Ва алайкум ассалом ва раҳматуллоҳ ва барокатуҳ.
Уйдан чиқмай юрса касал бўлиб қолиш ҳавфи гумонни ғолибида бўлса, уйдан чиқса бўлади. Чунки фуқаҳоларимиз иддадаги аёлга зарурат бўлганда уйдан чиқишга руҳсат беришган. Аслида талоқ қилинган ёки эри ўлиб қолган аёлларнинг идда муддатида ўз уйларидан чиқмасдан ўтказишлиги қуйидаги оят билан фарз бўлган:
يَاأَيُّهَا النَّبِيُّ إِذَا طَلَّقْتُمْ النِّسَاءَ فَطَلِّقُوهُنَّ لِعِدَّتِهِنَّ وَأَحْصُوا الْعِدَّةَ وَاتَّقُوا اللَّهَ رَبَّكُمْ لَا تُخْرِجُوهُنَّ مِنْ بُيُوتِهِنَّ وَلَا يَخْرُجْنَ إِلَّا أَنْ يَأْتِينَ بِفَاحِشَةٍ مُبَيِّنَةٍ وَتِلْكَ حُدُودُ اللَّهِ وَمَنْ يَتَعَدَّ حُدُودَ اللَّهِ فَقَدْ ظَلَمَ نَفْسَهُ لَا تَدْرِي لَعَلَّ اللَّهَ يُحْدِثُ بَعْدَ ذَلِكَ أَمْرًا
“Эй Пайғамбар, қачон сизлар (яъни мўминлар) аёлларингизни талоқ қилсангизлар, уларнинг иддаларида (яъни поклик пайтларида) талоқ қилинглар ва идда сананглар! Парвардигорларингиз бўлмиш Аллоҳдан қўрқинглар! (То иддалари тугагунча) уларни (ўзлари яшаб турган) уйларидан ҳайдаб чиқарманглар ва улар ўзлари ҳам чиқиб кетмасинлар. Фақат улар очиқ фаҳш ишни (яъни бузуқлик ёки беҳаёлик каби қилиқларни) қилсаларгина, (яшаб турган уйларидан ҳайдаб чиқарилурлар). Бу Аллоҳнинг қонун-чегараларидир. Кимки Аллоҳ чегараларидан тажовуз қилиб ўтса, аниқки у ўзига зулм қилибди. Сиз билмассиз, эҳтимол Аллоҳ бу (талоқ)дан кейин бирон ишни пайдо қилар”. [65:1]
Идда муддатида аёл ўзнинг собиқ эрининг уйидан бошқа уйда яшаши мумкин эмас. Фақат зарурат бўлиб қолса, масалан; касал бўлиб қолганда табибга кўриниш учун уйдан чиқиши, ўзига ёки молига ҳавф бўлиб қолганда тинч бўлган бошқа жойда яшаши мумкин. Аъто Абу Рабоҳдан: Талҳа ибн Убайдуллоҳ “жамал” куни қатл қилингандан кейин ўзига ҳавфсираган Оиша(р.а.) иддаси ичида, синглиси Умми Гулсум(р.а) билан Маккага сафар қилганлигини ривоят қилган. “معاني الاثار”(саҳобалардан қолган асарларнинг маънолари) номли китобда келган. Эри ўлиб қолган аёл зарурий эҳтиёжлари учун кундузи уйидан чиқишига Абу Ҳанифа(р.), Абу Юсуф(р.) ва Муҳаммад(р.)лар руҳсат бор деганлар. “تهفة الفقهاء”(фақиҳлар совғаси)номли китобда келган.
Яна беҳаёлик, бесабрлик қилиб, эрининг яқинлари билан жанжалашадиган аёлни ҳам уйдан чиқариб юборишга руҳсат бор. Фотима бинти Қайс(р.а.)нинг эри уни талоқ қилиб юборган ва Яманга сафарга чиқиб кетади. Бу аёлни нафақаси учун укасини ўзидан вакил қилади. Шунда у аёл эрининг ака-укалари билан чиқиша олмай қолади ва Росулуллоҳ(с.а.в) у аёлни Умми Мактумнинг ўғлиникида иддасини чиқаришни буюради. “ал-Мабсуд”да келган. Бундан бошқа ҳолатларда аёлларни иддаси ичида уйларидан чиқишларига руҳсат йўқ.
Муттақий.
|
Муаллиф
Иддадаги аёл
