Женева – 4 музокара натижалари
Швецариянинг Женева шаҳрида бошланган Сурия музокараларининг тўртинчи тури ниҳоясига етди. Бешинчи тур музокаралари учун март ойида тарафлар Женевага таклиф қилинади. Бу ҳақида БМТнинг Сурия масаласи бўйича махсус вакили Стеффан де Мистура маълум қилди.
Музокаралар жараёнида Мистура барча тарафлар, яъни Носир ал-Ҳаририй бошчилигидаги мухолифат вакиллари, Башар Асад режимининг вакиллари ва Қоҳира билан Москва ҳукуматига яқинлиги билан танилган гуруҳлар билан алоҳида-алоҳида учрашиб чиқди.
БМТ вакилининг маълум қилишича, тарафлар хавфсизлик кенгашининг 2254-сонли қарорида кўзда тутилган муваққат ҳукумат ташкил қилиш, янги Конституция тузиш, адолатли ва эркин сайловлар ўтказиш, шунингдек, “ишончни юзага келтирадиган чора-тадбирлар ва терроризмга қарши кураш” устида келишиб олишган.
“Яқин кунларда БМТ Бош котиби Антонио Гутеррес ва Хавфсизлик Кенгашини хабардор қилиш учун Нью-Йоркка бораман. Улар билан фикр алмашгандан сўнг тарафларни март ойида 5 тур музокарага таклиф қиламан”, деди Мистура.
Носир ал-Ҳаририй бошчилигидаги мухолифат делегацияси Мистура билан учрашувларидан сўнг ташкил қилинган матбуот анжуманида “Музокаранинг тўртинчи турини аниқ натижалар билан тугатмаётган бўлсак-да, бироқ бу сафарги учрашувлар самаралироқ бўлди. Илк бор сиёсий ўтиш даври ва Суриянинг келажагини чуқур муҳокама қилдик”, деди.
Туркистон:
Барчага маълумки, Женевада бундан аввал уч марта учрашувлар бўлиб ўтди, бироқ бирор натижага эришилмади. Яъни АҚШ Сурияда ўзи истаган вазиятни пайдо қила олмади. Аммо Женева 4 музокаралари аввалгиларидан бироз бошқача бўлди. Чунки АҚШ Женева 1-2-3 музокаралари ўтказилаётган пайтда ҳозиргиси каби мухолифатнинг катта қисмини музокара столига ўтирғиза олмаган эди. Яъни Женева 1-2-3 музокараларида мухолифат номидан музокарага иштирок этганлар Сурия ичида сўзи ўтмайдиган кимсалар эди. Аммо Остона ва Женева 4 музокараларида АҚШ музокара столига ҳарбийлар вакилларини ҳам ўтирғиза олди. Биз биламизки, Сурия масаласида ташқаридан ким нима ҳақида қарор қилса қилсин, энг муҳими бу қарорнинг Сурия ичкарисида қабул қилинишидир. Бугунги кунгача бўлган келишувлар ҳақида Сурия халқи чет эл меҳмонхоналарида ястаниб ётган кимсаларнинг учрашувлари ва қарорларини асло қабул қилмаётган эди. Аммо ҳозирги музокара столига ўтирганлар эса, гарчи сохта ва хоин вакиллар бўлса ҳам, меҳмонхоналарда ястаниб ётган кимсалар эмаслигини намоён қилмоқда. Шу боис Женева 4 музокаралари аввалгиларидан бироз бошқача бўлди, деб айтиш мумкин.
Бироқ бу – АҚШ мазкур музокара орқали асл мақсадига эришди, деган маънони англатмайди. Зеро Женева 4 музокараси бошланмасидан аввал де Мистура бу музокарадан бирор натижа кутмаётганлигини билдирган эди. БМТ бош котиби Гутеррес ҳам “Биз Женева учрашувларидан бирор натижа кутмаяпмиз”, деб баёнот берган эди. Фақат эришилган нарса шу бўлдики, тарафлар ўртасида янги конституция тузиш ва ўтиш жараёни ҳақида баъзи келишувлар тузилди холос.
