بِسْمِ اللهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ
Бўлинишлар АҚШ жамиятини кемирмоқда
Доктор Абдуллоҳ Рубин
АҚШ Конгресси 4 кунда тарихий фалажликни бошдан кечирди. Чунки Республикачилар ўзаро жанжаллашиб, Вакиллар палатаси учун 14 маротаба спикер сайлай олишмаган. Тарихий деганимизнинг боиси, олдинги муваффақиятсизлик 1860 йилда бўлган. Ўшанда бўлинишнинг нотинч даврида спикер билан бўлган бир неча бор келишув уринишлари муваффақиятсиз чиқиб, бунинг оқибати фуқаролар урушига олиб келган эди. Ҳатто айрим америкалик тарихчилар Оқ уйни «Қўшма Штатларнинг яна ўша фуқаролик урушидан аввалги танг вазиятга ўхшаш кризис томон кетаётганлиги»дан огоҳлантиришди. Ҳозир депутатлар бир-бирлари билан тортишаётган экан, 6-январ қўзғолонининг 2 йиллиги хотирланди. Унда депутатлардан бири қолган депутатларга Трампнинг ғазабнок тўдаси Трампдан сайловни ўғирлаганликда айблашган Вакиллар палатасининг собиқ демократ раисини қидириб, қандай қилиб уларнинг ортларидан эшикларни қоққанини эслатиб ўтди. Байден қудратга келгандан бери Республикачилар заифлашиб қолишганди. Чунки Конгресснинг иккала палатаси ҳам уни қўллаб-қувватлади. Бироқ, икки ой олдин, оралик сайловларда Республикачилар партияси бир оз кўпчилик овоз билан – Республикачилар 222, Демократлар 213 билан – Вакиллар палатаси устидан назоратни қўлга олди. Ушбу ғалаба билан Республикачилар Трамп маъмуриятидан кейин биринчи марта Байден маъмуриятини жавобгарликка тортишга ва кейинги икки йил ичида унинг ҳокимиятини чеклашга умид қилишаётган эди. Бироқ бу умидларига эришиш учун улар аввало Вакиллар палатаси раҳбарлигини бажарувчи спикерни сайлашлари керак эди. Аммо партиялари ички бўлинишга учради.
Аслида бу иш қийин эмас эди. Аммо бу сафар осон бўлмади. Маълум босқичда ва машаққатлар ортиб, кескинлик ғоят кучайган бир пайтда, Вакиллар палатасининг бир аъзоси Метт Гетц билан беллашишдан маҳрум этилди. Кевин Маккартнининг сайланишига тўсқинлик қилган фракцияга Метт Гетц бошчилик қиларди. Oxир-оқибат, ўн бешинчи уринишда, 7 январ шанба куни эрта тонгда мухолафатдаги Республикачиларнинг кўпчилиги ўз ҳамкасблари билан Маккартни учун овоз беришда қатнашишгач, Маккартни тегишли тартибда Вакиллар палатасига спикер этиб сайланди. Лекин Республикачилардан 6 нафари овоз беришдан ҳамон бош тортмоқдалар. Хўш, унга овоз берилган экан, бу бўлиниб чиққанлар нима исташяпти, Кевин Маккартни Вакиллар палатасига спикер этиб сайланиши билан нима ўзгаради?!
Йигирма нафар Республикачи ўз партияларидан бўлса ҳам Маккартнини коррупциялашган режимдан бири дея даъво қилиб, аввалда унга қарши овоз беришган эди. Консерватив шарҳловчилардан бири Такер Карлсон бундай дейди: «Маккартни унчалик консерватив эмас, у мафкуравий жиҳатдан нейтрал бўлиб, унинг ҳақиқий аудиторияси Вашингтон лоббисидир. Агар сиз ҳалол сиёсий эътиқодли бўлсангиз, Маккартнининг бу ҳолати сизни жаҳлингизни чиқариши керак». Шунга қарамай, Маккартни сайланди. Ҳатто келаси йилдаги президентликка номзодини қўйган Трамп ҳам партияни Маккартни атрофига бирлашишга чақириб, «эй Республикачилар, ушбу улкан ғалабани катта шармандали мағлубиятга айлантирманг, байрам қилиш вақти келди ва бунга сиз ҳақлисиз, Кевин Маккартни ҳали яхши ишлар қилади!», деди.
Маккартни бир неча ён беришлар тақдим этгандан кейингина спикер этиб тайинланди, жумладан, спикерни ишдан олишни осонлаштириш ана шу ён беришлардан биридир. Унга кўра, спикерни ишдан олиш учун овоз беришни бошлашга фақат бир кишининг овози етарли бўлишига рухсат берилди. Бунга қўшимча, ҳозирда Маккартни Озодлик жамияти аъзоларига келажакда қонун чиқариш, унга ўзгартиш киритиш ва уни Вакиллар палатасида муҳокама қилишда салмоқли фикрга эга бўладиган муҳим қўмиталардан мансаблар беряпти. У, шунингдек, депутатларнинг ҳукумат харажатларига қарши позицияларини қўллаб-қувватлашга ҳам рози бўлди. Бунга жавобан Демократлардан конгрессмен Эрик Суолвелл «исёнчилар икки йил олдин Капитолини эгаллашга муваффақ бўлишолмаганди, аммо бугун Кевин Маккартни Республикачилар партиясини эгаллашни исёнчиларга қўйиб беряпти», дея шикоят қилди. Келгуси ойларда жуда кучли тергов ишлари бошланиши кутилмоқда, масалан, Федерал Тергов Бьюросининг сиёсий роли, KOVID-19нинг келиб чиқиши, 6 январ ҳодисаларига оид тил бириктирувлар ва келаси сайловларда бўлиши айтилаётган сохталаштириш каби масалаларда. Бундан ташқари, Демократлар таклиф қилган янги қонунчилик тўсиқ қўйилмоқда. Шунингдек, жорий йил охирида Федерал қарз чегарасини 31.4 триллион доллардан ошириш ва келгуси Федерал бюджетни тасдиқлаш пайтида ҳам турли хил инқирозлар келиб чиқиши турган гап. Ҳозирда Вакиллар палатаси 2024 йилги президентлик сайловлари арафасида консерваторлар курашини қайта бошлаш ваколатини қўлга киритган.
Роя газетасининг 2022 йил 11 январ чоршанба кунги 425-сонидан
