Неъматов: ЕОИИга кириш бизга фойдали
Ўзбекистонга ЕОИИга кириш фойдалироқ бўлган бўларди, ҳозир бу масала фаол муҳокама қилинмоқда. Бу ҳақда РИА Новостига Ўзбекистон ташқи ишлар вазирининг биринчи ўринбосари Илҳом Неъматов маълум қилди.
“Ҳозир бу масала жуда синчковлик билан ўрганилмоқда. Ўрганишлар кейин тарозига солиб кўрилади ва, табиий, қарор қабул қилинади”, – деди Илҳом Неъматов.
“Ўзбекистоннинг иқтисодиёти, саноати, қишлоқ хўжалиги ўсмоқда. Экспорт ҳажми ошмоқда. Бизга бозор, майдон керак. Бу майдон қаерда? Бу майдон Қозоғистон, Россия, Қирғизистонда ва улар ЕОИИ аъозларидир. Шунинг учун тўғрисини айтаман – мен иштирок этиш тарафдориман. Фақатгина иқтисодий манфаатлардан келиб чиққан ҳолда… Яна бир аҳамиятга эга бўлган омил – демография. Аҳоли ўсмоқда, йилига 700 минг кишига кўпаймоқда. Табиий, биз 700 мингни пропорционал иш билан таъминлай олмаймиз. Бу нимага олиб келади? Миграцияга. Халқимиз қаерга миграция қилади? Россияга, Қозоғистонга. Ушбу омил ҳам Ўзбекистоннинг ЕОИИ билан яқин алоқаларни сақлашини белгилайди. У ерда аъзолар (мамлакатлар) учун, мигрантлар учун бошқа шароитлар. Шу боис мен ушбу шароитлардан келиб чиққан ҳолда қарор қабул қилишимиз лозим деб ҳисоблайман”, – дея қайд этди у.
Неъматовнинг тахминларига кўра, бу борадаги музокаралар яқин кунларда якунланиши мумкин.
“Ҳозир, фикримча, (масала) тезлаштирилмоқда. Яқинда, декбр бошида Силуанов жамоаси (Россия молия вазири Антон Силуанов) Самарқандда бўлган эди. Демак, музокаралар олиб борилмоқда. Эҳтимол, тез орада якунланади. Ўйлайманки, яқин кунларда якунлашади”, – деди Неъматов.
Изоҳ: Қирғизистон ҳукумати ҳам мамлакатни ЕОИИга олиб кириш арафасида “биз учун 170 миллион кишилик бозор очилади” дея умид билдирган эди. Аммо воқеда буни тамоман акси бўлиб Қирғизистоннинг ўзи иттифоққа аъзо бошқа давлатлар, хусусан, Россия учун бозор ва арзон ишчи кучи етказиб берувчи давлатга айланди. ЕОИИнинг асосий тамойили “тўрт эркинлик”, яъни ишчи кучи, капитал, товарлар ва хизматларнинг эркин ҳаракатланишдан иборат бўлишига қарамай, Қирғизистондан ташкилотга аъзо бошқа давлатларга қишлоқ хўжалик маҳсулотлари олиб кирилишига сунъий тўсиқлар ҳосил қилинди. Иттифоқдаги асосий эътибор Россия манфаатларини илгари суришдан иборат бўлиб қолди. Шу сабабли ҳам Беларус раҳбари ва Қирғизистондаги айрим депутатлар иттифоқдан чиқиш ҳақида фикр билдираётган бир вақтда ўзбек ҳукумати Россия босими остида мамлакатни иттифоққа олиб кириш йўлида ҳаракат қилмоқда. Мирзиёевнинг 2020-йилнинг феврал ойида Россияга амалга ошириши кутилаётган ташрифи чоғида Ўзбекистонни ЕОИИга кириш масаласи хал қилиниши эҳтимолдан узоқ эмас.
Абдураҳмон Одилов
