Эй, сарой уламолари Аллоҳнинг динига қарши боришга қачонгача журъат қиласизлар?
Ўзининг асосий вазифаси мустабид Каримов режимини қўллаб-қувватлаш ҳамда розиликни Аллоҳдан эмас, балки Каримов хузуридан истаётган Ўзбекистон мусулмонлари диний идораси яна бир бор Аллоҳнинг динига қарши боришга журъат қилди.
Диний идора расмий сайтида 26 декабр куни чоп этилган ва ўша кунги аксар Жомъе масжидларда имомлар орқали мусулмонларга ўқиб эшиттирилган фатво орқали мусулмонларга “янги йилни кутиб олиш ва байрам қилиш”ни ҳалол қилиб берди.
Узундан-узун фатво матнида жумладан, “Лекин халқимиз ичида “Янги йилни, яъни 1-январь кунини кутиб олиш, байрам қилиш, бир-бирини табрик қилиш мусулмончиликка тўғри келмайди, у христианларнинг байрами каби гапларни гапириб юрувчилар ҳам бор. Биз шу каби кимсаларга яна бир бор эслатиб қўймоқчимизки, 1-январь христианларнинг байрами эмас, балки шамсий–милодий сана билан йил ҳисобини юритувчи халқларнинг ҳаммаси учун йил боши сифатида қарши олинадиган кун. Агар “РОДЖЕСТВО” каби христианлар байрами бўлса эди, мусулмонлар учун у кунни байрам қилиш жоиз бўлмас эди. Ваҳоланки, христианларнинг “Роджество” куни 25 декабрь ёки 7 январга тўғри келади. 1-январни эса барча дунё халқлари қатори биз ҳам йилнинг янгиланиши сифатида кутиб оламиз ва бир йил давомида қўлга киритган ютуқ ва камчиликларимизни бирма–бир сарҳисоб қилиб оламиз. Биз янги йилни мусулмонча эътиқод билан кутиб оламиз. Баъзилардек ношаръий ҳолатларда кутиб олмаймиз. Ҳатто динимиз таълимоти бўйича ҳар бир кунни қарши олишда “Мана шу ёруғ кунга саломат еткизганингга шукр” – деб Аллоҳ таолога ҳамду санолар айтишимиз лозим”, – дейилган.
Диний идора ўз сўзларини қувватлаш учун “Баёнун линнос” номли китобда бу хусусда мусулмонлар учун анча кенглик борлиги қайд этилган. Далил сифатида “Рум” сурасининг 1-5 оятлари ва ҳадиси шарифлардан келтирилиб, икки ҳайитдан бошқа муҳим воқеа юз берган саналарни байрам қилиш ва байрамлар диний ҳамда дунёвий сабаблар муносабати билан нишонлаш дурустлиги зикр этилган”нини далил сифатида келтириб ўтди.
Фатво якунида эса “Бинобарин, янги милодий-шамсий йилни диний байрам сифатида эмас, йилнинг янгиланиши, умримизга умр қўшилиши, эски йилда қилиб улгурмаган хайрли ишларимизни янги йилда қилиш учун яхши ниятлар билан кутиб олишимиз ҳам ақлан, ҳам шаръан жоиз экан”лиги белгилаб ўтилган.
Аввалам бор “янги йил” байрамини келиб чиқиш тарихига тўхталадиган бўлсак, Рим папаси Григорий ўн учинчи 1582 йилда янги тақвим жорий этиш тўғрисида қонун ишлаб чиқди. Мазкур тақвимга кўра, 1 январ янги йилнинг биринчи куни сифатида қабул қилинди. Айни пайтда биз ишлатаётган тақвимимиз “Григориан тақвими” бўлиб, унинг бошланиши Исо алайҳиссаломнинг туғилган йилидан бошланган. Рус императори Пётр биринчи эса 1699 йилдан эътиборан янги йилни байрам деб эълон қилди ва уни қонунийлаштирди. Ана шу йилдан бошлаб янги йил Россияда кенг нишонлана бошланди.
Диний идора ўз фатвосига далили сифатида келтирган “Рум” сурасининг 1-5 оятларида Аллоҳ таоло:
“Алиф, Лом, Мим. Жуда яқин жойда Рум мағлуб бўлди. ( Лекин) улар (яъни румликлар) бу мағлубиятларидан сўнг бир неча йил ичида албатта ғалаба қилажаклар. Аввалу-охир барча иш Аллоҳнинг (измида)дир. Ўша кунда мўминлар Аллоҳ (румликларни) ғолиб қилгани сабабли шодланурлар. (Аллоҳ) Ўзи хоҳлаган кишини ғолиб қилур. У қудрат ва раҳм-шафқат эгасидир”,
деб, хушхабар берган. Барча Ислом уламоларининг наздида ушбу оятлар ғойиб-келажак ҳақидаги бу ҳақ хабарни берганлиги пайғамбаримиз Муҳаммад саллоллаҳу алайҳи ва саллам Аллоҳнинг пайғамбари эканликларига, Қуръон эса Аллоҳнинг каломи эканлигига далилдир, асло бошқа дин ва миллат вакилларининг байрамларида шерик бўлиш тўғрисида эмас.
Ислом уламолари бошқа дин ва миллат вакилларининг байрамларини нишонлаш у ёқда турсин, ҳатто уларни табриклашни ҳам ҳаром ҳисоблашган.
Ҳанафий мазҳабининг машҳур уламоларидан аллома Мулло Али Қори раҳимаҳуллоҳ “Фиқҳул-акбар” китобига битган шарҳларида “Диндан чиқарадиган лафзлар ва ҳаракатлар” бобида: “Ал-Хулоса”да келадики, кимки наврўз кунида мажусийга тухум ҳадя қилса, кофир бўлади. Чунки бу иш мушрикнинг куфри ва бузғунчилигига ёрдам беришдир ёки ҳадя қилиш билан уларга ўзини ўхшатишдир. Бундан наврўз куни мусулмонга бирор нарса ҳадя қилса кофир бўлмайди, деган хулоса келиб чиқади. Аммо бунда ҳам мулоҳаза бор. Чунки ўхшашлик мавжуддир. Бироқ, бу иш қасддан эмас, тасодифан наврўз кунига тўғри келиб қолса, зарари йўқ. Кимки наврўз куни кофирлар (байрам учун) йиғиладиган ерга чиқса, кофир бўлади. Чунки бу куфрни эълон қилишдир”, – дейилган.
Аллома Муҳаммад ибн Солиҳ ал-Усаймин раҳимаҳуллоҳ янги йил байрами билан табриклаш ва бу байрамда иштирок этишнинг ҳукми ҳақида сўралган эдилар. У киши бу саволга жавоб бериб, жумладан шундай деганлар: “Кофирларни янги йил байрами билан ёки бошқа диний байрамлари билан табриклаш ихтилофсиз ҳаромдир. Ибнул-Қаййим раҳимаҳуллоҳ “Аҳкому аҳлиз-зимма” китобларида зикр қиладиларки: “Кофирликка хос бўлган шиорларни табриклаш ихтилофсиз ҳаромдир. Масалан, уларнинг байрамлари, рўзалари билан табриклаб, “сизга байрам муборак”, деб айтиш ёки бошқа бир кўринишда табриклаш – агар ўша сўзни айтувчи одам кофирликдан қутулиб қолса ҳам – ҳаром ишлардандир. Бу ўша кофирнинг хочга сажда қилишини табриклаш билан баробардир”.
Пайғамбаримиз Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи ва саллам Мадина шаҳрига хижрат қилиб келганларида мадиналикларнинг иккита байрами бор эди. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам: “Бу қандай кунлар? – деб сўрадилар. Мадиналиклар: “Биз жохилият даврида бу кунларда байрам қилар эдик”, дедилар. Росулуллоҳ “Аллоҳ таоло сизлар учун бу икки кунингизни Қурбо ва Рамазон байрамларига алиштирди”, – дедилар. (Абу Довуд: “Сунан”)
Имом Бухорий ва имом Муслим ривоят қилган ҳадисда, пайғамбаримиз Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи ва саллам: “Ҳар бир халқнинг ўз байрами бор. Бу кун – бизнинг байрамимиздир”, – деганлар.
Бундан хулоса шуки, янги йил байрами ҳам мусулмонларнинг байрамлари эмас. Аксинча, у Аллоҳнинг ўғли бор, дея ширк эътиқодда бўлган насоролар байрами бўлиб, уни нишонлаш, унда иштирок этиш мусулмонлар учун ҳаромдир.
Қолаверса, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам: “Ким бир халққа ўхшаса, бас, у улардандир”, – деганлар.
Эй, сарой уламолари! Имкон борида Аллоҳга тавба қилиб, Унинг ҳақ йўлига қайтинглар. Ўзинглар адашганинглар етмаганидек, қолганларни ҳам адашиш сари етакламанглар. Қачонгача бу дуённинг арзимас матоси эвазига Охиратни бой беришга рози бўлиб яшайсизлар?
