Савол жавоб майдони

Ва алайкум ассалом ва раҳматуллоҳи ва барокатуҳ

Рамазон ийдининг эртасидан бошлаб шаввол ойининг рўзасини тутиш жоиз. Фақат рамазон рўзасининг қазоси бўлса аввал рамазон қазосини тутиб қўйиш шарт, чунки шавволдаги олти кунни тутиш вақти рамазонни тамомига етказгандан кейин боланади. Шунинг учун аввал қазо рўзасини тутиш керак.

Кейин кўпчилик мужтаҳидлар пайдарпай олти кун тутиш афзал деган. Лекин ҳанафия мазҳабидаги Абу ҳанифа(р.)дан бошқа олимлар душанба ва пайшанба кунлари тутиш билан ҳафтада икки кун тутишни афзал деган райда.

Абу Ҳанифа(р.) шавволда рўза тутишни насороларга ўҳшаб ўзларига ортиқча ибодатларни қўшиб олишга йўл бўлиб қолади деб макруҳ деган. Лекин биз саҳиҳ ҳадислар борлигидан суннат деб билган мужтаҳидларнинг райини таржиҳ қиламиз.
Абу Аюб(р.а) Росулуллоҳ(с.а.в)дан ривоят қилади:

في حديث أبي أيوب رضي الله عنه أن رسول الله صلى الله عليه وسلم قال : " من صام رمضان وأتبعه ستا من شوال كان كصيام الدهر . " رواه مسلم وأبو داود والترمذي والنسائي وابن ماجه.
“кимки рамазон рўзасини тутса ва унга шавволдан олти кунни эргаштирса бир умр рўза тутгандек бўлади”. Имом Муслим, Абу Довуд, Тирмизий, Нисоий, Ибни Можжаълар ривоят қилган. Анас(р.а)дан Термизий ва Абу Довуд ривоят қилади:

قدم رسول الله صلى الله عليه وسلم المدينة ولهم يومان يلعبون فيهما، فقال: قد أبدلكم الله سبحانه وتعالى بهما خيراً منهما يوم الفطر والأضحى.
“Росулулоҳ(с.а.в) Мадинага келганида уларнинг уйин-кулги қилишадиган икки байрамлари бор эди. Шунда: Аллоҳ Субҳанаҳу Таоло улардан яхшироғига алмаштирди: фитр(оғиз очиш) ва қурбонлик куни - деди”. Термизий қурбон байрамига ташриқ кунларни ҳам қўшимча қилади:

ويلحق بالأضحى أيام التشريق لحديث: يوم الفطر ويوم النحر وأيام التشريق عيدنا أهل الإسلام. رواه الترمذي
“фитр(оғиз очиш) ва қурбонлик куни ва ташриқ кунлари биз аҳли Исломдаги байрам кунлардир”. “ташриқ кунлари” - қурбонлик кунидан кейинги уч кун.

Шу ҳадисдар мужтаҳидлар рамазон ҳайтини бир кун ва қурбон ҳайтини тўрт кун деб белгилашди. Шу кунлари рўза тутиш жоиз эмас.

Рамазон ҳайтининг эртасидан олти кунлик рўзани бошлаш жоиз, лекин бир кун аввал ёки бир кун кейинги кунни ҳам қўшмасдан фақат жумъа ёки шанба кунларида хослаш ёки аёллар эридан руҳсатсиз рўза тутишлари жоиз эмас.

Абдуллоҳ ибн Буср(р.а) синглиси Саммо(р.а)дан ривоят қилади; Росулуллоҳ(с.а.в):

لاَ تَصُومُوا يَوْمَ السَّبْتِ إِلاَّ فِيمَا افْتُرِضَ عَلَيْكُمْ، وَإِنْ لَمْ يَجِدْ أَحَدُكُمْ إِلاَّ لِحَاءَ عِنَبَةٍ أَوْ عُودَ شَجَرَةٍ فَلْيَمْضُغْهُ
“шанба куни рўза тутманглар, фақат сизларга фарз бўлган ўринларда тутинглар - деди”. Термизий ва Абу довуд ривоятлари.
Ҳорис қизи Жувайрия(р.а.) айтади:

أَنَّ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم دَخَلَ عَلَيْهَا يَوْمَ الْجُمُعَةِ وَهْىَ صَائِمَةٌ فَقَالَ: "أَصُمْتِ أَمْسِ". قَالَتْ: لاَ. قَالَ: "تُرِيدِينَ أَنْ تَصُومِى غَدًا". قَالَتْ لاَ. قَالَ: "فأفطري
“Росулуллоҳ(с.а.в) жумъа куни ўша аёлнинг олдига кирганда у рўзадор эди. Шунда унга: - кеча рўза тутганмисан? – деб сўради. Йўқ – деди. Эртага ҳам тутмоқчимисан? – яна сўради. Йўқ – деди. Унда рўзангни оч – деди.” Бухорий ривояти.
Яна Пайғамбар(с.а.в):

لاَ يَحِلُّ لاِمْرَأةٍ أَنْ تَصُومَ وَزَوْجُهَا شَاهِدٌ إِلاَّ بِإِذْنِهِ، وَلاَ تَأْذَنَ فِي بَيْتِهِ إِلاَّ بِإِذْنِهِ، وَمَا أَنْفَقَتْ مِنْ نَفَقَةٍ مِنْ غَيْرِ إِذْنِهِ فَإِنَّهُ يُرَدُّ إِلَيْهِ شَطْرُه
«Аёл эрининг рухсатисиз, у уйда бўлган вақтида нафл рўза тутиши мумкин эмас, унинг рухсатисиз уйига бировни киритиши мумкин эмас ва эрининг рухсатисиз бирор нафақа қилса (яъни, эрининг молидан садақа қилса), ярим ажри эрига бўлади» - деди. Бухорий ривояти.
Муттақий.