Европада Россия газининг нархи арзонлаб кетди
Қирғизистонда аксинча, қимматлади
“Интерфакс” агентлигининг 31-мартдаги хабарига кўра, Россиянинг Европага экспорт қилаётган газининг нархи минг куби учун 80$га тушган. Жаҳон бозорида нефтнинг нархи қарийб 60%га арзонлади. Ўтган йил мобайнида бир баррел нефтнинг нархи 60-70 доллар атрофида сотилаётган эди. Шу йилнинг март ойидан унинг нархи деярли 60%га арзонлаб, 25 доллар атрофига тушиб қолди. Олам энергетика тенденциясига кўра, нефтнинг нархи арзонлашиши газнинг нархини ҳам тушириб юборди. Россия ҳар иккала энергоресурсларини дунёда арзон нархда сотяпти.
Лекин Россиянинг Қирғизистонга етказиб бераётган газининг нархи ҳам, сотаётган нефт маҳсулотларининг нархи ҳам арзонламади. Аксинча, қимматлади! Россия Ўзбекистон газини Қирғизистон фуқароларига 221$ доллар, ҳозирги курсга мувофиқ 17600 сом, корхоналарга 267 доллар яъни 21300 cомга сотади.
Белорусия, Россиядан минг кубометр газни 127 доллардан олаётганидан норози бўлиб, 45 долларга тушириб беришини қаттиқ талаб қилди.
Қирғизистон Россиянинг “Газпром” компаниясига мамлакатнинг бутун газ етказиш тармоғини 1 долларга сотиб юборган. Бу тарихий хиёнат бўлиб, хоин ҳокимият ўз креслоларини халқ манфаатидан афзал кўриш оқибатидан келиб чиққан аҳмақона шартнома эди. Оқибатда ҳукумат, ўз фуқаролари учун газ нархини арзонлатишини сўрашга ҳам ботина олмайди. Россия (газпром) эса Қирғиз фуқаролари олдида ҳеч қандай жавобгарликни зиммасига олган эмас. Демак газпромга талаб қўйишдан фақат Қирғизистон ҳукумати жавобгар! Биз Газпромдан газнинг нархини оламий баҳо бўйича ўзгарувчан қилиб, арзонлатиб беришини ҳукуматдан талаб қилишимиз керак!
Шу кунда Тожикистон Ўзбекистондан газни минг кубига 120 доллардан сотиб оляпти. Қирғизистон ҳокимияти эса, газпром билан тил бириктириб, ўша вақтда Ўзбекистон билан ўртада кескинлик пайдо қилишди. Бир неча муддат Ўзбек газини тўхтатиб қўйиш билан юқоридаги шартномани имзолашга муваффақ бўлишди. Бу жуда катта давлатлараро фирибгарликлардан бири эди.
Исломий мамлакатлар бир биримиз билан келиша олмаган манфаатларимизни куфр олами етакчилари келиштириш йўли билан ҳар иккимизни ҳам тўнаб боришяптди. Россия Ўзбекистоннинг газини бевосита ўзи сўриб олади. Ўзбек газини олам нархидан бир-неча баробар қиммат нархда сотиб, халқни қийналиб топаётган нақд пулларини шилиб олиш йўли билан бизни ҳам тўнамоқда.
Қирғиз ҳукумати эса, коронавирус ваҳимаси ортига беркиниб олиб, халқ олдида зиммасига олган мажбуриятларини бажаришдан бўйин товлаб келяпти. Шу кунларда карантин ҳолатида ҳам газнинг нархи осмонда. Фуқаролар уй қамоғида сақланишга қаттиқ мажбурланмоқда. Лекин ҳукумат газни вақтинча бекор қилиб туриш у ёқда турсин, унинг нархини бир-оз арзонлатиш ҳақида ҳатто фикр юритишга ҳам йўл бермаяпти. Ваҳоланки Қирғизистон халқи Европа фуқароларидан деярли бир неча ўн баробар ночор ҳаёт кечиради!
Абдураззоқ Мўъмин.
