Инсон ҳуқуқини ҳимоя қилиш ҳуқуқ гуруҳи «Fortify Rights» (унинг қароргоҳи Бангкокда жойлашган) 7 ноябрда бир қисқача баёнот тарқатиб унда Мьянмадаги ҳукуматнинг Роҳинга мусулмонлари билан савдолашишга ва уларни Мьянмадаги Роҳин вилоятидан қочишга мажбур қилишга бош қўшганини билдирган. Гуруҳнинг билдиришича вилоят хавфсизлик кучлари режим амалга оширган қувғиндан қочаётган Роҳинга мусулмонларидан ёки бу мусулмонларни қайиқларда денгизга ўтказиб қўйиш билан бемалол шуғулланаётган контрабандачилардан молиявий тўловларни йиғиб олишган. Бу ерда ҳатто Мьянма денгиз кучлари Роҳинга мусулмонларини жиноятчи тўдалар бошқараётган одам савдоси кемаларига элтиб қўйиш билан шуғулланаётганини кўрсатиб турган ҳисоботлар ҳам бор.
Мьянма полицияси ёки денгиз кучлари ёки армия масъуллари 50дан 100тагача қочоқни ташийдиган ҳар бир кичик кемадан 500дан 600 долларгача ишлаб олиши мумкин. «Fortify Rights» директори Мэтью Смит буни шундай шарҳлади: «Ҳукумат маъмурлари роҳингаликлар ҳаётини тоқат қилиб бўлмайдиган ҳолатга айлантириб уларни қочиб кетишга мажбур қилибгина қолмай балки уларни қочқинга айлантиришдан пул ҳам ишлаб олишмоқда… Мьянма маъмурлари бу регионал кризисдан хунук тарзда даромад олиш билан шуғулланаверар экан бу кризис тобора чигал тус олиб бораверади».
Ассошиэйтед Пресс агентлиги ўнлаб Мьянма аскарлари Бенгал кўрфазида Роҳинга мусулмонлари билан тўла кемага чиқиб олиб уларни жўнаб кетишларига рухсат беришдан олдин улардан зўравонлик билан пулларни йиғиб олиш учун бу мусулмонларни таёқлар ва темир калтаклар билан калтаклашаётгани ҳақидаги тафсилотларни нашр қилди.
Шарҳ: Мьянмадаги ваҳший режим Роҳиндаги мусулмон биродарларимизга ва опа-сингилларимизга қарши кенг доирада амалга ошираётган қийноқлар ва қувғинлар албатта бир жирканч ва жуда маҳзун қиладиган ишдир, бугина эмас балки бу биродарларимиз ва опа-сингилларимиз чекаётган азиятлар ана шу жиноятчилар учун бир пул топадиган манбага айланиб қолди. Охирги ҳафталарда Роҳинга мусулмонларининг қочиши янада улкан тус олди, улар Роҳин вилоятидаги уй-жойларини ташлаб қочишди. Роҳинга қочоқлари вазиятини кузатиш гуруҳи Аракан лойиҳасига кўра кунига 900 киши юк кемаларида мамлакатни ташлаб қочиб кетмоқда. Фақат ўтган уч ҳафта оралиғида 14500 роҳингалик денгиз орқали Таиландга – охири Малайзияга етиб олиш умидида – қочиб ўтишди.
2012 йил июнидан бошлаб юз мингдан кўпроқ роҳингалик қайиқларда Мьянмани тарк этди, улар буддистлар ва уларнинг режими амалга ошираётган ирқий зўравонликдан қочиб кетишга мажбур бўлишди. Инсон ҳуқуқи фаоллари бу кўчиб кетишни Вьетнам урушидан буён Осиёдаги қайиқларда энг катта кўчишлардан бири деб баҳолашди. Контрабандачилар улардан кўпини қул қилиш ва эзиб ишлатиш шароитларида ушлаб туришибди, бу қочоқлар ёмон муомала ва қийноққа тўла ҳаётдан азият чекишмоқда.
Охирги пайтларда Роҳинга мусулмонларининг Мьянмадан қочиши янада кўпайгани сабаби қисман улар учраётган қамоққа олишлар, калтаклашлар ва зўравонларча ҳибсда ушлаб туришларга бориб тақалади. Мьянма ҳукумати юргизаётган ва «Роҳин иш режаси» деб аталаётган ватанга янгидан қайта жойлаштириш сиёсати ҳам Роҳинга мусулмонлари ўртасида умидсизликни янада ошираётган яна бир сабаб ҳисобланади. Бу сиёсат мусулмонларни ўз юртини ташлаб кетишга мажбур қилмоқда. Бу режа давом этаётган ирқий тозалаш кампаниясининг бир қисми ҳисобланади, бу режани режим Мьянма соҳилларида яшайдиган мусулмонларга қарши амалга оширмоқда. Бу режа бўйича Роҳинга мусулмонларига ўзлари ва оилалари бу мамлакатда 60 йилдан кўпроқ вақтдан бери яшашаётганини исботлаб беришлари шарт қилиб қўйилади. Агар улар яшаб қолиш учун етарли далил келтира олишса ўшанда улар «фуқаролик»ни қўлга киритишади, бу фуқаролик уларга оддий фуқаролардан ҳам кўра кам ҳуқуқни беради. Ҳатто мана шу ҳолатда ҳам улардан роҳингаликлар сифатидаги ўзликларидан воз кечишлари талаб қилинади ва улар бенгалияликлар деб рўйхатдан ўтказилади. Бу эса табиийки зимдан уларнинг қўшни Бангладешдан келган ноқонуний муҳожирлар деб ҳисобланишларини англатади, бу эса ҳукуматга кейинчалик улардан фуқароликни олиб қўйиш ва агар ҳукумат истаса уларни кўчириб юбориш имконини беради. Яшаб қолиш учун далил келтиролмаганларни ёки «бенгалияликлар» деб рўйхатдан ўтишдан бош тортганларни эса кўчириб юбориш ёки чодирли лагерларга жойлаштириш мумкин. Хьюман Райтс Вотч ташкилоти бу режани «энг камида ирқий камситиш ва доимий фуқароликни йўқ қилишдан бошқа нарса эмас» деб баҳолади. Буларнинг барчаси олам раҳбарлари, жумладан Америка президенти Обама ҳам шу ҳафтада Мьянмада ўтказиладиган Шарқий Осиё саммитига ҳозирлик кўраётган бир вақтда юз бермоқда.
Бу йил бу саммитга Бирма ҳукумати мезбонлик қилади. Ғарб ҳукуматлари Ироқ ва Сурияни ҳозирда бомбардимон қилинишини оқлашга оид режаларининг бир қисми сифатида ўзларини инсон ҳуқуқларига аҳамият берган қилиб кўрсатишмоқда. Ҳолбуки улар ўз бошқарувидаги озчилик миллатларни қўрқувга солаётган, ирқий тозалаш кампаниясида иштирок этаётган ва қувғинга учраган мусулмонларнинг оммавий кўчиб кетишидан даромад олаётган бир ваҳший диктатор режим мезбонлик қилаётган саммитга ҳозир бўлишдан шармандали тарзда ўзларини жуда бахтиёр ҳис қилишмоқда. Саммитга тўпланаётган бу Ғарб ҳукуматларининг барчаси Мьянмадаги режимнинг иш юритишини маъқулламасликлари ҳақида заиф баёнотларни берди.
Аслида эса бу ҳукуматлар ўзларининг бу мамлакатдаги йирик молиявий инвестицияларини ва стратегик манфаатларини хатарга қўйишга аниқ тайёр эмас. Роҳингаликларга қарши узлуксиз олиб борилаётган бу қувғин кампанияси давомида Қўшма Штатлар ўзининг бу мамлакат билан бўлган иқтисодий алоқаларини кучайтиришни давом эттирди ва бу режимни демократик ислоҳотлар ўтказгани сабабли, Роҳинга мусулмонларига янада кўпроқ қувғин қилинишдан бошқа нарсани олиб келмаган ана шу ислоҳотлар сабабли ташқи сиёсати муваффақиятга эришгани билан табриклади. Албатта бу даҳшатли мунофиқлик капиталистик ҳукуматларнинг инсон ҳаёти ва ҳурматига ҳеч қандай эътибор бермаслигини ва уларнинг бор ғами фақат долларни ҳурмат қилишдангина иборат эканини яна бир бор аниқ кўрсатиб турибди. Бу шунингдек мусулмонларнинг ўз муаммоларини ҳал қилишда халқаро ҳамжамиятга суянишлари асло мумкин эмаслигини ҳам таъкидлаб турибди. Чунки Аллоҳ Субҳанаҳу ва Таоло бизга буни Ўзининг ушбу қавли билан эслатиб турибди: «Аллоҳдан ўзга «дўстлар»ни ушлаган кимсаларнинг мисоли худди (ўзи учун) уй қуриб олиб, (ўша уйидан паноҳ истаган) ўргимчакка ўхшайди. Агар улар билсалар эди албатта уйларнинг энг нимжони ўргимчак уясидир» [Анкабут 41]
Бундан ташқари роҳингалик биродарларимиз ва опа- сингилларимиз учраётган бу оғир вазият исломий олам ҳокимларини қандайдир раддия беришга қўзғамади. Бу ҳоким тўда бу мазлумларга ёрдам бермай, тек туравериш билангина кифояланмай балки ҳамон чегараларни ёпиб олиб, бу мазлумларга қандайдир тинч бошпана беришдан бош тортиб келмоқда. Бу ҳокимлар Бирмадаги режим амалга ошираётган жирканч амалиётлар оқибатида мусулмонларнинг террорга учраётганини ёки денгизда ғарқ бўлиб кетишаётганини кўришдан ҳақиқатдан бахтиёрдир. Бўлаётган бу ҳодисаларнинг барчаси раҳм-шафқат қилмайдиган бу режимларни йўқ қилиб Пайғамбарлик минҳожи асосидаги Халифалик давлатини тиклашга ўта муҳтожлик борлигини эслатиб турибди. Халифалик қувғинга учраган ҳамма мусулмонларга ўз чегараларини очиб қўяди, уларнинг яхши ҳаёт кечиришларини таъминлайди, ўзининг ҳарбий кучларини ҳаракатга келтириб уларнинг душманларига қилган жиноятлари фалокатларини тоткизади.
Манба: Мухторот журнали 76-сон
