Қирғиз ҳукумати билан Россиянинг Газпром ширкати ўртасида Қирғизистонни газ билан таъминлаш бўйича битим тузилди. Битимга кўра, Газпром ширкати Қирғизистонни 2030 йилгача газ билан таъминлайдиган бўлди.
Ҳукумат йиғилишида иштирок этган Газпром ширкатининг етакчиси Алексей Миллер аввал ваъда қилинган 20 миллиард рубль ўрнига 34 миллиард рубль инвестиция ётқизишини билдирди.
Газпром компаниясининг етакчиси Қирғизистон дунёдаги энг замонавий газ узатгич масламалар билан таъминланишини айтар экан, келажакда қирғизистонликлар ҳозиргидан кўра уч баробар кўп газ имтеъмол қилишга ўтишини билдирди. Қирғизистон бош вазири Жоомарт Оторбаев эса 2030 йилда газ истеъмоли ҳозиргидан беш баробарга ортишини таъкидлади.
«Газпром компаниясининг инвестицияси орқали мамлакатнинг барча вилоятлари газ билан таъминланади. Газ таъминоти умумий тарзда уч баробарга ортади. 2030 йилда халқнинг ва корхоналарнинг 60 фоизи газга эга бўлади», деди Оторбаев ҳукумат вакилларининг йиғилишида.
Газ билан таъминлашнинг янги лойиҳаси билан таништирган Газпром компаниясининг раҳбари Алексей Миллер ётқизиладиган сармоя 20 миллиард рублдан кўп эканлигига эътиборни тортди.
«Бош лойиҳага кўра асосий магистрал ва қувурлар таъмирланади, янгилари ўрнатилади. Бундан ташқари газ тарқатаётган станциялар, қишлоқлардаги ва кўчалардаги қувурлар таъмирланади ёки янги ётқизилади» деди у.
Бироқ мустақил экспертлар бу ишга шубҳа билан қарамоқда. Уларнинг айтишича, бундай ваъдалар билан Россия иқтисодий манфаатлардан ташқари геосаёсий мақсадларни ҳам кўзламоқда.
«Улар ваъда қилаётган 34 миллиард рубль тахминан 700 миллион долларга тўғри келади. Улар «Киргизгазни» сотиб олаётган пайтнинг ўзида 600-700 миллион доллар сармоя ётқизамиз деган. 2030 йил жуда узоқ муддат. Нима учун қисқа муддатли аниқ режаларини айтишмайди? Русларда «Унгача ё эшшак ўлади, ёки подшоҳ ўлади», деган мақол бор эмасми…? Компания фақат иқтисодий манфаат учун кириб келаётган бўлса, бу ишларни қисқа муддатда бажариб қўйиши керак эди», дейди эксперт Эрнест Карыбеков.
Газпром Қирғизистон халқига газни қанчадан сотиши ҳозирча аниқ эмас. Қирғизистон йирик сармоядор сифатида қараётган «Газпром» ширкати яқин йилларда ижтимоий объектлар ҳам қуришини қўшимча қилди.
Туркистон:
Россия ваъда қилаётган пуллар Қирғизистоннинг эмас, фақат Россиянинг манфаатлари учун ишлатилади. Чунки у бизга ўзининг ва ўзимизнинг газимизни сотиш мосламаларини қуришни мўлжалламоқда. Ёдингизда бўлса у биздан бутун газ сохасини сотиб олган. Лекин негадир ётқизилаётган мосламалар харажатлари бизларнинг зиммамизга юклатилиб, бизни қарз қилиб олмоқчи. Ижтимоий обектлар хам уларнинг ўз истеъмоллари учун мўлжалланиб, барча объектлар ишлаш муддати тугайин деганида бизларга ётқизилган инвестиция қатори қолдирилиб кетишмоқчи. Бу ёдимизда бўлса, Қумтор масаласи кўтарилганида, хоин чиновниклар билан хамкорлик қилишиб, бир неча яшов обектларни жуда қиммат нархда, уларнинг йиллаб қарзларини ёпиб юборишганликлари маълум бўлган эди.
Юқорида бораётган жараёнда хам, бизларнинг ерларимизда, бизларнинг газларимизни олиб ўзимизга қайта сотишлари жароёнида, уларнинг манфаатлари бўлган барча қувирларию, ишчиларининг яшаш жойларию, сотишларини қулайлаштирадиган барча ўлчагичлари ва иш олиб бориш обектларининг бизларга қандай алоқаси бор. Ахир биз бутун газ сохасини уларга сотиб юбордикку. Улар олиб киришаётган барча копитал ёки мосламаларни бизга қандай алоқаси бўлиши мумкин. Бу хукумат бизларни чалғитишга уринаётган жараён инвестиция ётқизиш жараёни эмас. Барки Россиянинг ўз ялпи миллий махсулоти қилиб олган газ сохасини йўлга қўйиш учун сарф харажати деб эътибор қилиниши лозим. Хукумат бу жараёндан, сиёсий популист сифатида манфаатланмоқчи.
