Марказий Осиё давлатлари президентлари бир ёқадан бош чиқариб, NATO саммитида иштирок этишдан бош тортишди.
Ўзбекистон, Қирғизистон, Тожикистон, Қозоғистон президентлари тарихда биринчи марта NATO саммитига расман таклиф қилиндилар. Бироқ Москвадаги “Известия” газетасининг хабар беришича, минтақа давлатлари президентларининг барчаси NATO саммитига бормасликка қарор қилган.
“Путин бормаса биз ҳам бормаймиз”ми?
NATO Бош котиби Расмуссен таклифи билан Ўзбекистон делегацияси ташкилотнинг 20- 21 май куни А?Шнинг Чикаго ша?рида ўтадиган саммитида иштирок этади.
NATOнинг бу йилги саммитига 60 та давлат раҳбари таклиф қилинган эди.
Президент Каримов ҳам минтақанинг бошқа президентлари каби дунёнинг қудратли ҳарбий иттифоқи раҳбарлари йиғинига бормасликка қарор қилган. РИА Новости агентлигига кўра, саммитда Ўзбекистон президенти ўрнига Tашқи ишлар вазири Абдулазиз Комилов бошли делегация қатнашади.
NATO саммити кун тартибига бош мавзу ўлароқ 2014 йилда халқаро коалиция кучлари олиб чиқиб кетилганидан сўнг Афғонистондаги вазиятни барқарор сақлаб қолиш, бу мамлакатга ҳарбий ва молиявий кўмак кўрсатиш масаласи киритилган.
“NATO билан муносабатлар мураккаб”
Россиялик таҳлилчилар Россия ва Марказий Осиё давлатларининг NATO билан ҳамкорлиги мураккаб кечаётганига урғу берадилар. Москвадаги АҚШ ва Канада институти раҳбари ўринбосари Павел Золатаревнинг айтишича, NATOнинг ўтган йили Лиссабонда ўтган саммитида КХШТ билан ?амкорлик ?илмаслик позицияси илгари сурилган ҳужжатлар қабул қилинган.
Росиялик сиёсатшунослар фикрича, NATO билан КХШТнинг муносабатлари мураккаб.
Афғонистон бўйича эксперт Вячеслав Некрасов NATO КХШТ ва Ш?Тни ўзининг жиддий рақобатчиси сифатида талқин қилишини айтади:
– КХШТ ва ШОТни NATO минтақада АҚШнинг ҳарбий базаларини очишга тўсқинлик қилаётган асосий куч сифатида қабул қилади. АҚШ бу ташкилотларга аъзо бўлган давлатларни бир-бирларидан ажратиб ташлашга уринмоқда. Минтақа давлатлари раҳбарлари жуда тажрибали сиёсатчилардир. Улар кучли ўйинчиларга чап бериш санъатини яхши ўзлаштиришган. Шунинг учун ҳам Марказий Осиё президентлари NATO саммитига ўзлари бормай, иккинчи даражали шахсларни жўнатишмоқда. Улар NATOнинг Аф?онистон юзасидан ўзларига йўллаган муждаларини мана шу шахслар орқали оладилар ва кейинги ҳаракатлари қандай бўлишини ўйланадилар, – деди Вячеслав Некрасов.
Чикагода норозилик намойиши
NATO саммити Чикагода якшанба куни очилади. Сўнгги маълумотларга кўра, Чикагода NATO саммитига ?арши оммавий норозилик намойишлари бўлиб ўтди.
Бир неча минг одам транспорт ҳаракатига тўсқинлик қилган ҳолда норозилик юриши ўтказди. Полиция билан тўқнашувлар бўлмади.
NATO саммити очиладиган якшанба куни ҳам оммавий норозилик юришлари ўтказилиши кутилмоқда.
Туркистон: Сўнги пайтларда дунё аренасида НАТОнинг обруси тубанлашиб бормоқда. Айниқса сўнги Афғонистондаги мағлубияти, уни хайбатига жиддий путур етказди.
Марказий Осиё давлатчалари сингари кичик мамлакатлар эса, чўкиб бораётган куфр кемаси ичида, уларни бирини қўйиб иккинчисини ўзларига хожа қилиб олмоқдалар.
“Бўри қариса ҳам, битта қўйга кучи етади” деганларидек, бу куфрнинг катталари бир бирларига бўлган ғазабларини, Ўрта Осиё давлатлари сингари заъиф давлатларга нисбатан, сиёсий, иқтисодий ва харбий босимлар кўрсатиш билан ифода этадилар.
Шунинг учун Ўрта Осиё призидентларининг юқоридаги каби қарорлари, хали фақат ишнинг бошланиши, ечими эмас.
Шуниси аниқки Россия бу давлатчаларни, кутилаётган АҚШнинг сиёсий босимларидан сақлаб қола олмайди. Кутилаётган вазийят эса, иккиси ҳам фақат ўз манфаатлари томон бу давлатларга, сиёсий, иқтисодий, сақофий ва хатто харбий босимлар беришга қаттиқ киришадилар.