|
Бу оятдаги ليستخلفنهم (албатта уларни халифа қилади) сўзини муфассирлар қуйидагича тафсир қилганлар:
«Ўз мамлакатларида подшоҳлар иш юритганидек, ер юзида иш юритадиган халифалар қилади». [Байзовий тафсири 4-жуз 197-бет]
«Аллоҳ албатта улар учун араб ва араб бўлмаганларнинг ерларини мерос қилиб беради ва уларни раҳбар-подшоҳлар қилади». [Табарий тафсири, 18-жуз 158-160 бетлар]
«Уларни ўз мамлакатларида тасарруф қиладиган подшоҳлардек тасарруф қиладиган халифалар қилади. Аллоҳнинг бу ваъдаси бирор замонга ва бирор маконга хос бўлмай, балки кимки қайси ерда, қайси замонда бўлмасин Аллоҳга иймон келтириб, яхши амаллар қилса, Аллоҳ ерни уларга албатта мерос қилиб беради ва уларни албатта халифалар қилади». [Абус-Суъуд тафсири, 6-жуз 190-бет]
وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ
– „Аллоҳ сизлардан иймон келтирган ва яхши амаллар қилган зотларга...“. [24:55]
«Бу Аллоҳ Таолонинг иймон келтириб, яхши амаллар қилган зотларни ер юзида халифалар қилиши тўғрисидаги ваъдасидир. Бу ваъда бутун Умматни ўз ичига олади. Бу ваъдани фақат саҳобаларга хос дейишга ҳеч бир йўл йўқ.
لَيَسْتَخْلِفَنَّهُم فِي الأَرْضِ
– „… ер юзида халифа-ҳукмрон қилишни…“. [24:55]
Яъни, уларни ўз мамлакатларида тасарруф қиладиган подшоҳлардек тасарруф қиладиган халифалар қилади. Кимки бу оятдаги ваъда тўрт халифага хос деса, ёки муҳожирларга хос деса, ёки ердан мурод Макка деса, у ҳақиқатдан узоқдир. Чунки ҳукм олишда эътибор қаратиладиган нарса сабабнинг хослиги эмас, балки лафзнинг умумийлигидир». [Шавконий тафсири, 4-жуз 47-бет]
5-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30