Савол жавоб майдони

Ва алайкум ассалом ва раҳматуллоҳи ва барокотуҳ.

Динидан бехабар ёки билиб туриб фосиқлик қилувчи бундай кимсалар билан алоқани узиш керак. Зотан, Расул(с.а.в) Абу Масъуддан ривоят қилинган ҳадисда айтадиларки: «Бани Исроилга энг аввало кирган нуқсон шу эдики, бир киши бошқа кишига йўлиққан пайтда: «Эй фалончи, Аллоҳдан қўрққин ва бу қилаётган ишингни ташлагин, чунки бу нарсани қилиш сен учун ҳалол-дуруст эмас», дер эди. Сўнг эртаси куни у билан учрашган пайтда уни яна ўша ҳолатда кўрар эди. Лекин бу нарса у билан бирга еб-ичишдан, бирга ўтиришдан қайтармас эди. Бас, улар шундай қилишгач, Аллоҳ уларнинг баъзиларининг қалбларини баъзилари билан урди». Сўнгра Расулуллоҳ(с.а.в) ушбу оятни тиловат қилдилар:

لُعِنَ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ بَنِي إِسْرَائِيلَ عَلَى لِسَانِ دَاوُودَ وَعِيسَى ابْنِ مَرْيَمَ ذَلِكَ بِمَا عَصَوْا وَكَانُوا يَعْتَدُونَ كَانُوا لاَ يَتَنَاهَوْنَ عَنْ مُنكَرٍ فَعَلُوهُ لَبِئْسَ مَا كَانُوا يَفْعَلُونَ تَرَى كَثِيرًا مِنْهُمْ يَتَوَلَّوْنَ الَّذِينَ كَفَرُوا لَبِئْسَ مَا قَدَّمَتْ لَهُمْ أَنفُسُهُمْ أَنْ سَخِطَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ وَفِي الْعَذَابِ هُمْ خَالِدُونَ وَلَوْ كَانُوا يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالنَّبِيِّ وَمَا أُنزِلَ إِلَيْهِ مَا اتَّخَذُوهُمْ أَوْلِيَاءَ وَلَكِنَّ كَثِيرًا مِنْهُمْ فَاسِقُونَ

– „Бани Исроилдан кофир бўлган кимсалар Довуд ва Исо бинни Марям тилида лаънатлангандир. Уларнинг лаънатланишига сабаб қилган исёнлари ва тажовузкор бўлишганидир. Улар бир-бирларини қилган нолойиқ ишларидан қайтармас эдилар. Бу қилмишлари нақадар ёмон иш! Улардан кўплари кофир бўлган кимсаларни дўст тутганларини кўрасиз. Уларга ҳавойи нафслари нақадар ёмон нарсани - Аллоҳнинг ғазабини келтирди. Энди улар абадий азобда қолувчидирлар. Агар Аллоҳга, Пайғамбарига ва унга нозил қилинган китобга иймон келтирганларида эди, уларни (кофирларни) дўст тутмаган бўлур эдилар. Лекин улардан кўплари итоатсиз кимсалардир“. [5:78-81]

Сўнгра шундай дедилар: «Йўқ, асло, Аллоҳга қасамки, сизлар албатта яхшиликка буюрасизлар ва ёмонликдан қайтарасизлар. Сизлар албатта золимнинг қўлидан ушлайсизлар ва уни ҳаққа бурилишга мажбур қиласизлар ва албатта уни ҳаққа маҳкам боғлаб қўясизлар. Ёки албатта Аллоҳ баъзиларингизни баъзиларингиз қалби билан уради, сўнгра уни лаънатлаганидек, сизларни ҳам лаънатлайди».

Бундан ташқари, Абу Бакр Сиддиқ(р.а)дан ривоят қилинади. У киши шундай дейдилар: «Эй инсонлар, сизлар албатта ушбу оятни ўқийсизлар:

يَاأَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا عَلَيْكُمْ أَنفُسَكُمْ لاَ يَضُرُّكُمْ مَنْ ضَلَّ إِذَا اهْتَدَيْتُمْ

– „Эй мўминлар, модомики ҳақ йўлни тутган экансиз, ўзингизни гуноҳлардан сақланг! Адашган кимсалар сизларга зарар етказа олмас“. [5:105]

Мен Расулуллоҳ(с.а.в)нинг шундай деганларини эшитганман: «Одамлар агар золимни кўриб туриб, уни қўлидан ушлаб тийиб қўймасалар, Аллоҳ уларнинг ҳаммасини ёппасига азоблаши ақиндир».

Ушбу ва бундан бошқа далилларга биноан, мункарга сукут сакламаслик вожибдир. Чунки аввал келтирилган ҳадисда «... ўзгартирсин... » буйруғи келган эди. Бизга маълумки, амр, яъни талаб келиб, уни бажарганлар мадҳ этилса ва бу талабни тарк қилганлар мазаммат қилинса, бундай амр вожибни ифода этади.

Аммо ўзгартиришга кучи етмаса ёки ҳаракатлари бесамара кетаётган ва ноилож шундай инсонлар билан яшашга мажбур бўлган мўминнинг намози – қолган шартлари топилса - мақбул бўлади, чунки намозни қабул бўлишида бундай шарт йўқ ва сийратдан биламизки, Росулуллоҳ(с.а.в) ҳам Маккада фиску-фужр ичида ҳам намоз ўқиб, бу жаҳолатни ўзгартириш тўғрисида тинмай иш олиб борганлар.
Муттақий.