|
Қуръони Каримда зикр қилинган
халифалар баёни
وَإِذْ قَالَ رَبُّكَ لِلْمَلائِكَةِ إِنِّي جَاعِلٌ فِي الأَرْضِ خَلِيفَةً
–„(Эй Муҳаммад алайҳис-салом) эсланг, Парвардигорингиз фаришталарга: «Мен ерда халифа қилмоқчиман», деди“. [2:30]
Имом Қуртубий, ибн Касир ва бошқа муфассирлар мазкур оятдаги خليفة (халифа) сўзига шундай тафсир берганлар:
«Мана бу оят буйруқларига қулоқ солиб, итоат қилинадиган халифа ва бошлиқни тиклаш тўғрисидаги масалаларнинг асл пойдеворидир. Халифани тиклаш вожибдир. Негаки мусулмонларнинг бирлик-иттифоқлари у билан бўлади ва халифалик ҳукмлари у билангина амалга ошади. Халифани тиклашнинг вожиблиги хусусида Уммат орасида ҳам, имомлар орасида ҳам ҳеч бир ихтилоф йўқ. Шариат илмларидан бехабар бўлган Асом ва унга эргашганларгина халифани тиклашни вожиб эмас, балки жоиз деб айтган. Шунда ҳам улар: «Агар Уммат ҳаж ва жиҳодни адо этса, инсоф билан муомала юритса, барча ҳуқуқларни ўз ўрнига қўйса, ўлжаларни, садақотларни ўз эгаларига тўғри тақсим қилса, жиноятчиларга улар ҳақли бўлган жазоларни қўлласа, шу ишларни қиладиган халифани тиклаш унга вожиб бўлмайди», деб айтганлар». [Имом Қуртубий тафсири, 1-жуз 264-бет, Ибн Касир тафсири, 1-жуз 73-бет]
وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَيَسْتَخْلِفَنَّهُم فِي الأَرْضِ كَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ وَلَيُمَكِّنَنَّ لَهُمْ دِينَهُمُ الَّذِي ارْتَضَى لَهُمْ وَلَيُبَدِّلَنَّهُمْ مِنْ بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْنًا يَعْبُدُونَنِي لاَ يُشْرِكُونَ بِي شَيْئًا وَمَنْ كَفَرَ بَعْدَ ذَلِكَ فَأُوْلَئِكَ هُمُ الْفَاسِقُونَ
4-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30