بِسْمِ اللهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ
Бутун инсоният учун Исломни татбиқ этишдан бошқа нажот йўли йўқ
Албатта, инсоният учун пайғамбарлик минҳожи асосидаги рошид Халифалик давлатида Исломни татбиқ этишдан бошқа нажот йўқ. Зеро, Халифалик иқтисодий муаммоларга соғлом ва адолатли назар билан ёндашиб, уларга тўғри ечим топа олади. У ўз сиёсатини инсон эҳтиёжлари чекланган, аммо ресурслар — шу жумладан озиқ-овқатлар — чекланмаган, деган асосга қурган ҳолда амалга оширади. Аллоҳ таоло айтади:
﴿وَجَعَلَ فِيهَا رَوَٰسِيَ مِن فَوۡقِهَا وَبَٰرَكَ فِيهَا وَقَدَّرَ فِيهَآ أَقۡوَٰتَهَا فِيٓ أَرۡبَعَةِ أَيَّامٖ سَوَآءٗ لِّلسَّآئِلِينَ﴾
«У зот (Ернинг) устида тоғларни (пайдо) қилди ва уни баракотли қилди ҳамда ўша (ер)да унинг емишларини (яъни ер аҳлининг ризқу рўзларини) тўла тўрт кунда белгилаб-тақсимлади. (Бу тафсилот) сўрагувчилар учундир» [Фуссилат 10]
Шу тариқа, Халифалик мулк ва бойликларни адолатли тақсимлайди: мол-мулк фақат бойлар қўлида қолмайди, захира қилиб монополия қилишга йўл қўйилмайди, ҳар бир ҳақ эгасига ҳаққи адо этилади. Бепоён ерларга ҳам фақат бойлар эгалик қилмайди, балки уни тирилтирган шахсга берилади ва давлат унинг тирилтириши учун ёрдам кўрсатади. Зеро, Пайғамбар ﷺ шундай деганлар:
«مَنْ أَحْيَا أَرْضًا مَوَاتًا فَهِيَ لَهُ»
«Ким ўлик ерни тирилтирса, у ер унга тегишлидир».
Исломий муолажалар иқтисодий инқирозларнинг ягона, тўғри ва муваффақиятли ечими бўлибгина қолмай, балки инсон фитратига — унинг ожизлиги ва тадбиркор Яратувчига муҳтожлигига ҳам тўла мос келади. Бугун бутун инсоният капитализмнинг кулфатлари ва очкўзлигидан қутқарувчи нажоткорни интизорлик билан кутмоқда.
Халифалик адолат билан ҳукм юритиб, инсоният муаммоларини ҳал этишда энг гўзал ва муваффақиятли намуна бўлган. Халифалардан бири ҳатто «Мусулмонлар юртида бирон қуш оч қолди, дейилмаслиги учун тоғ тепаларига дон сочинглар», деб амр этган эди. Шунингдек, Форуқ (розияллоҳу анҳу) Рамода йилида қаҳатчилик юз берганда, кечалари жуда кам ухлар эди. Одамлар тўймагунларича, оч қолганларнинг илк, тўйганларнинг охиргиси ўзи бўлар эди. Усмоний халифалар эса сарсон қушлар учун махсус вақф ташкил этиб, уларга уя қуриш ва озуқа билан таъминлашни йўлга қўйганлар. Агар Халифалик давлатининг қушларга қилган ғамхўрлиги шу даражада бўлган бўлса, инсонларга қандай марҳамат ва ғамхўрлик кўрсатганини тасаввур этиш қийин эмас!
Роя газетасининг 2025 йил 27 август, чоршанба кунги 562-сонидан
