Майк Помпео феврал ойи бошида Тошкентга келади
АҚШ Давлат котиби Майк Помпео январь ойи охирида Европа ва Марказий Осиёга турне уюштиради. АҚШ Давлат департаменти матбуот хизмати хабарига кўра, у 29 январ куни ташрифини Буюк Британия пойтахти Лондондан бошлайди, 31 январ куни Украинага келади, 1 феврал куни Беларусда бўлади. Шундан сўнг у аввал Қозоғистонга, кейин Ўзбекистонга ташриф буюради.
Тошкентда Майк Помпео президент Шавкат Мирзиёев ва ташқи ишлар вазири Абдулазиз Комилов билан учрашади.
Шунингдек, у Ўзбекистон, Қозоғистон, Қирғизистон, Тожикистон ва Туркманистон ташқи ишлар вазирлари иштирокидаги “Марказий Осиё – АҚШ” форматидаги вазирлар учрашувида (C5 + 1) қатнашади.
“Майк Помпео АҚШнинг Марказий Осиё бўйича янги стратегиясига мувофиқ минтақа давлатларини қўллаб-қувватлашини тасдиқлайди”, – дейилади Давлат департаменти хабарида.
Изоҳ: Ўзбекистон Марказий Осиёда жойлашган ўрни – минтақадаги барча давлатлар, шу жумладан, Афғонистон билан бевосита чегарага эга – ва аҳоли сони кўплиги билан мустамлакачи давлатларнинг доимий эътиборида бўлиб келган.
Бугунги Ўзбекистон устидан нуфуз талашиш кураши Америка ва Россия ўртасида давом этяпти. Россия Ўзбекистонни ўзи бошчилигидаги ЕОИИга олиб кириш учун сиёсий ва иқтисодий босим ўтказиб келаётган бўлса, ўзбек ҳукумати очиқчасига Россияга рад жавоби беришдан тийилиб, аъзолик эвазига бажариш мушкул бўлган талабларни қўймоқда. Ўзбекистон ЕОИИга аъзо бўлишда айрим соҳалар учун енгилликлар бериш – баъзилари учун 10 йилгача – ва Россиядан депорт қилинган ўзбек меҳнат муҳожирлари учун умумий амнистия беришни сўради. Ташқи меҳнат миграцияси агентлиги бошлиғи Бахтиёр Турсуновнинг маълум қилишича, ҳозирги кунда тахминан 300 минг нафар Ўзбекистон фуқароси Россия ҳудудидан депорт қилинган. Охир оқибат Мирзиёев Ўзбекистон ЕОИИга аъзо эмас, кузатувчи бўлиб киришини айтди.
АҚШ эса турли иқтисодий ёрдам ажратиш ва бу ёрдамларни йилдан йилга ошириб бориш орқали ўз таъсири остига олишга ҳаракат қилмоқда. Яқинда АҚШ Давлат департаменти Ўзбекистон учун 2020 молиявий йилда 14,4 миллион доллар ажратилишини сўрагани маълум қилинган эди. 2017 йил бу кўрсаткич 10,6 миллион долларни ташкил этган.
Бундан ташқари, АҚШ Ўзбекистонни Россия босими остида ёлғиз қолдирмаслик учун Россиядан бирор расмий келиши ортидан дарҳол ўз расмийларини эшнатиб келмоқда. Маълумки, жорий йилда, 15 январ куни Россия ташқи ишлар вазири Сергей Лавров расмий ташриф билан Ўзбекистонга келган ва Мирзиёевни Россияга амалга оширадиган ташрифи масалаларини муҳокама қилган эди. Шундан сўнг Шавкат Мирзиёевнинг Россияга ташрифи 5 февралга режалаштирилгани хабар қилинди. Мирзиёвнинг Россияга амалга оширадиган ташрифи олдидан Пампеони Тошкентга келиши ҳам ўзбек ҳукуматига далда бўлиши шубҳасиз.
Абдураҳмон Одилов
