юритишига йўл бермасликка ҳаракат қиляпти. Масалан, АҚШ Россиядан Германияга газ етказиб берувчи “Шимолий оқим-2” лойиҳасини амалга ошмаслигида бор имкониятини ишга солмоқда. АҚШда “Шимолий оқим-2” қувури қурилишида қатнашган Европа кемаларига қарши санкциялар қўллаш бўйича қонун лойиҳасини ишлаб чиқилди. Агар АҚШ Сенати қонун лойиҳасини қабул қилса, “Шимолий оқим-2” лойиҳасида қатнашган компанияларга қарата АҚШ томонидан санкциялар қўлланилиши мумкин. Бундан аввал АҚШнинг Германиядаги элчиси “Шимолий оқим-2” лойиҳаси сабабли Германия компанияларига қарата санкциялар қўлланилиши мумкин деб баёнот берган эди. Германия парламенти Бундестаг америкалик элчининг баёнотини кескин танқид қилди. Депутат Клаус Эрнст бундай деди: “Германиядаги америкалик дипломатнинг ҳаракаталари нотўғри, гўёки биз АҚШнинг мустамлакаси каби тааасурот пайдо бўляпти”
Бундан ташқари, Евроиттифоқ мудофаа соҳасида НАТОдан бошқа ҳарбий кучларни ташкил этишда қадам ташлади. Европарламент эса устави 13 миллиард еврога етган Европа мудофаа фондини тузишга рухсат берди. АҚШ Евроиттифоқнинг бу режаларига қарши. Бу ҳақида АҚШ мудофаа вазирининг ўринбосари бундай деди: “АҚШ Европа мудофаа фондининг устави қабул қилинганига чуқур безовталик изҳор қилади”.
Абдулҳақ
