Барак Обаманинг президентлик муддати тугаб бораётган бир пайтда Туркия президенти Ражаб Тоййиб Эрдоған АҚШ ва Туркия ўртасидаги алоқалар ҳақида ўзининг муносабатини билдирди. Обама президентлик қилган 8 йил мобайнидаги Туркия-АҚШ муносабатлари ҳақида гапирган Эрдоған бу даврдан хушланмаганлигини яширмади.
“Жаноб Обама АҚШ президентлиги мансабини эгаллар экан, биринчи бўлиб сафар қилган мамлакатлар сафида Туркиянинг ҳам борлиги бизда жуда катта умид уйғотган эди. Нафақат стратегик ҳамкорлик, балки бошқалар учун намуна бўладиган ҳамкорлик қидамиз, деб умид қилган эдик ва бу ҳамкорлик орқали Туркия-АҚШ муносабатлари юксак мавқеларга кўтарилади, деб ўйлаган эдик. Афсуски, кутганларимизнинг ҳеч бири амалга ошмади. Иқтисодий соҳада илгарилаш ўрнига орқага кетдик. Ташқи сиёсатда ҳам кутилган натижалар рўёбга чиқмади.
Сурия ва Ироқ соҳасида Афсуски, кучли бир вужудни ўрната олмадик. Уларга “ИШИД террорчи гуруҳига қарши курашда биз ҳам иштирок этамиз. Сиз PYD (Сурия халқ демократик партияси) ва YPG (Курд ишчилар партиясининг Суриядаги қаноти) билан ҳамкорлик қилмасангиз бўлгани”, десак, “ана ўшалар ИШИДга қарши курашяпти-да”, дейишмоқда. Аслида улар ўзларига берилаётган қурол яроқ ёрдамининг ярмини ИШИДга олдириб қўйишяпти. Бир қарасак, АҚШ аскарлари YPG кийимида улар билан суратларга тушишмоқда. Шунча огоҳлантиришимизга қарамай, юқорида айтиб ўтганларим ҳали ҳам давом этябди. Бу ҳолатлар албатта бизни хафа қилмоқда”, “Сизнинг НАТОдаги ҳамкорингиз бўлган Туркия айни пайтда Сурия чегарасида таҳдидларга дуч келмоқда. Агар бу таҳдидни юзага келишида рол ўйнаётган тараф сиздан қувват олаётган бўлса, бу албатта бизни хафа қилади-да”, деди Туркия президенти.
Бу ҳақида фикр билдирган сиёсатчи ва айни пайтда Ҳизб ут-Таҳрирнинг фаол аъзоларидан бири Муҳаммад Ҳанафий агар Туркия PYDдан ва унинг ҳар ерда амалга ошираётган бомба ҳужумларидан қутилишни истаса, АҚШдан хафа бўлиб ўтириши керак эмас, балки у билан барча алоқаларини узиши лозимлигини таъкидлайди.
“Туркия АҚШ билан ҳамкорликни давом эттирар экан, PYDга боғлиқ муаммолардан қутила олмайди. Шуни тушуниш керакки, бу ерда АҚШ Туркияга “Менинг манфаатларим муҳимдир. Мен PYDни дўст деб билсам, у менинг дўстимдир. Сенинг мен билан стротегик ҳамкорлигинг менинг манфаатларимдан асло устун турмайди. Бу ерда асосий нарса менинг манфаатимдир”, демоқда. Шудай экан, Туркия давлати ҳақиқатан бу борада АҚШга қарши бўлса ва ҳақиқатан PYDни йўқ қилишни истаса, қилиши керак бўлган биринчи иш АҚШ билан стротегик алоқаларини узишдир. Агар шундай қилмайдиган бўлса, ҳозирда Туркиянинг ҳар ерида портлаётган бомба ҳужумларидан асло қутила олмайди. Афсуски бутун Ислом оламида бўлгани каби Туркиядаги хоҳ ҳарбийлар бўлсин, хоҳ сиёсатчилар бўлсин, хоҳ академиклар бўлсин, хоҳ депутатлар бўлсин, биз улар билан бу ҳақида гаплашганимизда “бизнинг АҚШга қарши, Россияга қарши кучимиз йўқ” деб туриб олишади. Аслида бу психологик тушунчадан бошқа нарса эмас. Туркия армияси, Покистон Армияси, Миср армиясини ўз ичига олган Ислом армиясини қўя туринг, агар биз Туркияни эътиборга олиб айтадиган бўлсак, Америкага ҳам, Россияга ҳам, Европага ҳам қарши турадиган кучимиз бор. Буни бир қанча мисоллар билан исботлашим мумкин. Ўзингизга маълум тўқсонинчи йилларда чеченлар бир давлат бўлмасалар ҳам, катта кучга эга бўлган Россияни бутун дунёнинг кўз ўнгида тиз чўктирди. Ўзоққа бормайлик, ҳозирги кунда Сурияга бир назар ташласак, бутун куфр оламининг армияси, ҳатто баъзи Ислом ўлкаларини ўзларига шерик қилиб, Суриядаги бир биридан мустақил равишда ҳаракат олиб бораётган Исломий гуруҳларга қарши бор кучи билан курашяпти, аммо мағлуб эта олмаяпти. Кучли Америка қаерда қолди?! Агар Туркия Инжирлик ҳаво базасини очиб бермаганда АҚШ Сурияда катта кучга эга бўлармиди?! Саудия ҳарбий базаларини АҚШга очиб бермаса, мухолиф гуруҳларни тўплаб уларни АҚШнинг режаларига бўйсиндиришга ҳаракат қилмаса, Туркия баъзи гуруҳларга қурол яроқдан ёрдам берган киши бўлиб, уларни АҚШнинг лойиҳаларини бажаришга мажбурмаламаса, “кучли” АҚШнин аҳволи нима бўларди”, дейди Муҳаммад Ҳанафий.
