Албатта ҳукм Аллоҳникидур Сиёсий сақофий таҳлилий
сайт

 

 

ҲИЗБУТ ТАҲРИР
ТУШУНЧАЛАРИ

 

ҲИЗБУТ ТАҲРИР НАШРЛАРИДАН 1425ҳ – 2004м

 

Тақийюддин Набаҳоний. Ҳизбут Таҳрир тушунчалари
Ўзбек тилидаги тўртинчи,
тузатилган ва тўлдирилган нашри

1425 ҳижрий – 2004 милодий йил

 

بسـم الله الرحمن الرحيم

ҲИЗБУТ ТАҲРИР
ТУШУНЧАЛАРИ

XII ҳижрий (XVIII милодий) аср ўрталаридан бошлаб Ислом олами ўз мавқеидан тез суръат билан тушиб, қолоқлик қаърига мудҳиш суратда қулаб бормоқда. Уни уйғотиш ёки қулаб боришини тўхтатиб қолиш учун бир неча уринишлар юзага келганига қарамасдан, уларнинг бирортаси ҳам муваффақият қозонмади. Ислом олами ҳамон бебошлик ва қолоқлик зулматларида тентираб юрибди. У ҳануз бу беқарорлик ва қолоқлик аламларини тортмоқда.
Бу қолоқликнинг ягона сабаби Исломни тушунишда зеҳнларга ўрнашиб қолган оғир заифликдир. Бу заифликнинг сабаби VII ҳижрий асрдан бошлаб Исломни тушуниш ва уни етказишда араб тилига эътибор бермаслик оқибатида араб тили қудратини исломий қудратдан ажратиб қўйиш бўлди. Модомики Ислом тили бўлмиш араб тилини Исломнинг ажралмас таркибий қисмига айлантириш билан араб тили қудрати Ислом қудратига қориштириб юборилмас экан, қолоқлик мусулмонларни ўз қаърига тортаверади. Зеро, Исломни тўлиқ шаклда ифода этиш қудратига эга бўлган ва Ислом қудрати билан қоришиб кетган ягона тил араб тилидир. Бу тилга эътибор бермаслик билан шариатда ижтиҳод йўқолади. Шариатда ижтиҳод фақат араб тили билан бўлади. Чунки араб тили ижтиҳоддаги асосий шартдир. Ижтиҳод Уммат учун зарурийдир. Зеро, умматнинг тараққиёти фақат ижтиҳод биландир.
Мусулмонларни Ислом асосида уйғотиш учун қилинган уринишларнинг муваффақиятсизликка учраши сабаблари учтадир:
Биринчиси – уйғониш фаолиятини олиб бораётганлар тарафидан исломий фикратнинг нозик тушунилмаганлиги;
Иккинчиси – бу фикратни ижро қилишдаги Исломнинг тариқати уларда тўла равшан бўлмаганлиги;
Учинчиси – улар Ислом фикратини Ислом тариқати билан ажралмайдиган тарзда мустаҳкам боғлаб олмаганликларидир.

Ислом фикратига келсак, унинг кўпгина нозик жиҳатларини аксарият мусулмонларга ноаниқ қилиб қўйган хиралаштириш омиллари юзага келди. Бу хиралаштириш омиллари ҳижратнинг II асри бошларидан то мустамлака келгунига қадар давом этди. Ҳинд, форс ва юнон каби ажнабий фалсафалар баъзи мусулмонларга таъсир қилган эди. Бу таъсир уларни Ислом билан мазкур фалсафаларни мувофиқлаштириш уринишларига мажбур қилди, ҳолбуки улар билан Ислом ўртасида тўлиқ зиддият мавжуддир. Бу мувофиқлаштириш уринишлари баъзи исломий ҳақиқатларни зеҳнлардан узоқлаштирган, шунинг-дек, уларни идрок қилишни заифлаштирган таъвил ва тафсир қилишларга олиб борди. Бунинг устига Исломга адовати бор ва уни ёмон кўрувчи баъзи кишилар Ислом сафига мунофиқона кириб келишди.

 

3-бет

Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49