Ва алайкум ассалом ва раҳматуллоҳи ва барокатуҳ.
Таровеҳ ўқиш суннат амал ва бу намоз тўртала мазҳабда ҳам бор. Уни ўқиган мўмин савобга ҳақли бўлади. Ўқимаганлар гуноҳкор бўлмасаларда, кўп ажру-савобдан маҳрум бўлиб қолишади. Оиша(р.а) ривоят қилади:
روت عائشة رضي الله عنها أن النبي صلى الله عليه وسلم صلى في المسجد فصلى بصلاته ناس، ثم صلى الثانية فكثر الناس، ثم اجتمعوا من الليلة الثالثة أو الرابعة فلم يخرج إليهم رسول الله صلى الله عليه وسلم فلما أصبح قال: « رأيت الذي صنعتم فلم يمنعني من الخروج إليكم إلا أني خشيت أن تفرض عليكم » أخرجه مالك 1 / 113 في الصلاة في رمضان،، والبخاري 3 / 220 في صلاة التراويح، ومسلم برقم (761) في صلاة المسافرين ، وأبو داود برقم (1373) والنسائي 3 / 202 .
“Росулуллоҳ(с.а.в) масжидда (таровеҳ)ни ўқиди, бас одамлар ҳам у намозни ўқишди. Сўнг иккинчи кеча ҳам ўқиди, бас одамлар кўпайиб кетди. Сўнг учунчи куни ёки тўртинчи куни одамлар тўпланишди. Бас уларнинг олдига Росулуллоҳ(с.а.в)чиқмади. Тонг отгач, айтдиларки; сизлар қилган нарсани кўрдим, бас мени чиқишдан ман қилган нарса фақатгина сизларга шу намоз фарз бўлиб қолишидан қўрқанлигим бўлди”дедилар. Имом Молик, Бухорий, муслим, Абу Довуд ва Нисоийлар ривоят қилган.
Абдурраҳмон ибн Абдулқорий ривоят қилади:
« خرجت مع عمر بن الخطاب في رمضان إلى المسجد فإذا الناس أوزاع متفرقون يصلي الرجل لنفسه ويصلي الرجل فيصلي بصلاته الرهط فقال عمر : إني أرى لو جمعت هؤلاء على قارئ واحد لكان أمثل، ثم عزم فجمعهم على أبي بن كعب ثم خرجت معه ليلة أخرى والناس يصلون بصلاة قارئهم، فقال عمر : نعمت البدعة هذه، والتي ينامون عنها أفضل من التي يقومون، يعني آخر الليل، وكان الناس يقومون أوله » (1) رواه البخاري .
“Абдурраҳмон ибн Абдин Қорий розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:
«Бир кеча Рамазонда Умар ибн Хаттоб розияллоҳу анҳу билан бирга масжидга чиқдим. Қарасак, одамлар тарқоқ, гуруҳ-гуруҳ: кимдир ёлғиз ўзи намоз ўқияпти, кимдир намоз ўқимоқда-ю, бир гуруҳ одам унинг намозига эргашиб намоз ўқияпти. Шунда Умар:
«Менимча, агар буларни битта қорининг ортидан жамласам, ниҳоятда гўзал бўлар эди», деди. Сўнгра азм қилиб, уларни Убай ибн Каъб розияллоҳу анҳунинг ортига жамлади. Кейин бошқа бир кечада яна у билан чиқдим. Одамлар ўз қориларининг намозига эргашиб намоз ўқишар эди. Умар:«Бу қандай яхши бидъат! Улар ухлайдиган пайт (тунда) қоим бўладиган пайтларидан афзалдир», деди. У кечанинг охирини назарда тутаётган эди. Одамлар эса унинг аввалида қоим бўлишар эди».Бухорий ривоят қилган.
Ҳазрати Умарнинг бу ишларига саҳобалардан ва мусулмон умматидан бирор киши ҳам қарши чиқмаган. Умар:«Бу қандай яхши бидъат!деган сўзи муфассирларнинг иттифоқи бўйича, фақат луғат маъносида, шариатда ман қилилинган бидъат эмас.
: فَعَلَيْكُمْ بِسُنَّتِي وَسُنَّةِ الْخُلَفَاءِ الْمَهْدِيِّينَ الرَّاشِدِينَ. رَوَاهُ أَبُو دَاوُددَ وَالتِّرْمِِذِيُّ. عَنِ الْعِرْبَاضِ بْنِ سَارِيَةَ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهِ
Ирбоз ибн Сорийадан ривоят қилинади:
«Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам:«Менинг суннатимни ва мендан кейин муҳтадий рошид халифаларнинг суннатини лозим тутинг», дедилар».Абу Довуд ва Термизий ривоят қилишган.
Абу Ҳанифа раҳматуллоҳи алайҳидан ҳазрати Умарнинг қилган бу ишлари ҳақида сўралганда: «Таровеҳ – суннати муаккададир. Уни Умар ўзидан чиқарган эмас. У бу ишда бидъатчи эмас. Унинг асли бор бўлгани учун амр қилган. Бу ҳақда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламдан аҳд бўлган», деганлар.
Муттақий.
|