Тожикистон: араб тили – “хатарли тил”ми?
Гарчи тожик ҳукумати араб тилига чеклов борлигини инкор қилса-да бу тилга мухлис инсонлар етарли даражада билим олишга имкон топа олмаяптилар. Бир неча ўқув марказларида араб тили сабоқлари ман этилган. Зеро ҳукумат айнан араб тилини фуқароларнинг онгини бузадиган “хатарли” тил деб билади. Мутасадди раҳбарлар бу жиҳатни “аҳолининг араб тилига талаблари йўқлиги”ни сабаб тариқасида кўрсатмоқда.
Хусусий ўқув марказлари раҳбарларидан бири исмини ошкор қилмаслик шарти билан ҳолатга ойдинлик киритди. Унга кўра ҳукумат идораларидаги масъул шахслар араб тили курслари очилишига рухсат бермайди. Айни дамда бу тил “энг хатарли тиллар” қаторига кирган.
«Юқори лавозимли шахсларни араб тилидан қўрқишлари мени таажублантиради. Гўё араб тилини ўргансак, экстремист бўларканмиз. Бундан чиқди Хитой тилини ўргансак, бутпараст, инглиз тилини ўзлаштирсак насороро бўламизми? Мантиқ қаерда? », – дея саволга савол билан мурожаат қилди марказ раҳбари.
Тожикистон Ислом Университети ректори Тожиддин Асомиддинзодага кўра айни замонда араб тилига талаб йўқ. “Менимча араб ўлкаларидаги инқироз сабаб одамларнинг араб тилига эътиборлари сусайган” дея таъкидлайди у.
(Манба: AHBOR.RUS.com сайти)
Изоҳ: Дунё ҳамжамиятнинг қарори билан ҳар йили 18 декабр – Халқаро араб тили куни сифатида нишонланади.
Араб тили бугунги кунда дунёда энг кенг тарқалган ва энг талабгир тиллардан ҳисобланади. Бу талаб борган сари ўсиб бормоқда. Араб тили дунёдаги 350 миллионга яқин кишининг она тилиси ҳисобланади. У Осиё ва Африкадаги 22 давлатнинг расмий тили ҳисобланади. Араб тилида кўп сўзлашувчи аҳоли Саудия Арабистони Ироқ, Қувайт, Сурия, Миср, Иордания ва Ливан давлатлари ҳиссасига тўғри келади. Шунингдек, араб тили жаҳондаги Ислом динига эътиқод қилувчи 1 миллаирддан ортиқ инсонлар учун эътиборли ва ҳурматлидир. Дунёда 18 декабр куни Халқаро араб тили куни сифатида нишонланади. Турли тадбирлар, учрашувлар ва конкурслар ташкил этилади. Тарихга назар солсак 1973 йили 18 декабрда БМТ Бош Ассамблеяси араб тилини ташкилотнинг расмий тиллари таркибига киритиш бўйича резолюция қабул қилган. Араб тили БМТнинг 6 та расмий тили – инглиз, испан, хитой , рус ва француз тилларидан биридир.
Энди араб тилининг Ислом оламидаги мавқеи, аҳамияти хусусида тўхталадиган бўлсак, араб тили Шариатдаги асосий омил ҳисобланади.
Айни замонда бошқа дин вакилларидан фарқли ўлароқ Мусулмонларнинг ягона Давлати ва уларни бирлаштирадиган ягон расмий тили мавжуд эмас. Ислом олами беқарор ҳолатда куфр системаси бошқаруви остида кун кечирмоқда. Асрлар давомида Ислом олами қолоқлашиб кетган.
“Ҳизбут Таҳрир тушунчалари” китобидан иқтибос; “Ислом олами қолоқлигининг ягона сабаби Исломни тушунишда зеҳнларда ўрнашиб қолган оғир заифликдир. Бу заифликнинг сабаби VII ҳижрий асрдан бошлаб Исломни тушуниш ва уни етказишда араб тилига эътибор бермаслик оқибатида араб тили қудратирини исломий қудратдан ажратиб қўйиш бўлди. Модомики Ислом тили бўлмиш араб тилини Исломнинг ажралмас таркибий қисмига айлантириш билан араб тили қудрати Ислом қудратига қориштириб юбортлмас экан, қолоқлик мусулмонларни ўз қаърига тортаверади . Зеро, Исломнинг тўлиқ шаклда ифода этиш қудратига эга бўлган ва Ислом қудрати билан қоришиб кетган ягона тил араб тилидир. Бу тилга эътибор бермаслик билан шариатда ижтиҳод йўқолади. Шариатда ижтиҳод фақат араб тили билан бўлади. Чунки араб тили ижтиҳоддаги асосий шартдир. Ижтиҳод УММАТ учун зарурийдир. Зеро, Умматнинг тараққиёти фақат ижтиҳод биландир”. (иқтибос тугади).
Куфр системаси мусулмонларнинг фикрий ўйғонишлигидан ва араб тили орқали Шаръий нусусларидан хабардор бўлишидан қўрқади. Шунинг учун Исломдаги муқаддас тил – араб тилини “хатарли” тил деб билади.
Мунаввара
