Назарбоевнинг фикрича, Украинанинг бошига келаётган муаммоларнинг асл сабаби бирликнинг йўқлигида. Қозоғистон президенти Нурсултон Назарбоев, 1 май Қозоғистон халқлари бирлиги куни муносабати билан ташкил этилган байрам тантаналарида маъруза қилар экан, бирлик бўлмаган мамлакат билан нималар содир бўлиши борасида Украинани мисол келтирди.
Назарбоев халқини миллий бирликка ундар экан, Украина воқеаларини хотирлаб ўтган. 2013-2014 йилларда амалга оширилган Евромайдон деб номланган жамоатчилик митинглари, мамлакатнинг ўша вақтдаги президенти Виктор Януковични ҳокимиятдан четлатилишига олиб келган эди.
“Украина – катталиги жиҳатидан собиқ иттифоқнинг иккинчи йирик мамлакати бўлишига қарамай, бугунги кунда Қозоғистон иқтисодининг ярмига тенг иқтисодиётга эга. Чунки, бирлик йўқ, мақсад йўқ, биронта масала ёки муаммо ҳал этилмаяпти, одамлар эса бошқа “муаммолар” билан банд: уруш, можаро ва қотилликлар, – деди Назарбоев.
Назарбоев мамлакатда икки ҳафтадан бери норозилик кайфиятлари кузатилаётган бир вақтда фуқароларни бирликка чақирган. Мамлакат фуқаролари хорижий фуқароларга ҳам қишлоқ хўжалиги ерларини хусусий мулк сифатида сотиб олиш ҳуқуқини берувчи ер ислоҳотларига норозиликларини билдиришмоқда.
Туркистон:
Ҳар қандай авторитар режим, эртами кечми ўз фуқоролари томонидан албатта ағдарилади. Бунга тарихда мисоллар кўп. Лекин авторитар режим устидаги диктаторлар шу кундан қўрқиб, режимларини янада кучайтириш учун янги чоралар излашиб, вазиятларни баттар кучайтиритиб юборишади.
Назарбаевни ҳам Қозоғистондаги вазиятдан хавотири ўринли. У ҳар қандай халқ норозилик ҳаракатлари ортида албатта ташқи кучларнинг таъсири бор эканини яхши билади. Шунинг учун Украинани мисол келтираяпти. Украинадаги инқилобий халқ ҳаракатлари Ғарб билан Россия ўрталаридаги зиддиятлар натижасидан келиб чиқди. Лекин ҳар қандай ташқи қувват ўша мамлакат фуқороларнинг қувватидан ва улар билан ҳокимиятларининг ўрталаридаги фикрий кескинликлардан фойдаланади. Украинада ҳам Ғарб сақофати билан суғорилган фуқоролар ва руслардан ташкил топган ёки уларнинг сақофатидан таъсирланган фуқоролар ўрталарида зиддиятлар ва қарамақаршиликлар келтириб чиқарилди. Тўғрироғи, Ғарб олами Украинларни ўз ҳазоратлари билан тарбиялай олди. Натижада, Россиянинг Советлардан қолган дунёқарашларига қарши фикрий қуролланган фуқоролар армиясини туза олди.
Қозоғистон ҳам, Россиянинг сақофий мустамлакаси остида. Назарбаев Ғарб билан алоқалар ўрнатиб,ўз фуқороларини Русларнинг таъсири остидан олиб чиқиб олишга ҳар қанча ҳаракат қилмасин, вазият ўнгланмайди. Чунки, сақофий мустамлака ўнлаган, баъзида юзлаган йиллар мобайнида олиб борилади. У бир миллатнинг урф одатлари ва қадриятлари билан чамбар-час боғланиб кетади.
Назарбаевнинг русларга қарши Ғарб маданиятини мамлакатга олиб кириш ҳаракатлари вазиятни янада кескинлаштиради. Айнан шу ҳаракатнинг ўзи Украинадаги ҳолатга олиб боради. Миллий робитани кучайтириш ҳаракатлари ундан ҳам ёмонроқ ҳолатларга сабаб бўлиши мумкин. Яъни, Россиянинг миллий қадриятларига тегиб кетиши ва рус миллати билан тўқнашиш ортидан Россияни бу келишмовчиликларга бевосита аралашиши учун имконият пайдо қилиб бериши билан оғир оқибатларга сабаб бўлиши мумкин.
Қозоқ халқини фақат Исломий мафкура ва у асосида шаклланган қонун ва қадриятлар сақлаб қолади. Чунки Ислом мафкурасигина бошқа миллат ва дин вакилларига нисбатан бағрикенгликка чақиради. Уларни ҳақ ҳуқуқларини тиниқ белгилаб бериб, барчасини ўз ҳимояси остига олади. Фақат исломий ҳазоратгина куфрнинг бўлакларга бўлиниб, бир бири билан тўқнашаётган ясама ҳазоратларидан таъсирланмайди. Куфрнинг найрангларига алданиб, унинг манфаати учун бир бирини ўлдиришларига йўл бермайди. Тарихда бунга мисоллар жуда кўп. Масалан Усмоний халифалиги, яҳудийларни Европанинг қатағонидан сақлаб қолиш учун уларга Туркияда бошпана берган…..
Акс ҳолда, Қозоғистонни ҳали кўп муаммолар кутаяпти. Нафақат Қозоқларни, Ўзбек, Қирғиз, Туркман, Тожик, Уйғур…. куфр ҳазорати билан суғорилган ва унинг сақоати билан ўз ҳаётларини шакллантириб олган барча миллат ва элатларни ҳали кўп ҳалокатлар кутаяпти.
