Хитойнинг “Хуанцю шибао” газетасининг хабар қилишича, Ўзбекистон Хитойдан ўрта масофага мўлжалланган HQ-9 зенит-ракета комплексини харид қилган. Хабарда айтилишича, Хитой ҳукумати ушбу ҳарбий қурилмани Ўзбекистон ва Туркманистонга етказиб берган.
Ўзбекистон интернет сайтларида кенг тарқалган хабарларда айтилишича, ушбу комплексни етказиб бериш бўйича шартнома 2013 йилда имзоланган. Сони жуда кўп бўлмаса-да, “биринчи марта бундай тизимлар экспорт қилинмоқда”. Ушбу ракета комплекси самолётлар, қанотли ракеталар ҳамда вертолётларни уриб тушириш учун мўлжалланган. Бу баллистик ракеталарни ушлаб қолиши мумкин бўлган илк Хитой зенит-ракета комплексидир.
Аввалроқ, Ўзбекистон Хитойнинг Chengdu Aircraft Industry Corporation компанияси томонидан ишлаб чиқарилган учувчисиз ҳаракатланадиган Pterodactyl (Yilong-1) ҳужум қилувчи комплектини харид қилгани ҳақида хабарлар тарқаган эди.
Бундан ташқари Ўзбекистон ҳукумати Афғонистонда ўз қўшинларини олиб чиқаётган АҚШ, Британия ва Германияга мурожаат қилиб, зирҳли машиналар, мина детекторлари, вертолётлар, навигация қурилмалари ва тунда кўриш ускуналарини қолдиришни таклиф қилган, ўз навбатида Буюк Британия мудофаа вазири Филипп Ҳаммонд қўшинларини Афғонистондан хавфсиз олиб чиқиб кетилиши эвазига Буюк Британия Ўзбекистонга қурол ва ҳарбий техника сотишга қарор қилганини хабар қилган эди.
Ўтган ой охирида эса АҚШ давлат котибининг Марказий Осиё масалалари бўйича ёрдамчисининг ўринбосари Даниэл Розенблум АҚШ Ўзбекистонга 308 дона M-ATV русумидаги зирҳли машина ва бошқа турдаги 20 дона ремонт-эвaкуaция мaшинaсини етказиб беришини маълум қилган эди.
Ўзбекистон Ғарб қуролларига эга бўлиш йўлидаги уриниши ортидан Россия Қирғизистон билан бир миллиард долларлик, Тожикистон билан эса 400 миллион долларлик ҳарбий шартнома имзолаган ва ўтган йилнинг охиридан бошлаб бу икки давлатга қурол-яроқ етказиб беришни бошлади.
Россия ва Ғарб давлатлари “исломий таҳдид”ни бўрттириб кўрсатиш йўли билан Марказий Осиё республикаларига ўзининг фойдаланиб бўлинган, эскирган қурол-яроқларини етказиб бериш орқали бу минтақада ўз нуфузини мустахкамлашга, уларни қуролланишга мажбур қилиш орқали ўзига иқтисодий қарам қилишга жиддий ҳаракат қилишмоқда.
“Қўрққанга қўш кўринар” деганларидек, Марказий Осиё республикалари раҳбарлари ҳам аслида мавжуд бўлмаган, мавжуд бўлса ҳам амалдаги ҳокимиятга таҳдид туғдириши мумкин бўлмаган “хавфлардан” ҳимояланиш учун давлат бюджетидан қанча маблағ сарфланиши ва оддий халқ зиммасига қанча қарз юкланишига эътибор ҳам бермай ҳарбий салоҳиятларини яхшилашга интилишмоқда.
Туркистон:
Албатта бу қуролланиш пойгаси, муайян мақсадлар сари атайин йўналтирилган. Бу мақсадлар ичида, қурол сотиш ортидан иқтисодий, сиёсий, стротегик ва гиосиёсий манфаатлар бор. Бу манфаатлар бир томонлама йўналганида муаммо унчалик хавфли бўлмас эди. Лекин мавжуд вазиятда, бир неча томонданларнинг манфаати тўқнаш, бир бирига мутлоқ қарама қарши келиб қолган. Уларнинг хар бири ўз манфаатларини илгари суриб, минтақадаги муайян давлатларни ўз қарашлари томон даъват қилиш билан бирга уларни қуроллантириб боришмоқда. Бу Ўрта Осиёда яшаётган бир бирига қардош халқлар давлатларининг, бир бирлари билан ўрталаридаги барча алоқаларининг кескинлашиб бораётганида, сезиларли натижа бераётганидан дарак бериб бормоқда.
Мавжуд вазиятда, Россия олиб бораётган мусулмонлар томонидан хар хил вахималар хавфидан огохлантириш жараёнидан, АҚШ ва Хитой хам ўз манфаатлари йўлида фойдаланиб қолишга шошилишмоқда. Лекин шунга қарамай вазият кескинлашиб бораверади. Чунки бу етакчи давлатларнинг хар бири, ўз манфаатларидан келиб чиқиб, дунёқарашларида хам бир бирларидан кескин фарқ қилишади. Улар вазиятларни ўз дунёқарашларига бўйнсудиришга урунишади. Табиийки ўз таъсири остидаги давлатларни хам, шу манфаатлари томон йўналишга мажбурлашади. Натижада бир минтақада хар хил кўзқарашлар асосида йўналтирилган бир бирига кескин қарама қарши давлатлар пайдо бўлади. Бу қарама қаршиликларнинг кучайиб бориши, уларни бир бирларидан хавфсирашларини кучайтириб бораверади. Бу жараён, минтақада куролланиш пойгасини, бир бирларига бўлган муомилаларида кескинлик ва устиларида турган катта давлатларга бўлган боғлиқликларини кучайтириб бораверади.
