Иқтисоди асосан газ ва нефт сотишдан келадиган даромадга боғланиб қолган Россия бугунги кунда жиддий қийнчиликлар исканжасига тушиб қолгани маълум. Рус миллий валютаси рубл курси ҳам жаҳон бозоридаги нефт нархига қараб гоҳ кўтарилиб, гоҳ тушиб турипти. Бу қийинчиликларни енгиб ўтиш ва унинг салбий оқибатларини имкон қадар камайтириш учун рус ҳукумати ҳатто миллий захира фондидан ҳам фойдаланишга мажбур бўлмоқда. Бироқ кўрилган барча ҳаракатларга қарамай ҳукумат иқтисодни кўтаришга эриша олмаяпти. Россия айни вақтда бошидан ўтказаётган қийинчиликларга қўшимча равишда ундан нефт ва газ сотиб олувчи давлатлар сони ҳам камайиб бормоқда.
Жорий йилнинг октябр ойи бошида Россия газини импорт қилиш бўйича дунёда иккинчи ўринда турувчи Туркия Россиядан газ сотиб олишдан воз кечган бўлса, 28 октябр куни Туркманистонга келган Украина президенти Пётр Порошенко билан Қурбонгули Бердимуҳамедов ўртасида Трукманистон Украинага газ ва нефт маҳсулотлари етказиб бериши борасида келишув имзоланди.
Бундан ташқари Украина Туркманистонга Европа ва Яқин Шарқ мамлакатлари бозорларига чиқишига ёрдам берадиган бўлди.
Туркистон:
Россия худди Ўзбекистон сингари ўзини АҚШнинг қучоғига таклиф қилди. Лекин АҚШ Россияни Ўзбекистон даражасига тушсагина қабул қила олишига ишора қилди. Россия АҚШни рози қилиш мақсадида Сурияда унинг манфаатларини ҳимоя қилиш учун урушга кирди. У Асадни сақлаб қолиш мақсадида АҚШнинг мувоффаққиятсизликка учраган лоиҳасининг маҳсули бўлган “коалицион мухолиф кучлари” деб атаган ҳарбий таёргарликдан ўтказган кучларни жисмонан йўқ қилиб бериш учун ҳаводан уруш бошлади. Бу мувоффаққиятсиз, куфрга таваккул қилган қувватлар АҚШ томонидан худди кераксиз матоҳ сингари ташлаб юборилган эдилар.
Путин “ИШИД”ни баҳона қилиб, АҚШга муаммо бўлиши мумкин бўлган кучларни йўқ қила бошлади. “ИШИД” эса, Асадни сақланиб қолинишида, ўз вақтида – билган ёки билмаган ҳолида – Россия сингари тўсиқ бўлиб берган ташкилотдир. АҚШ ҳозирча уни тор мор қилмоқчи эмас кўринади.
Россиянинг юқоридаги АҚШга ялтоқланиш ҳаракатларининг барчаси яқин келажакда кутилаётган ҳалокатли иқтисодий инқирозни олдини олиш мақсадида амалга оширилмоқда. Ғарб давлатларининг Россия энергетик хом ашёларидан бирин кетин юз ўгиришлари АҚШ бошчилигида амалга оширилаётганини Путин яхши билади.
Лекин Ғарб Россиядан юз ўгиришда давом этаяпти. Улар АҚШ бошчилигида Марказий Осиё давлатларидаги Россиянинг манфаатларига қарши жиддий ҳаракатлар бошлаб юборишди. Ғарб ва Япониянинг бу юришлари Россиянинг ички ва ташқи сиёсий ва иқтисодий манфаатларига жиддий зарба беради.
Юқоридаги Украинанинг Туркманистон билан тузган шартномалари ортида ҳам Ғарб давлатлари туради. Улар Украинани, Россия газ қувурлари орқали ўтадиган транзит хизматидан фойдаланганидек, бу лоиҳа амалга ошса, яна транзит хизмати эвазига ўзининг иқтисодини ўнглаб олишига имконият яратиб беришмоқчи. Бу Украинанинг Россия устидан ғалаба қозонганидан кейинги, унинг устига дастлабки юриши десак ҳам бўлади. Бу бир ўқ билан ҳам Россияга зарба бўлади ҳам Украинанинг Ғарб учун бош оғриғи бўлиб турган иқтисодини тиклаш учун қулай вазият пайдо қилади.
Демак Ғарб олами Путинни кечиргани йўқ. Уни қабул қилиш нияти ҳам йўқ. Россияни эса, Путин билан бирга турар экан, келаётган иқтисодий зарбалардан қутилиб қолиши мумкин эмасга ўхшайди.
Путин эса, юқоридаги камситилаётганини ва инқироз жарлигига қулаш жараёнинг яшириш учун, Шомда олиб бораётган урушни жадаллаштириб бораверади. Россия Шомда ҳалокат ботқоғига ботади. У ўзи билан бирга бир неча ўзига иттифоқдош деб билган мустамлака давлатларини ҳам тортиб олиб тушиб кетиш учун қаттиқ ҳаракат олиб бормоқда. Лекин бу урушда ҳатто Россиянинг манфаатлари ҳам мавжуд эмас. Аксинча, Россияни ҳам ва бу урушда унга шерик бўлган барча мамлакатларни ҳам фақат ҳалокат кутаяпти.
