بِسْمِ اللهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ
Нетаняхунинг Вашингтонга ташрифи ва Трампнинг Ғазо аҳолисини кўчириш ҳақидаги баёнотлари
Кўпчилик учун кутилмагандек туюлган Ғазо ва унинг аҳолисини кўчириш ҳақидаги баёнотларни ҳисобга олганда, яҳудийлар бош вазири Нетаняхунинг Америкага ташрифи ва унинг 2025 йил 4 феврал, сешанба куни Трамп билан бўлиб ўтган учрашуви оммавий ахборот воситалари ва сиёсатчиларнинг катта эътиборини тортди. Трамп Оқ уйда Нетаняху билан берган қўшма матбуот анжуманида шундай деди: «Қўшма Штатлар Ғазо секторини ўз назоратига олади… Бизнинг у ерга эгалик қилишимиз узоқ муддат давом этишини кутамиз». Сўнг «Фаластинликларнинг Ғазода қолишининг ягона сабаби муқобил йўлларнинг йўқлигидир», дея қўшимча қилди. Унинг ҳисоблашича, Ғазо сектори қайта қурилганидан кейин «Яқин Шарқ Ривьерасига айланиши мумкин». Сўнгра, Ғазо аҳолисини кўчириш ишларида Иордания ва Мисрнинг иштирок этиши мумкинлиги ҳақида гапириб, шундай деди: «Қирол Абдуллоҳ II ва президент Абдулфаттоҳ Сисий Ғазо аҳолиси у ерда тинч яшашлари учун ер ажратади».
Бу Американинг Ғазони босиб олиб, аҳолисини кўчириш ғоясини рад этувчи халқаро танқид ва эътирозлар тўлқинини ҳамда икки давлат ечимини қайта тиклаш чақириқлари янграшини келтириб чиқарди. Оқ уй Трампнинг режаси Америка томонидан Ғазонинг босиб олинишини ва уни қайта қуришни англатмаслигини тушунтиришга шошилди. Оқ уй матбуот котибаси Керолайн Ливитт чоршанба куни берган матбуот брифингида: «Президент Ғазога қуруқлик кучларини юбориш мажбуриятини олмади… Қўшма Штатлар Ғазони қайта қуриш харажатларини тўламайди», деди. Трамп сешанба куни берган баёнотларида Ғазо хавфсизлигини таъминлашга ёрдам бериши учун АҚШ кучларини юбориши мумкинлигини истисно қилмаганидан сўнг: «Биз керак бўлган ишни қиламиз, агар керак бўлса, буни қиламиз», деди.
2025 йил 5 феврал, чоршанба куни АҚШ давлат котиби Марко Рубио Трампнинг позициясидаги кескинликни юмшатиб, уни оқлаб чиқди. У Ғазо сектори бўйича Трамп очиқлаган таклифнинг душманона қадам бўлиши кўзланмаганини айтди. Унинг сўзларига кўра, бу таклиф аралашувни, вайроналарни Сектордан олиб ташлашни ва вайрон бўлган жойларни тозалашни ифодалайди. «Ғазо қайта тикланар экан, одамлар қаердадир яшаши керак», дея ўз сўзини изоҳлади у. Кейин, Трампнинг ўзи пайшанба куни яҳудий вужудининг жанглар тугаганидан сўнг Ғазо секторини Америкага топширишини айтди.
2025 йил 7 феврал, жума куни Трамп Оқ уйда Япония бош вазири билан учрашувида шундай деди: «Асосан, Қўшма Штатлар бунга кўчмас мулк сармояси сифатида муносабатда бўлади. Ғазо биз учун кўчмас мулк битимидир. Биз бу соҳада инвестор бўламиз ва қандайдир қадамни ташлашда шошилмаймиз».
Шундай қилиб, бир неча кун, ҳатто соатлар ичида Трамп маъмурияти ва Трампнинг ўзи томонидан баёнотлар ўзгартирилди. Бу эса, кўпчиликни бу ҳолатни қарорлардаги чалкашлик ёки Америка ичкарисида у амалга ошираётган асосий ўзгаришлар ва истисноларни яшириш учун одамлар ва оммавий ахборот воситаларини янгиликлар ва шовқинли позициялар билан кўмиб ташлаш сиёсатига эргашиш деб баҳолашга ундади.
Аммо чалғитиш ёки одамларни янгиликлар билан кўмиб ташлаш масаласи ҳеч қандай фактларсиз айтилаётган фараздир. Чунки Америка жамияти конституция, қонун, муассасалар ва суд томонидан бошқариладиган жамиятдир. Трамп, масалан, конституция ёки суд тизимини четлаб ўтолмайди. Суд тизими ҳар доим Америка президентлари, шу жумладан Трампнинг ўзининг қарорларини блоклаш ёки бекор қилиш имкониятига эга бўлган. Бундай ҳолат сўнгги кунларда ҳам содир бўлди. Шунингдек, Сенат, Вакиллар палатаси, Пентагон ва назорат муассасалари Трамп уларни, (юқорида айтилган) фараз эгалари айтганидек, осонликча чалғита оладиган ғўр ва янги пайдо бўлган муассаса ва органлар эмас. Чалкашлик масаласига келсак, тўғри, инсоннинг ўз қарорларида иккиланиб, баъзиларидан воз кечишини чалкашлик деб таърифлаш мумкин. Аммо бу, агар у олдиндан режалаштирилмаган ҳамда эҳтимол ва тахминлардан ташқарида бўлса шундай бўлади. Америка каби давлатда бундай бўлиши ҳам эҳтимолдан йироқ. Чунки унинг режа ва дастурлари ходимлар, мутафаккир ва сиёсатчилар армияси томонидан ишлаб чиқилади.
Кучлироқ эҳтимол шуки, Трамп маъмурияти ҳукмдорлар, айниқса, Миср ва Иордания ҳукмдорлари рад этган ушбу мажбурий кўчириш учун замин тайёрламоқчи. Бошқача айтганда, бу «томирни ушлаб кўриш» жараёнидир. Яъни бу ҳукмдорлар Трампнинг баёнотини амалга ошириш, Ғазо аҳолисини юртларидан кўчириб, у ерни бўшатиш ва яҳудийларга қўшиб юбориш учун одамларга босим ўтказа олишадими ёки одамлар бу икки режимга қарши туриб, уларнинг ушбу хиёнаткор қадамни ташлашга йўл қўйишмаса, буни Трамп муносиб деб билган бошқа вақтга қолдиришадими.
Бу шуни англатадики, Трамп кўчириш режасини ўзи мумкин деб билган вақтда энг кам йўқотишлар билан амалга ошириш учун ўз йўлида давом этади. Унинг кутишга ҳам, ҳозирча тайёргарлик кўриш билан қаноатланишга ҳам эътирози йўқ. У буни қуйидагича ифодалади: «Ғазо биз учун кўчмас мулк битимидир. Биз бу соҳада инвестор бўламиз ва қандайдир қадамни ташлашда шошилмаймиз».
Бу яҳудийларни хурсанд қилди ва уларнинг сўлакларини оқизди. Бу режадан энг кўп мамнун бўлган Нетаняху бўлди. Чунки бу режа яҳудийларнинг тавротдаги орзуларига ҳамда Фаластин аҳлини кўчириш ва уни ўзлари учун сақлаб қолиш режаларига мос келишидан ташқари, Нетаняху ва унинг ҳукумати учун қутқарув чамбарагидир. Нетаняху Америкага сафари олдидан бошланиши керак бўлган музокараларнинг иккинчи босқичини Трамп билан учрашувигача қолдирди. Вашингтонга сафар қилишидан олдин у музокараларни қайта бошлаш шарти Ҳамаснинг Ғазо секторидан ўз раҳбарларини олиб чиқиб кетишга рози бўлиши эканини эълон қилган эди. Трамп билан учрашувида содир бўлган воқеа содир бўлгач, музокараларнинг иккинчи босқичига делегацияни юборишга шошилди ва музокара шартини унутди. Чунки Трамп айтган кўчириш масаласи, агар Нетаняху музокараларнинг иккинчи босқичидан кейин урушни бошламаса, ҳукуматдан чиқаман дея таҳдид қилган Смотрични ҳукуматда қолишга кўндириши мумкин. Трампнинг Ғазо аҳолисини кўчириш, Ҳамасни йўқ қилиш ва барча гаровга олинганларни озод қилиш режаси Нетаняху ва Смотричнинг режаларини урушга қайтмасдан, Нетаняху ҳукуматини қулашга ва судга тортилишга дучор қилмасдан амалга ошириш учун совға ва йўл ўнидадир.
Шунинг учун биз яҳудий армиясининг Нецарим ўқидан чекиниш каби келишувларга риоя қилишга қандай қайтганига гувоҳ бўлдик. Яҳудий армияси 2025 йил 9 феврал, якшанба куни сулҳ битимини амалга ошириш учун у ердан чекинди.
Кўриниб турибдики, Трампнинг урушга қайтмасдан учта мақсадни амалга ошириш борасидаги режаси Нетаняхуга ёқди. Бу (яъни, урушга қайтиш) Трамп уни кўп ҳам истамайдиган масаладир. Бу ҳақда Нетаняху Fox News телеканалига берган интервьюсида айтиб ўтди. У Трампнинг ғоясини аввалига баъзиларга ғалати туюлган, аммо кейинчалик имконли бўлиб кўринган ва Ғазо муаммоси учун туб ечим бўладиган буюк ғоя деб таърифлади. Улар энди гаровдагиларни озод қилишнинг иккинчи ва учинчи босқичига ўтишни, урушни тугатиш учун муҳитни тайёрлашни ва Ҳамасни майдондан чиқариб ташлаш чораларини кўришни исташмоқда. Аммо бу кўчириш режасини амалга ошириш билан бирга келади. Ғазо аҳлини сиқувга олиш жараёни аллақачон бошланган. Ўт очишни тўхтатиш бошланганидан бери яҳудийлар инсонпарварлик ёрдамлари, чодирлар ва кўчма уйларнинг кириб келишига рухсат беришни пайсалга солишмоқда. Бундан ташқари, сув, озиқ-овқат ва тиббий шароитлар етишмайди. Бу эса мақбул яшаш шароити таъминланган жойларга кўчиш имконияти берилиши эвазига Секторда яшаш ва қолиш танловини, гарчи имконсизга айлантирмаса ҳам, қийин ишга айлантиради. Шундай қилиб, Трамп кўчириш режасини эълон қилиши, шунингдек, Иброҳим келишувига, Исломий юртлар билан муносабатларни нормаллаштиришга ва кейинги тўрт ҳафта ичида Ғарбий соҳилдаги кенгайтириш ишларини кўриб чиқишга ваъда бериши билан Трамп яҳудийларнинг унга содиқлигини ва Нетаняхунинг ўз режаларига мувофиқ юришини таъминлади.
Бу уларнинг режалари ва орзуларидир. Лекин мусулмонлар буларни қабул қилмайдилар ва уларнинг ҳаммаси Ислом Умматининг сабр-матонати қаршисида парчаланади. Фаластин аҳлининг ўз ерларига содиқлиги, 77 йил давомида яҳудийлар ва уларнинг ортида турган барча мустамлакачи кучлар қаршисида сабот билан туришлари Умматнинг ўз ҳукмдорлари каби қўрқоқ эмаслигининг далилидан бошқа нарса эмас. Трамп малай ҳукмдорларда ҳамкорликни ва талаблари бажарилишини кўрди. Бундай ҳолатни Умматда ва Фаластин аҳлида асло кўрмайди.
Трамп ва Нетаняхунинг Ғазо ва Фаластин аҳли муқобил танлов йўқлиги учун ўз ерларига ёпишиб олган деб ўйлаши узоқни кўра олмаслик ҳамда мусулмонларни ўзларига ва ўз халқларига солиштиришдир. Росулуллоҳ ﷺнинг Уммати самимий ва садоқатли ўғлонлари билан Трампнинг баёнотларини ва унга тарафдор бўлган ҳукмдорларни чанг-тўзонга айлантиради. Сўнгра муборак замин ўз аҳли – Ислом диёрига қайтади. Рошид Халифалик, Аллоҳнинг изни ила, яқинда қайтади. Аллоҳнинг изни ила, яҳудийларга қарши жангнинг бўлиши ва яҳудий вужудининг завол топиши яқиндир. Шунда ер юзи Қудратли Аллоҳнинг нусрати билан порлайди.
Роя газетасининг 2025 йил 12 феврал чоршанба кунги 534-сонидан
