بِسْمِ اللهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ
Миср билан яҳудий вужуди ўртасида тузилган газ битими – босқинчини тан олиш ва Уммат бойликларининг талон-торож этилишига розилик беришдир
2025 йил 7 август куни яҳудий вужуди энергетика вазири Илий Коҳен «Исроил тарихидаги энг йирик шартнома» имзоланганини эълон қилди. Шартномада Мисрга табиий газ экспорт қилиш кўзда тутилган бўлиб, унинг қиймати 35 миллиард долларга етади. У, шунингдек, 2040 йилгача ёки унда назарда тутилган миқдор тўлиқ бажарилгунига қадар амал қилиб, тахминан 130 миллиард куб метр газ етказиб беришни ўз ичига олади. Босиб олинган «Левиафан» конида шерик бўлган «Нью Мед» компаниясининг маълум қилишича, шартнома икки босқичда амалга оширилади: биринчи босқич 2026 йилда бошланиб, 20 миллиард куб метр газни ўз ичига олади; иккинчи босқич эса инфратузилма кенгайтирилгандан ва Нецана чегара пункти орқали янги қувур қурилгандан кейин амалга оширилиб, 110 миллиард куб метр газни ўз ичига олади.
Бу эълон йўқдан пайдо бўлгани йўқ, балки 2019 йилда Миср ва яҳудий вужуди ўртасида имзоланган аввалги шартноманинг давомидир. Ушбу шартнома 60 миллиард куб метр газ етказиб беришни назарда тутган бўлиб, унинг учдан биридан ортиқ қисми аллақачон амалга оширилган. Аммо бугунги янгилик шундаки, шартнома ҳажми икки баробарга оширилиб, яҳудий вужуди тарихидаги энг йирик экспорт битимига айланди.
Бу шартнома расмий оммавий ахборот воситалари тасвирлаётгандек икки давлат ўртасидаги оддий савдо эмас. Аксинча, у яҳудий вужудининг Фаластинни зўрлик билан эгаллаб олганини билвосита тан олиш, шу билан бирга уни молиявий ва стратегик жиҳатдан қўллаб-қувватлаш демакдир. Чунки яҳудий вужуди экспорт қилаётган газ Ўрта Ер денгизидаги ҳамда Фаластин ерлари босиб олингандан кейин куч билан тортиб олинган конлардан қазиб олинмоқда. Демак, бундай шартномага қўл қўйган ҳар қандай тараф амалда мазкур зўравонликни тан олган ва тўғридан-тўғри иқтисодий ҳамкорлик орқали унга қўшимча легитимлик берган ҳисобланади. Бу эса сўнгги чегара белгилаш жараёнлари орқали унга қулай имконият яратиб берилгандан кейингина амалга оширилмоқда.
Бу тенг тарафлар ўртасидаги оддий эркин савдо эмас. Аксинча, у мусулмонларнинг ерлари ва бойликларини зўрлик билан эгаллаб олган босқинчи билан қўшни давлат ҳукумати ўртасидаги муносабатдир. Ушбу ҳукумат эса ўғирлаб олинган нарсани етказиб бериши учун унга маблағ тўламоқда. Бу иқтисодий нормализациянинг бир кўриниши бўлиб, хавфлилик жиҳатидан сиёсий ва хавфсизлик нормализациясидан қолишмайди. Аслида эса, ундан ҳам хавфлироқдир. Чунки у одамларнинг ҳаёти ва кундалик тирикчилигини душман қўлига боғлаб қўяди.
Бу шартнома Миср энергетик инқироздан азият чекаётган бир пайтда имзоланди. 2021 йилда мамлакатнинг кунлик газ ишлаб чиқариши 6 миллиард куб футдан ортиқ бўлган бўлса, 2025 йилга келиб тахминан 3,5 миллиард куб футга тушиб кетди. Яъни, бир неча йил аввал ўзини газ билан тўлиқ таъминлай олиш ва ҳатто экспорт қилиш қобилияти ҳақида сўз юритган мамлакат бугун тарихий душманидан газ импорт қилувчига айланди.
Шу тариқа яҳудий вужуди Миср учун энергиянинг асосий етказиб берувчисига айланмоқда. Бу эса унинг энергетика каби стратегик соҳадаги қарорлари яҳудий вужудига, шунингдек, у белгилайдиган нарх ва сиёсатларга тўла қарам бўлиб қолганини англатади. Бунинг ўзиёқ Мисрни сиёсий ва иқтисодий қарамлик доирасига тортиб, уни яҳудий вужудининг Шарқий Ўрта Ер денгизида минтақавий энергия маркази барпо этиш лойиҳасининг ажралмас қисмига айлантиради.
Ҳозирда содир бўлаётган воқелик оддий газ савдоси эмас, балки минтақадаги нуфуз харитасини қайта чизишдир. Миср эса бу жараёнда шунчаки транзит йўлига ёки Идку ва Дамьятдаги суюлтириш иншоотлари орқали яҳудий вужудидан Европага газ етказиб беришдаги воситачига айлантирилмоқда. Шу тариқа яҳудий вужуди асосий манбага айланиб, сиёсий ва иқтисодий фойда қўлга киритади, вақтдан ютади ва легитимликка эга бўлади.
Газ, нефть ва бошқа йирик табиий бойликлар на давлатнинг, на ҳукмдорнинг, ҳатто айрим шахсларнинг ҳам мулки эмас. Улар барча мусулмонларнинг умумий мулки ҳисобланади. Бу ҳақда Росулуллоҳ ﷺ шундай деганлар:
«الْمُسْلِمُونَ شُرَكَاءُ فِي ثَلَاثٍ: فِي الْمَاءِ، وَالْكَلَأِ، وَالنَّارِ»
«Мусулмонлар уч нарсада шерикдирлар: сувда, ўтлоқда ва оловда». (Абу Довуд ривояти).
Газ эса «олов», яъни энергияга киради. Шу сабабли у шариатда мусулмонларнинг умумий мулки сифатида белгиланган. Бирор шахс, ташкилот ёки давлат уни монополия қилиши ёки Умматнинг ҳаққини поймол қиладиган тарзда тасарруф қилиши мутлақо жоиз эмас.
Шунинг учун заминни зўрлик билан эгаллаган вужуд билан, аслида Умматга тегишли бойликларни сотишга оид бундай шартномаларни имзолаш икки карра жиноятдир. Чунки бу – босқинчини тан олиш ва уни молиялаштириш демакдир. Шу билан бирга, Умматни ўз бойликларидаги ҳаққидан маҳрум қилади. Ҳолбуки, бу бойликлар душманга арзон нархда сотилиши учун эмас, балки Уммат манфаатларига хизмат қилиши учун бошқарилиши шарт.
Ислом давлат зиммасига умумий мулкларни муҳофаза қилиш ва ғамхўрлик билан бошқариш вазифасини юклаган. Бу мулклар давлат томонидан бутун Уммат манфаати йўлида бошқарилиши, улардан олинадиган даромад эса таълим, соғлиқни сақлаш, инфратузилма ва жиҳод каби асосий эҳтиёжларга йўналтирилиши лозим. Бу бойликлар ҳеч қачон босқинчи душманнинг бойиш манбаига айланмаслиги керак.
Бундай шартномалар шариатга биноан асосидан ботилдир. Чунки бу шартномаларга кўра яҳудий вужуди қонуний давлат сифатида қабул қилиниб, шу асосда муомала қилинади. Ҳолбуки, у мусулмонларнинг ерларини зўрлик билан эгаллаган вужуд бўлиб, фақат сиёсий рақиб эмас, балки мавжудлигининг ўзиёқ уруш ҳолатида деб баҳоланиши шарт бўлган душмандир. Шу билан бирга, бундай келишувлар душманга Уммат бойликларидан фойдаланиш имкониятини бериш ва ўз иқтисодини шу билан молиялаш орқали Уммат бойликларини исроф қилишга олиб боради. Бундан ташқари, бу Умматни қарамлик доирасига тортиб, унинг асосий эҳтиёжларини душман қўлида гаровга айлантиради.
Шу боис, Умматнинг вазифаси бундай келишувларни бутунлай ва қатъий рад этиш ҳамда замин ва бойликларни шартнома орқали эмас, балки куч ишлатиш йўли билан қайтариб олишдир. Чунки исломий бойликларнинг босқинчи вужуд қўлида бўлиши мутлақо жоиз эмас. Аксинча, ушбу замин ва ундаги барча манбалар озод қилиниб, улар Ислом шариати билан ҳукм юритадиган Исломий давлат бошқарувига қайтарилиши вожибдир.
Шариат бундай шартномаларни ҳаром қилган. Чунки улар яҳудий вужудини давлат сифатида тўлиқ тан олишни, уни қўшни сифатида қабул қилишни ва мамлакат иқтисодини унга боғлашни англатади. Бу вужуд билан ҳар қандай муносабат – иқтисодий, сиёсий ёки хавфсизлик соҳасида бўладими – шариатга кўра ҳаромдир. Чунки бу мусулмонларнинг ерлари зўрлик билан эгалланганини тан олиш ҳисобланади. Шунингдек, Ислом яҳудий вужудини молиялаштиришни ёки газ ё бошқа нарса учун унга пул тўлашни ҳаром қилган. Зеро, бу унинг босқини ва тажовузини тўғридан-тўғри молиялаштириш ҳисобланади. Умматга яҳудий вужудидан газ сотиб олиш эмас, балки у босиб олган конларни қайтариб, уларни Уммат мулки сифатида қайта тиклаш вожибдир. Шу билан бирга, Пайғамбарлик минҳожи асосидаги рошид Халифаликни талаб қилиши зарур. Зеро, фақат шу давлатгина бу бойликларни мусулмонларнинг умумий мулки сифатида бошқаради, уларни Уммат манфаатларини таъминлашга, ишларини адолатли бошқаришга ва Аллоҳ йўлида жиҳодга йўналтиради.
Миср ва яҳудий вужуди ўртасидаги газ келишуви оддий иқтисодий битим эмас, балки босқинни тан олиш ва қўллаб-қувватлашдир. У Уммат бойликларини талон-торож қилиш ва ҳақларини барбод этишдир. Шунингдек, ҳукуматлар йўлининг давоми бўлиб, халқ манфаатлари, озиқ-овқат ва энергетика хавфсизлигини душман қўлига боғлаб қўяди. Шу тариқа Уммат иқтисодий ва сиёсий жиҳатдан хиёнат ва қарамлик ришталари билан кишанланади.
Ечим бу келишувлар шартларини яхшилашда ёки вақтинчалик импорт манбаларини излашда эмас. Аксинча, ечим ушбу вужудни илдизи билан қўпориб ташлаш, Фаластинни тўлиқ озод қилиш ва Аллоҳ рози бўладиган тарзда Уммат бойликларини бошқарадиган Халифаликни барпо этишдадир. Ана шунда Халифалик Умматга суверенитетини қайтариб, унинг имкониятларини душманга хизмат қилиш учун эмас, балки ривожланиш ва жиҳод йўлига сафарбар этади.
Демак, Уммат очиқ бир танлов олдида турибди: ё бу келишувлар орқали душманига гаровда қолади, ёки унинг ерлари ва бойликларига хиёнат қилган режимларни ағдариб, ҳуқуқларни муҳофаза қиладиган, ерларни озод қиладиган ва Умматнинг иззат-шаънини қайта тиклайдиган Пайғамбарлик минҳожи асосидаги рошид Халифаликни барпо этади. Аллоҳ таоло шундай деган:
﴿وَلَا تَرْكَنُوا إِلَى الَّذِينَ ظَلَمُوا فَتَمَسَّكُمُ النَّارُ وَمَا لَكُم مِّن دُونِ اللَّهِ مِنْ أَوْلِيَاءَ ثُمَّ لَا تُنصَرُونَ﴾
«Зулм йўлини тутган кимсаларга берилиб кетманглар (эргашманглар). Акс ҳолда сизларга дўзах ўти етар. Сизлар учун Аллоҳдан ўзга бирон дўст йўқдир. Кейин (яъни золимларга эргашсангиз) сизларга ёрдам берилмас» [Ҳуд 113]
Роя газетасининг 2025 йил 27 август, чоршанба кунги 562-сонидан
