Лавров: Россия доллардан воз кечишни кўриб чиқмоқда
Москва долларда ҳисоб-китоб қилишдан воз кечишни АҚШ иқтисодий сиёсатининг олдиндан башорат қилиб бўлмаслигига жавоб сифатида кўриб чиқмоқда. Бу ҳақда Россия ташқи ишлар вазири Сергей Лавров Times of India нашрига берган интервьюсида маълум қилди. Бу ҳақда РИА Новости хабар қилмоқда.
“АҚШ маъмуриятининг санкцияларни кучайтирувчи молиявий воситаларидан тобора тажовузкорона фойдаланиши фонида Россия иқтисодиётни босқичма-босқич долларсизлаштиришни давом эттирмоқда. Шу билан бирга, бизнинг асосий шерикларимиз билан, шу жумладан, Ҳиндистон билан икки томонлама савдо ва инвестиция алоқаларини ривожлантиришга қўйилган чекловларнинг салбий таъсирини камайтирадиган иқтисодий ва ҳуқуқий механизмларни ишлаб чиқмоқдамиз.”, – деди Лавров.
Лавровнинг сўзларига кўра, бундай ишларнинг устувор йўналишларидан бири бу миллий валюталардаги ҳисоб-китобларни кенгайтиришдир. У ўтган йилнинг июнь ва октябрь ойларида Хитой ва Туркия билан ҳисоб-китоблар ва тўловлар бўйича тегишли ҳукуматлараро битимлар тузилганини ва БРИКС доирасида эса марказий банклар томонидан тегишли вакиллик ҳисобварақларини очиш тўғрисида келишувларга эришилганини эслатди.
Лавров Москва ва Деҳли сармояларни ўзаро ҳимоя қилиш бўйича янги ҳукуматлараро битимни тайёрлаш бўйича ишларни давом эттираётганини қўшимча қилди.
Маълум-ки, 1971 йили АҚШ президенти Никсон Бреттон-Вудс иттифоқи тугатилгани ва олтин билан доллар ўртасидаги боғлиқлик бекор қилинганини эълон қилди. Ўшандан бошлаб олтиннинг пул билан бўлган алоқаси узилиб, бошқа товарлар қатори оддий товарга айланди. Американинг бундан кўзлаган мақсади долларни дунёдаги асосий пулга айлантириб, халқаро молиявий бозор назоратини қўлга киритиш эди. Шундан буён дунёдаги барча мажбурий қоғоз пуллар АҚШ долларига боғланиб, давлатлар пули қадри ва айирбошлаш қийматлари долларга қараб белгиланадиган бўлди. Америка истаган вақтда доллар курсини кўтариш ёки тушириш орқали бу давлатлар ички молиявий бозорларини издан чиқариш ва иқтисодий босим ўтказиш имконига эга бўлди. Америка доллари нефт нархини белгилайдиган ва молиявий тўловлар валютасига айланди…
Россия, Хитой, Европа иттифоқи, Ҳиндистон каби давлатлар доллардан воз кечиш, ўзаро савдода миллий валюталарга ўтиш бўйича қанчалик жиддий баёнотлар беришмасин буни уддасидан чиқа олишмайди. Сабаби, улар ўзаро савдода миллий валюталардан фойдаланишларига қарамай улар ўртасидаги курсни белгиловчи валюта яна долларлигича қолаверади.
Дунёни капиталистик зулм исканжаси, молиявий кризис ва Америка доллари ҳукмронлигидан холос бўлишини йўли битта. У ҳам бўлса, Ислом шариати шаръий пул қилиб белгилаган олтин ва кумуш низомига қайтиш. Бу икки маъданни муомалада юрадиган, товарлар ва маҳсулотлар сотиладиган, иш ҳақлари белгиланадиган валюта ва пул заҳираси қилиб қўйишдан иборат. Бу эса фақат Исломий Халифалик давлатини қайта тиклаш орқали амалга ошади.
Абдураҳмон Одилов
