بِسْمِ اللهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ
Қўзғолоннинг оммавий ахборот воситалари ўз профессионаллигига амал қиладими ёки «қўллаб-қувватловчилар» кўрсатмаси бўйича юришда давом этадими?!
Устоз Абду Дали (Абу Мунзир)
Роя газетасининг ушбу сонига биродаримиз Холуқ Аҳмадмуоз Абу Али мақола ёзиши керак эди. Бироқ Аллоҳнинг тақдири экан, у киши бир исломий гуруҳ томонидан ҳибсга олиниб, унинг қамоғи зулматида мазлум бўлиб қолди. Шунинг учун бугун унинг ўрнига мен мақола ёзиб, Шомдаги оммавий ахборот воситаларида кўринган салбий жиҳатларни очишга ва ҳибсга олинаётган жамоаларга – улар орасида Ҳизб ут-Таҳрир аъзолари ҳам оз эмас – қандай муносабатда бўлинаётганини ёритишга ҳаракат қиламан.
Шом қўзғолони 2011 йил ҳар бир нарсани, ҳатто ахборот воситаларини кўздан қочирмай назорат қилаётган режимга қарши кўтарилди. Режимнинг ахборот тарқатиш муассасалари уни кўкларга кўтариб мақтовчи карнай ва жарчилари эди! Қўзғолон эса, мана шу базани бузиб ташлади ва муассасаларнинг ҳар бир бўғинига жон бахш этди, шу жумладан, ахборот воситаларига ҳам. Ахборот ходимлари ва фаоллар қўзғолон орқали намоён бўлишди ва барчаси воқеа-ҳодисаларни қандай бўлса ўшандай ёрита бошлашди, ўз аҳолилари манфаатини ҳимоя қилишди. Сўнг, қўзғолоннинг бошқа арконлари каби, катта муассасалардан дўстлик мурожаатлари қилина бошлади ва улар мухбирлар излаётганларини, уларни ўзларининг медия бошқарувларига мувофиқ шахсий сайтларига қўшмоқчиликларини билдиришди. Бунинг баробарида «қўзғолон ахборот муассасалари» (баъзилар шундай даъво қилишди), деган нарса келиб чиқди. Унинг бошланиш базаси Иордания, Туркия ва Ливан каби қўшни давлатлар бўлиб, бу муассасалар қўзғолонни йўлга солишда, молиявий қўлловлар олишда реал роль ўйнашди.
Қўзғолондаги ахборот воситалари майдони фожиавий равишда ривожланиб кетди, мухбир ва фаолнинг воқеа-ҳодисаларни мустақил равишда кузатиб, ёритиш роли, «қўллаб-қувватловчи»га тобелик ролига ўзгарди, буни фалон муассасага қарашли ахборот шўъбаси, дея ниқобланди… Оқибатда сўзлар, истелоҳлар, ҳатто суратлар ҳам цензура қилинадиган бўлди.
«Қўллаб-қувватловчи» давлатларнинг ифлос пули сиёсий ва ҳарбий даражада мукаммал роль бажаргани каби, ахборот воситалари ҳам ундан омон қолмади ва унинг заҳри қотил шаробидан симиришди… Алал оқибат ўша давлатлар тузоғидан чиқолмай, ўшалар кўрсатган кўча бўйлаб ҳаракатланадиган бўлиб қолишди… Бунга «далил йўқ», деган нарсани баҳона қилишди… «Одамларнинг азоб-уқубатларини баён қилиш учун ахборот минбаридан бундан ҳам кўпроқ фойдаланишимиз керак», деган дастаклар келтиришди.
Масалага шаръийлик тўнини кийдириш мақсадида бир неча қонун-қоидалар ишлаб чиқишди. Ваҳоланки, мақсадлари соддадил журналистларни лақиллатишдан ҳамда уларнинг кўзига ўз қонун-қоидалари асл шаръий шартларга асосан тузилган қилиб кўрсатишдан бошқа нарса эмас эди.
Дарҳақиқат, Шом масаласини зое кетказишда ҳамда режимни бутун арконлари билан қўшиб ағдаришдек бир масалани шахсан Башар Асадни ағдариш масаласига айлантиришда оммавий ахборот воситаларининг роли катта бўлди. Улар кофир Ғарбнинг мусулмон юртларидаги нуфузини йўқ қилишга ҳаракат қилишдек барқарор мақсадни ўзгартириб, Ғарбда бизнинг масаламизга қайғурадиган дўст давлатлар ҳам бор, дейдиган бўлишди. Шунинг учун оммавий ахборот воситалари айни давлатлардан «қўллаб-қувватлов» ва «маслаҳатлар» оладиган, Пайғамбарлик минҳожи асосидаги рошид Халифалик мафкурасига эса қарши курашадиган бўлиб қолишди. Қатардек бир тор-бачкана давлат лойиҳасига тарғиб қилиб, бизга бутун дунё давлатлари ҳужум қилишяпти, биз эса бундай катта кучга қарши дош беролмаймиз, аслида қўзғолонимиз бундай фикрга чақириб бошланмаган, каби гапларни рўкач қилишди.
Ахборот воситалари воқени қандай бўлса ўшандек ва мутлақ шаффофлик билан етказиш қоидасини бузишди. Шом қўзғолонининг масжидлардан бошланганини, ўшанда Аллоҳга такбир, улуғлаш ва Аллоҳ йўлида ҳалок бўлиш каби шиорлар қўзғолончилар тилларидан тушмаганини гўё ўзларини билмаганга солишди. Қўзғолон бошланган пайтда тузилган ҳар бир ҳарбий ҳаракатларнинг Ислом либосига бурканганини, ҳатто байроқлар ва плакатлар ҳам исломий бўлганини кўрган кўзларини юмиб олишди.
Маълумки, одамлар Туркия ва Иордания билан қилинаётган алоқаларни узишни талаб қилишган… Улар фронтларнинг ёпилиши ҳам, минтақалардан кучларни олиб чиқиб, режимга топширилиши ҳам ўшаларнинг буйруғи билан бўлаётганини очиқ айтишиб, бу ишларнинг барчасида Ғарбнинг ифлос қўли борлигини таъкидлашган… Бироқ оммавий ахборот воситалари одамларнинг бу талабу баёнларини ёритишгани йўқ.
Буюк қўзғолонда пайдо бўлган бу жарчи ахборот воситалари ўзгариш ва воқени ёритмаслик каби балоларга шу қадар кўп мубтало бўлишдики, юқоридагилар бу борада дарёдан бир томчи, холос. Чунки улар қўзғолоннинг тезкор ҳаракатларига етиб олишолмади, шу сабабдан душман сафига ўтишди ва қўзғолон ғилдирагига тиқилган таёққа айланишди. Қўзғолон билан баробар ҳаракатланиб, унинг азоб-уқубатларини холис ёритиш ўрнига, ҳақиқатни сохталаштириб кўрсатишди.
Бу жарчи ахборот воситаларидан кўпчилиги шаффофлик, холислик ва бетарафлик каби қатор шиорлар кўтариб чиқишди, аммо улардан бирортаси воқеда кўринмади. Аксинча, улар одамларни алдаш ва ўз қўзғолонлари ҳақидаги хабар ва мақсадларни сохталаштириш учун бир жимжимадор, ялтироқ шиорлар бўлди, холос.
Мен юқорида қўзғолондаги ахборот воситалари ва жарчилар ҳамда уларнинг нақадар ўзгариб, йўлдан озишгани ҳақида сўз юритган эканман, бу қуйидаги ҳақиқатни айтишим учун бир очқич бўлди. Ҳақиқат шуки, яқиндан бери Таҳрир Шом ҳаракати Ҳизб ут-Таҳрирнинг бир неча йигитларини ноқонуний ва оқлаб бўлмас равишда қамоққа ола бошлади… Бу ишни яширинча ҳам қилишмади, балки йигитларни очиқ-ошкор ва шармандалик билан қамоққа олишди! Қамоққа олиш билангина кифояланмай, Ҳизбнинг турли ҳудудлардаги радиостанцияларига рейдлар ўтказиб, у ерлардаги шахсий буюмларни тортиб олишди… Ана шунда ҳам бу ҳолни на бир маҳаллий ахборот муассасаси ёритди, на хорижий ахборот муассасаси. Бу ҳақда биргина «Smart» ахборот агентлиги гапирди, холос. Хўш, буларнинг барчаси ортида «қўллаб-қувватловчи» давлатлар ва раҳбарлар туриб, кўрсатмалар беришяптими ёки бошқа нарса борми?!
Сиз оммавий ахборот воситалари халқингиз машаққатларини ёритишга, уларга тушадиган адолатсизлик ва зулмларни холис айтишга очиқ-ошкор қасамёд қилмаганмидингиз?! Наҳотки, сиз ҳам жангчи гуруҳлардаги манфаатпараст етакчилар каби, сиёсий молга қараб қадам ташлайдиган бўлиб қолдингиз?!
Оммавий ахборот воситалари дуч келаётган энг ёмон нарса уларнинг принципсиз бўлиб қолганидир. Чунки биз қаршимизда бошқа бир бефарқ-оппортунистларни, яъни, одамларнинг азоб-уқубати ва аламларига ичлари ачимайдиган, бу ҳолатга нақ манфаат кўзи билан қарайдиган кимсаларни кўряпмиз!
Режимни бутун арконлари, башаралари ва илмоний муассасалари билан қўшиб ағдариб, ўрнига альтернатив сифатида мукаммал Ислом тузумини барпо этишдек, Шом қўзғолонининг келиб чиқишига сабаб бўлган буюк мақсади эртага амалга ошса, оммавий ахборот воситалари роли бутунлай бошқача бўлади. Барчалари инсонлар ишларини бошқариш, манфаатларини қабул қилиш ва буларнинг жараёнини кузатиб-ёритиб бориш роли билан банд бўладилар.
Сизлар эса, бу қилмишларингдан хижолат бўлманглар. Чунки мавжуд режим-тузумлар остида аҳвол шундай бўлади. Зотан, подшоҳлар қандай аҳволда бўлса, одамлар ҳам шу аҳволда бўлади. Сизлар шундай аҳволдаги муассаса остидасиз, улар чизган чизиқ остидасиз, бас, мудом шунга рози экансиз, ҳаргиз қутулолмайсиз.
Сизларга бир биродарлик насиҳатим, энди сизнинг ролингизни вақти келди. Бу роль қўзғолондаги ўзгариш механизмига айланишдан, «қўллаб-қувватловчилар» билан алоқаларингизни узиб, аҳлингиз бағрига қайтишдан, уларга ичган қасамингизни қайта оқлаб, режимни бутун аркону башаралари билан ағдариш учун аҳлингиздан афв сўраш ва сафларига қайтишни илтимос қилишдан иборат.
Сўзим ниҳоясида қадрли биродаримиз Абу Али Муоз ва у билан бирга мазлум бўлиб ўтирган Ҳизб ут-Таҳрир аъзоларига сабр қилинглар, зиндон зулматлари кетяпти ва Аллоҳнинг ёруқ кунлари келяпти, Аллоҳга бу ҳаргиз мушкул эмас, деб қоламан.
Роя газетасидан олинди
