بِسْمِ اللهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ
Иккинчи август ва бирликнинг тўғри асоси
Устоз Усома Сувайний
Ҳизб ут-Таҳрирнинг Кувайтдаги матбуот бўлими
Иккинчи августни ҳар йили бутун мусулмонлар, хусусан, Форс Кўрфази аҳли Ироқ собиқ президенти Саддам Ҳусайн томонидан Кувайтнинг ишғол этилган кун сифатида хотирлайдилар. Бу ҳодиса Ироқ ва унинг потенциалларининг вайрон бўлишига ва АҚШ кучларининг минтақага жойлашиб олишига сабаб бўлганини эслайдилар.
Шу нуқтаи назардан, кўплаб минтақа фарзандларида кескин тушунчалар қўзғалиб, бирлашиш асосига нисбатан турли орзулари намоён бўлмоқда. Зотан, бу кўплаб омилларда ўзаро муштарак бўлган минтақа давлатлари ўртасидаги муносиб бирлашиш асосидир.
Хўш, ушбу бирлашиш масаласининг тўғри рамкаси қандай ва бу масаланинг тўғри ечими нимадан иборат?
Масаланинг тўғри рамкаси, таъбир жоиз бўлса, учта ҳақиқатда ўз аксини топади:
Шаръий ҳақиқат;
Тарихий ҳақиқат;
Келажак ҳақиқати.
Шаръий ҳақиқатга келсак, изоҳга ҳожат йўқ, аниқ нарса. Чунки мусулмон киши ҳаётий ишларининг барчасида ўз позициясини исломий шариат аҳкомларидан келиб чиққан ҳолда белгиламоғи даркор. Аллоҳ Таоло бундай деган:
فَلَا وَرَبِّكَ لَا يُؤْمِنُونَ حَتَّىٰ يُحَكِّمُوكَ فِيمَا شَجَرَ بَيْنَهُمْ ثُمَّ لَا يَجِدُوا فِي أَنفُسِهِمْ حَرَجاً مِّمَّا قَضَيْتَ وَيُسَلِّمُوا تَسْلِيماً
«Йўқ, Парвардигорингизга қасамки, то улар ўз ўрталарида чиққан келишмовчиликларда сизни ҳакам қилмагунларича ва кейин сиз чиқарган ҳукмдан дилларида ҳеч қандай танглик топмай, тўла таслим бўлмагунларича зинҳор мўмин бўлолмайдилар» [Нисо 65]
Мусулмон юртларини бирлаштиришга нисбатан шаръий позиция шундан иборатки, шубҳасиз улар битта давлат соясида тўлиқ бирлашмоғи шарт, алоҳида вужудлар ва турли давлатлар сифатида бўлиниши ҳаромдир. Росулуллоҳ ﷺ
«إِذَا بُويِعَ لِخَلِيفَتَيْنِ فَاقْتُلُوا الْآخَرَ مِنْهُمَا»
«Қачон икки халифага байъат берилса, иккинчисини қатл қилинглар», дедилар. (Имом Муслим ривояти). Яна бундай дедилар:
«كَانَتْ بَنُو إِسْرَائِيلَ تَسُوسُهُمُ الأَنْبِيَاءُ، كُلَّمَا هَلَكَ نَبِيٌّ خَلَفَهُ نَبِيٌّ، وَإِنَّهُ لاَ نَبِيَّ بَعْدِي، وَسَتَكُونُ خُلَفَاءُ فَتَكْثُرُ، قَالُوا: فَمَا تَأْمُرُنَا؟ قَالَ: فُوا بِبَيْعَةِ الأَوَّلِ فَالأَوَّلِ، وَأَعْطُوهُمْ حَقَّهُمْ فَإِنَّ اللَّهَ سَائِلُهُمْ عَمَّا اسْتَرْعَاهُمْ»
«Бану Исроилга пайғамбарлар сиёсат юргизарди. Қачон бир пайғамбар ҳалок бўлса, ортидан бошқа бир пайғамбар келарди. Мендан кейин эса пайғамбар келмайди. Халифалар бўлади ва улар кўпайиб кетади. Шунда: бизга нимани буюрасиз? – дейишган эди, айтдиларки: биринчисининг, фақатгина биринчисининг байъатига вафо қилинглар ва уларнинг ҳақларини беринглар. Зеро Аллоҳ улардан фуқарони қандай бошқарганлари ҳақида сўрайди». (Имом Бухорий ривояти). Яна Росулуллоҳ ﷺ бундай дедилар:
«وَمَنْ بَايَعَ إِمَامًا فَأَعْطَاهُ صَفْقَةَ يَدِهِ وَثَمَرَةَ قَلْبِهِ فَلْيُطِعْهُ إِنِ اسْتَطَاعَ، فَإِنْ جَاءَ آَخَرُ يُنَازِعُهُ فَاضْرِبُوا عُنُقَ الآخَرِ»
«Кимки битта имом билан байъатлашиб унга қўлини ва қалби қўрини берса қўлидан келганича унга итоат қилсин. Энди агар бошқа биров келиб у билан имомликни талашса, унинг бўйнига уринглар». Росулуллоҳ ﷺ яна бундай дедилар:
«إِنَّهُ سَتَكُونُ هَنَاتٌ وَهَنَاتٌ، فَمَنْ أَرَادَ أَنْ يُفَرِّقَ أَمْرَ هَذِهِ الْأُمَّةِ وَهِيَ جَمِيعٌ فَاضْرِبُوهُ بِالسَّيْفِ كَائِنًا مَنْ كَانَ»
«Келажакда ҳанотлар ва ҳанотлар бўлади. Бас, ким бирдам бўлиб турган ушбу Умматни бўлишни истаса, ким бўлишидан қатъий назар, уни ўлдиринглар». (Имом Муслим ривояти). Ҳадисдаги «هَنَاتٌ» сўзининг маъноси фитналар бўлиб, унинг муфради «هَنَّةٌ»дир. Росулуллоҳ ﷺ яна марҳамат қиладилар:
«لَا يَحِلُّ لِثَلَاثَةِ نَفَرٍ يَكُونُونَ بِأَرْضِ فَلَاةٍ إِلَّا أَمَّرُوا عَلَيْهِمْ أَحَدَهُمْ»
«Уч кишининг саҳрода сафар қилиб, ораларидан бирини ўзларига амир қилмасликлари ҳалол эмасдир». (Имом Аҳмад муснади).
Ушбу оят-ҳадисларнинг матнлари мусулмонлар мисолидаги сиёсий вужуд битта бўлиши шартлигига ҳамда мусулмонларнинг давлатлари биттадан зиёд бўлиши ножоиз эканлигига далолат қилмоқда.
Шуни таъкидламоқ лозимки, Абу Бакр Сиддиқ розияллоҳу анҳу ҳам мусулмонларнинг сиёсий жиҳатдан бўлинишларидан огоҳлантириб, бундай деганлар: «Мусулмонларнинг икки амири бўлиши ҳалол эмас. Чунки шундай бўлса ҳам, ишлари ва аҳкомлари ихтилофли бўлади, жамоалари тарқайди, бир-бирлари билан низолашадилар, ана шунда суннат тарк этилиб, бидъат пайдо бўлади, фитна кўпаяди. Ҳеч кимнинг бундай қилишга салоҳияти йўқ». (Байҳақий суннатлари). Бу шаръий ҳукмга тааллуқли.
Тарихий ҳақиқатга келсак, бу ҳам изоҳга ҳожат йўқ-аниқ нарса. Зеро, мустамлакачи кофир Халифаликнинг ағдарилиши ортидан Сайкс-Пико шартномаси асосида мусулмонлар учун янги давлатчалар чегараларини белгилаб берди.
«Араб инқилоби», деган нарсани келтириб чиқарган таниқли британиялик жосус Томас Лоуренс ўзининг хотира китобида бундай ёзади: «Мен Сурияга борганимда ҳам, ҳажга борганимда ҳам йўлда ўз-ўзимга савол берардим: бир кун келиб миллатчилик диний майл устидан ғолиб келармикин? Миллий эътиқод диний эътиқоддан ғолиб келармикин? Очиқроқ айтадиган бўлсак, сиёсий улкан муаммолар ваҳининг ўрнини эгаллармикин, Сурия ўзининг диний олий қадриятини миллий олий қадриятга алмаштирармикин? Бутун йўл бўйи мана шулар хаёлимни банд қилди».
Мустамлакачи Ғарб мусулмон юртларида ҳафсала билан «мина»лар кўмиб чиқди. «Мустақил чегара», «миллий ғурур» ва «тарихий инқилоб» каби ушбу «мина»лар таҳдид, жанжал ва урушлар шаклида мунтазам равишда авж олиб турди. Устига-устак, Сайкс-Пико чегаралари харитадаги сиёҳларгина бўлиб қолмай, ҳатто кўплаб мусулмонлар буни ақлан ва қалбан ҳис қилмоқдалар! Мусулмонларнинг гапларида, қўшиқларида, байроқларида, тарих ва паспортларида миллат сўзи пайдо бўлди! Бойликларни тақсимлаш, ташқи сиёсат, иттифоқ тузиш, урушлар олиб бориш, ҳатто шаҳид бўлишлар ҳам миллат-ватан йўлида бўлиб қолди!
Бизнинг аламли воқелигимиз мана шу! Яман очликдан ўлаётган бўлса, ёнида Амирликларда бойлик тошиб ётибди! Кувайт қўрқаётган бўлса, унинг ёнидаги давлатлар тиш-тирноғигача қуролланган! Ливия қурғоқчиликдан қийналаётган бўлса, ёнидаги Миср шодликка тўла! Эрон билан Ироқ бир-бирини еб ётган бўлса, Қатар билан Саудия бир-бирига бойкот эълон қилмоқда ва Яман ичкарисида мусулмонлар бир-бири билан қирпичоқ бўляпти! Бас, бу давлатлар ўртасидаги чегараларга лаънат бўлсин!
Келажак ҳақиқатига келса, Аллоҳнинг изни ила, келажак порлоқ бўлади, Ислом барча динлардан ғолиб бўлиб, мусулмон юртлар ўртасидаги бундай ёмон вазият ҳаргиз давом этмайди. Ироқ билан Кувайт, Ироқ билан Эрон, Саудия билан Қатар, Ҳиндистон билан Покистон, Бангладеш, Яман, Марокаш, Жазоир ва бошқа давлатлар ўртасидаги ихтилофлар мутлақо қолмайди! Бўлиниб кетган мусулмонлар ўртасида шундай мабдага асосланган бир лойиҳа бунёдга келадики, у анави ўзининг ирқий кўринишлари билан ажралиб турган миллатчилик ва ватанпарварлик, деган нарсаларни мутлақо депсаб ўтади. Аллоҳнинг изни ила, тез орада ушбу лойиҳа Пайғамбарлик минҳожи асосида гавдаланади. Ҳа, ўзини шер қилиб кўрсатувчи майда-майда давлатчалар эмас, балки, биргина Халифалик ҳайбат сола олади! Зеро, Халифалик мусулмонларни қайтадан бир-бирларини яхши кўрадиган, бир бўлиб Уммат ривожи йўлида ҳаракат қиладиган ҳамда Исломни бутун дунёга рисолат сифатида кўтариб чиқадиган сиёсий жамоага айлантиради.
Росулуллоҳ ﷺ бундай марҳамат қилдилар:
«تَكُونُ النُّبُوَّةُ فِيكُمْ مَا شَاءَ اللهُ أَنْ تَكُونَ، ثُمَّ يَرْفَعُهَا إِذَا شَاءَ أَنْ يَرْفَعَهَا. ثُمَّ تَكُونُ خِلاَفَةٌ عَلَى مِنْهَاجِ النُّبُوَّةِ فَتَكُونُ مَا شَاءَ اللهُ أَنْ تَكُونَ، ثُمَّ يَرْفَعُهَا إِذَا شَاءَ اللهُ أَنْ يَرْفَعَهَا. ثُمَّ تَكُونُ مُلْكًا عَاضًّا، فَيَكُونُ مَا شَاءَ اللهُ أَنْ يَكُونَ، ثُمَّ يَرْفَعُهَا إِذَا شَاءَ أَنْ يَرْفَعَهَا. ثُمَّ تَكُونُ مُلْكًا جَبْرِيَّةً، فَتَكُونُ مَا شَاءَ اللهُ أَنْ تَكُونَ، ثُمَّ يَرْفَعُهَا إِذَا شَاءَ أَنْ يَرْفَعَهَا. ثُمَّ تَكُونُ خِلاَفَةً عَلَى مِنْهَاجِ النُّبُوَّةِ. ثُمَّ سَكَتَ».
«Сизларнинг орангизда Аллоҳ хоҳлаганича пайғамбарлик давом этади. Сўнг Аллоҳ хоҳлаган пайтда уни кўтаради. Сўнг пайғамбарлик минҳожи асосида Халифалик бўлади ва у Аллоҳ хоҳлаганча давом этади. Сўнг Аллоҳ Ўзи хоҳлаганда уни кўтаради. Сўнг раиятига зулм ва адолатсизликлар етадиган подшоҳлик бўлади ва у Аллоҳ хоҳлаганча давом этади. Сўнг Аллоҳ Ўзи хоҳлаганда уни кўтаради. Сўнг золим–зўравон подшоҳлик бўлади ва у Аллоҳ хоҳлаганча давом этади. Сўнг Аллоҳ Ўзи хоҳлаганда уни кўтаради. Сўнг пайғамбарлик минҳожи асосидаги Халифалик бўлади. Кейин Пайғамбар ﷺ сукутга чўмдилар».
Роя газетасининг 2020 йил 12 август чоршанба кунги 299-сонидан
