بسم الله الرحمن الرحيم
Ўзбекистон ҳукумати тўғри томон илк қадамларини бошлади
Қадимдан ака-ука, қавми-қариндош бўлиб келган халқларни ўртасига сунъий чегараларни қўйиш фақат омманинг нафратига сабаб бўлади. Бу халқларнинг дини, урф-одатлари бир бўлганидан бир-бирлари билан қудачилик ришталарини боғлашдан ҳам моддий, ҳам маънавий тўсиқлар бўлмаган. Бу билан бирдамлик жуда кучлик бўлиб келган. Буларни ажратишга бўлган уринишлар душманларнинг мақсадига мувофиқ келади. Ўз халқини ҳеч қандай фойдаси йўқ қийинчиликларга дучор қилади, оддий халқнинг ҳукуматга нисбатан нафратини қўзғайди.
Шу йил 1-чи октябрьда 130 кишидан иборат Қирғизистон халқи вакилларининг Ўзбекистонга бўлган сафари бирдамликни кучайтириш учун бўлган тўғри қадам бўлди. Бу билан қариндош-уруғларнинг анчадан бери борди-келдиларига тўсиқ бўлаётган қийинчиликлар бартараф бўлишига дастлабки қадамлар деб ҳисоблаш мумкин. Ҳукуматнинг ўз халқига бўлган сиёсатида, уларнинг муаммоларига тўғри ечимлар бериш билан ҳукумат халқнинг қўлловига эришади. Бу билан ҳукумат ҳақиқий кучга таянган ҳисобланади. Ўзбекистон-Қирғизистон ҳукуматлари бир-бирлари билан яхши муомилаларни ўрнатиш мақсадида ташкиллаштирилган бу учрашув омма халққа қувонч бағишлади.
Аммо бу иш “ёмоннинг зарари тегмаслиги ҳам бир яхшиликдир” қабилида бўлмаслиги керак. Шунинг учун ҳали олдинда ҳукуматлар тарафидан ислоҳ қилиниши керак бўлган ва оддий инсонларни қийнаб келаётган талайгина муаммолар бор. Чегаралар очилиши ва ўзаро қариндошлик, дўстлик алоқалари билан биргаликда иқтисодий алоқаларда ҳам ҳеч қандай тўсиқлар бўлмаслиги ҳам бу икки халқни ўзга юртларда бир бурда нон топиш илинчида сарсон-саргардон бўлиб юришларини бир оз бўлса-да олдини олар эди. Нагаки Ўзбекистонда етиштирилаётган деҳқонларнинг маҳсулотлари билан Қирғизистондаги туризмнинг ривожланиши ёки чорвадорларининг(қимиз каби) маҳсулотидаги айрибошлашлари натижасида бир оз бўлсада оддий ишчиларнинг кун кечиришларига енгиллик бўлар эди.
Аслида бу каби сунъий чегаралар аввалда бўлмаган. Чегара белгилаш фақат жавобгарлик юзасидан волийларга тааллуқли бўлган халос. Аммо оддий халқ буни ўзаро алоқаларида сезган ҳам эмас. Лекин 1966 йилдаги чиқарилган қарор билан бу халқларни бўлиб ташлаган сохта чегаралар ўз таъсирини СССР парчалангандан кейин кўрсата бошлади. Қариндошларнинг бир-бирларига борди-келди қилишлари жуда катта қийинчиликлар; форма кийган “қароқчилар”ни рози қилиш, ўзоқ вақт навбат кутиш каби қийинчиликларни енгиб ўтишга, ҳатто охирги даврларга келиб умуман борди-келди қилиш амримаҳолга айланган эди. Бу қарор исломий оламни парчалаб ташлашдаги Сайкс-Пико(1916) келишимига паралел суратда ишлаб чиқилган. Бу каби соҳта чегараларни тан олиш, ўша асосида тўсиқлар қўйиб, силаи-раҳм каби фарзларни қилишдан манъ қилиш ёки ўша асосда уришиш, жанжалашиш ҳаром. Мусулмонларнинг давлати, худди ўтмишда бўлганидек, битта бўлиши вожиб.
“Арабий ва Исломий” ёки “Ўзбекистонлик–Қирғизистонлик” дегандек атамалар асосида бир-бирларига душманлардек муносабатда бўлган ҳар бир киши Аллоҳ Таолонинг фармонига қарши, мустамлакачининг гапини қабул қилган бўлади:
إِنَّ هَذِهِ أُمَّتُكُمْ أُمَّةً وَاحِدَةً وَأَنَا رَبُّكُمْ فَاعْبُدُونِي
– “(Эй инсонлар), сизларнинг миллатингиз ҳақиқатда бир Умматдир (яъни Исломийдир). Мен эса (барчаларингизнинг) Парвардигорингиздирман. Бас, Менгагина ибодат қилинглар!”. [21:92]
Абу Зар.
