Давлат тўнтаришими ёки қўрқитиш учун баҳонами?
Миллий хавфсизлик буйича давлат қўмитаси (УКМК) Қирғизистонда қуролли тартибсизлик уюштириш ва миллатлараро низо қўзғашга уринишлар тўхтатилгани ҳақида ҳисобот эълон қилди. Бу ҳақда Спутник агентлиги хабар берди.
УКМКнинг маълум қилишича, хавфсизлик кучлари йил бошидан буён бузғунчи гуруҳ фаолиятини кузатиб келган. Бу гуруҳнинг режаларига далил сифатида хориж фуқаролари томонидан зўравонликка учраб “калтакланган, ярим яланғоч қирғиз қизи”нинг видеоси келтирилди. УКМКга кўра, сценарий бўйича қиз йиғлаб, ёрдам сўраши керак бўлган. Бу эса жамиятда миллатчилик кайфиятини уйғотиб, худди 2024 йил май ойида хорижликлар иштирокида пойтахтда содир бўлган воқеага ўхшаш тартибсизликларни келтириб чиқариши керак бўлган.
Махсус хизматдан олинган маълумотларга кўра, бунинг ортидан махсус тайёргарликдан ўтган жанговар гуруҳлар ўқотар қуроллар билан вазиятни кескинлаштириб, хорижликлар яшайдиган ва ишлайдиган жойларда тартибсизликлар уюштириши ва натижада талон-тарожлар юзага келиши керак бўлган.
“Бу хатти-ҳаракатларнинг барчаси ҳокимиятни обрўсизлантириб, халқ норозилигини уйғотади ва мухолифат томонидан молиялаштириладиган кенг кўламли норозилик намойишлари учун шароит яратади”, – дейилади УКМК ҳисоботида.
УКМКнинг таъкидлашича, ташкилий ишлар хориждан назорат қилинган. Ҳозирда ташкилотчиларни ҳибсга олиш ишлари олиб борилмоқда. Гуруҳ аъзолари эса, ҳибсга олинган.
Изоҳ:
Ўтган йил, айниқса сўнгги олти ой ичида мамлакатдаги вазиятни беқарорлаштириш ва давлат тўнтаришига уриниш айби билан турли гуруҳларнинг ҳибсга олингани ҳақида хабарлар кўпайди. Хорижий ўлкаларда туриб Қирғизистонда тартибсизлик уюштириш билан шуғулланувчи кучлар бор ёки йўқлигини аниқ айтиш қийин. Чунки УКМКнинг бундай маълумотларига жамоатчиликнинг ишончи қолмаган. Бу фактлар бўйича жамоатчилик олдида очиқ суд ўтказилмагани ҳам шубҳа уйғотади.
Бироқ Қирғизистонда сўнгги 15 йил ичида давлат тўнтаришларининг тез-тез содир бўлганини инобатга олсак, ҳокимиятни қўлга киритиш учун куч ишлатиш омиллари кўпчиликда умид уйғотади. Ҳозирги ҳукуматнинг каттиқ назорат ўрнатиши ва таъқиб қилишидан безиб, ундан норози бўлган кишилар инқилоб истагида бўлиши мумкин. Ҳукумат томонидан таъқибга учраган кўплаб тадбиркорлар шулар жумласига киради.
Айни пайтда давлат тўнтаришига тайёргарлик кўрилаётгани ҳақидаги маълумотларни тарқатиш мавжуд ҳукуматнинг хавфсизликни мустаҳкамлаш сиёсатига хизмат қилади. Айниқса, гап раҳбарларни ўзгартириш ҳақида кетар экан, ҳозирги ҳукуматниннг ўзи ҳам “душман ваҳимаси”дан манфаатдор. Тоталитар тузумнинг устувор масаласи ўз ҳокимиятини сақлаб қолишдир. Қўмитанинг вазиятни “хавфли” деб белгилаши расмийлар ўз хавфсизлик чораларини “стратегик зарурат” деб оқлашига асос бўлади.
Ҳужжат Жамия
