8 сентябр куни Қирғизистон президенти Алмазбек Атамбаев Чўлпонота шаҳридаги қароргоҳида Россиянинг “Газпром” компанияси бошқаруви раиси Алексей Миллерни қабул қилди.
Учрашувда “Газпром”нинг Қирғизистон энергетика хавфсизлигини таъминлаш борасидаги фаолияти муҳокама этилди. Миллер президент Атамбаевга Қирғизистон энергетика секторини ривожлантириш бўйича режаларни ҳақида батафсил маълумот берди.
Туркистон:
Эслатиб ўтамиз Охирги текширувлар натижалари, Қирғизистон худудида 6 миллиард куб табиий газ захираси бор деб бахолади. Қирғизистон тоғли жудудлиги ва инфраструктураси яхши ўникмаганлиги сабабидан атиги йил мобайнида 22 млн куб табиий газ ўзлаштира олади. Истеъмол учун йилига 300 куб газ талаб қилинади.
2003 йил Қирғизистон Россия ўрталарида, газ сохасидаги хамкорлик сохасида бир қанча шартномалар имзоланган. 2006 йили шу соғада Қирғиз Рус қўшма корхоналари уюштириш хақидаги меморандум имзоланди. Шу йилдан бошлаб ОАО “Газпром нефть Азия” қўшма корхонаси очилди. Хозирда бу корхона Қирғизистонни ёқилғи энергетикаси билан таъминлашда етакчи ўринларни эгаллаб келади. Қирғизистонда автомобил ёқилғи таъминлаш шахобчаларини 108 дан зиёди унга тегишли. 2008 йилга келиб “газпром” “Кугарт” ва “Шарқий Майлисуу 4” бўлимларида фаолият олиб бориш лицензияларини қўлга киритди.
2013 йил декабрь ойида призидент А Атамбаев “Қирғизгазни” “Газпромга” 1 доллорга сотиш хақидаги қонунни имзолади. Шартномага биноъан “Қирғизгаз” 100 фоиз ўзига тегишли бўлган ер ости газ сақлагичлари, газ йўналтириш қувурлари, барча иншоат корхоналари ва газ бўлув тармоқларини, умуман бутунича “Газпром” ихтиёрига ўтади. “Қирғизгаз” бутун иш юргизув апарати билан, шартнома кучга кирган кундан бошлаб Қирғизистондан ажраб “Газпром ихтиёрига ўтиб ишлай бошлайди.
Ўз навбатида шартномага мувофиқ, Россия томон Қирғизистон халқига газ сотишда, инфраструктурасини таъмирлаш ёки ривожлантириш учун 5 йил мобайнида 20 миллиард рубль инвестиция ётқизади.
Шу кунга келиб, юқоридаги тузулган битимлар хам қолганлари каби, икки давлатнинг ўз аро сиёсий муносабатларига боғланиб қолди. Муносабатлар эса фақат Россия томонидан йўналтирилади. Қирғизистон томони эса, сиёсий кутувларга таъсир ўтказишга хам, шартномалардаги келишувларни талаб қила олиш қувватига хам умуман эга эмас. Демак бу лоиханинг хам амалда юра бошлаши, фақат Россиянинг манфаатларининг Қирғизистон томонидан бажарилишига боғлиқ. Россиянинг талаблари эса, Қирғиз етакчиларини ўз тахтларида сақлаб қолиши мумкин, лекин Қирғизистон халқи учун катта офатлар олиб келиш эхтимоли бор. Бунга Қумтор масаласидан қутула олмаётганимиз, халқаро банкдан катта қарзлар эвазига кетаётган процентлардан қутула олмаётганимиз….. шуларнинг барчаси, хозирги Россиянинг босими сингари босимлар остида ёки хокимиятни пора бериб сотиб олиш билан амалга оширилган. Қирғиз етакчилари бизга иложсиз вазиятларни рўйкач қилиб кўрсатишади. Лекин шу вазиятлар хам ўзлари томондан манфаатдор давлатлар билан келишишган холларида атайин уюштиришганини яширишга урунишади.
Хизб ут Тахрир сингари, куфр системасидан ташқарида ечим бера оладиган исломий, сиёсий Мабдаъий харакатларни эса, халқаро куфр жамиятларининг моддий қўлловлари билан таъзийқлар қилиб, хақиқий ечим манбаъларини беркитишга қаттиқ харакат олиб боришади.
