بســـــم الله الرحمن الرحيم
Олимларнинг жим туриши куфрни рози қилмайди (5)
Эй, устозлар! Эй, халқимнинг ҳақиқий йўлбошчилари!
Сизлар ҳар бир ишда бизга ўрнак бўласизлар. Сизлар дунё учун, мансаб учун ҳар қандай разил ишларга боришдан уялмайдиган ор-номусини, иймонини сотган беномус одамлар каби эмассизлар. Сизлар Умматни тўғри йўлга; икки дунё саодатига етакловчисизлар, шундай эмасми?! Бу ишингизда сизларга тўғаноқ бўлаётган ҳар қандай инсонга ҳикматли ёндошасизлар. Умматни бўлинишини хоҳлаётган кофирларни режаларини парчалаб, Исломдан анча йиллар узоқда яшаган халқимизни ўзаро бир бирларига қарши қилиб эмас, бир бирларини қўллаб қўвватловчи қилиб, Росулуллоҳ(с.а.в) айтганларидек, бир жасад каби қилиб тарбиялашингизга ишонамиз. Халқ ҳам келажакни сизлардан умид қилмоқда. Баъзи бир очиқ ҳаром ишлари сабаблик уларни “бу жасад”дан ажратиш, уларни кофирга чиқариб, душмандек муомила қилиш Ислом таълимотларига зиддир, ҳатто ҳаромларга одатланиб қолган бўлсалар ҳам уларни тушунтириш ва иймоний муҳитни кучайтириш билан тарбиялаш кекрак.
Тарихда ҳам олимларни ўз мақсадига бошламоқчи бўлганларга салифи солиҳлар алданмаганлар. Масалан: сизларга машхур имомимиз Абу Ҳанифа(р.)нинг хаворижлар билан бўлган қиссасини ёдингизга соламан. Куфада улар ғолиб бўлиб турган даврда Абу Ханифа(р.)ни ушлаб олиб келишиб;
- куфрдан тавба қил, эй шайх – дедилар.
- мен ҳар қандай куфрдан Аллоҳга тавба қилувчиман – деди.
Шунда уни қўйиб юборишди. Волий бўлишганда уларга;
- У куфрдан тавба қилган, яъни У ҳам сизлардек, уни ўзларинга қайтаринглар – дейилди.
Шунда уларнинг катталари;
- Эй, шайх, албатта сен куфрдан тавба қилгансан, яъни сен биздансан, шундайми? – деди.
- Сен гумон билан айтяпсанми ёки аниқ билиб айтяпсанми? – деб сўради, Абу Ханифа(р.).
- Йўқ, гумон билан – деди.
- Аллоҳ Таоло айтади:
يَاأَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا كَثِيرًا مِنْ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ
“Эй мўминлар, кўп гумон(лар)дан четланинглар! Чунки айрим гумон(лар) гуноҳдир”! [49:12]– бу сен томондан бўлган хато. Ҳар бир хато сени райинг бўйича куфрдир. Демак, сен аввал куфрдан тавба қил! – деди Абу Ханифа(р.).
- Тўғри айтдинг, эй шайх! Мен куфрдан тавба қилувчидирман – деди.
Кунларнинг бирида уни хали ҳам бир гуноҳ сабабли бирорта аҳли Қиблани кофирга чиқармаётганини билишиб, яна у билан мунозара қилиш учун келишди. Сўнг;
- Мана масжид олдида икки ўлик, бири бир кишики, ароқ ичиб ҳатто ароққа бўкиб қолган ва ароқдан бўғилиб, унга чўкиб ўлган. Иккинчиси бир аёл. Зино қилиб, ундан ҳомиладор бўлганини билиб қолиб ўзини ўлдирган – дейишди. Яъни булар кофир бўлдими? – дейишмоқчи.
- Улар қайси миллатдан экан?, яҳудийларданми? – деб сўради улардан Абу Ханифа(р.)
- Йўқ – дейишди.
- Насороларданми?
- йўқ – дейишди.
- Мажусийларданми? – деди.
- йўқ – дейишди.
- Унда қайси миллатдан бўлишган? – деди.
- “Ла илаҳа иллаллоҳ ва Муҳаммад Унинг Росули” деб гувоҳлик берган миллатдан – дейишди.
- Менга айтингларчи, ундаги гувоҳликда иймондан қанча бор эди; учдан бирми, тўртдан бирми ёки бешдан бирми? – деб сўради.
- Албатта, иймон учдан бир, тўртдан ёки бешдан бир бўлмайди – дейишди.
- Унда қанча иймон бор эди? – деди.
- Иймонни ҳаммаси – дейишди.
- У ҳолда, ўзинглар мўмин деб билиб, мўминлигига иқрор бўлиб турган бу икки одам тўғрисидаги саволинглар… ?! – деди Абу Ҳанифа.
- Бизни қўйда, булар ҳақида айтчи, улар жаннат аҳлиданми ё дўзаҳ аҳлиданми? – дейишди.
- Аммо мени гапиришимни хоҳласанглар, мен улар ҳақида Аллоҳнинг Набийи Ибориҳим(а.с) ўз қавмида, оғир жиноят қилган кимсалар ҳақида айтган гапини гапираман:
رَبِّ إِنَّهُنَّ أَضْلَلْنَ كَثِيرًا مِنْ النَّاسِ فَمَنْ تَبِعَنِي فَإِنَّهُ مِنِّي وَمَنْ عَصَانِي فَإِنَّكَ غَفُورٌ رَحِيمٌ
“Парвардигорим, у бутлар кўпдан-кўп одамларни йўлдан оздирдилар. Бас, ким менга эргашса, ана ўша мендандир (яъни менинг динимдадир). Ким менга исён қилса, яна Ўзинг мағфиратли, меҳрибонсан (яъни, ундай кимсаларни ҳам ҳақ йўлга ҳидоят қилишга қодирсан)”. [14:36].
– Улар ҳақида Аллоҳнинг Набийи Ийсо(а.с) ўз қавмида, оғир жиноят қилган кимсалар ҳақида айтган гапини гапираман:
إِنْ تُعَذِّبْهُمْ فَإِنَّهُمْ عِبَادُكَ وَإِنْ تَغْفِرْ لَهُمْ فَإِنَّكَ أَنْتَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ
“Агар уларни азобласанг, улар Сенинг ожиз бандаларинг. Агар уларни мағфират қилсанг, албатта Сен Ўзинг қудрат, ҳикмат эгасидирсан”. [5:118]
– Улар ҳақида Аллоҳнинг Набийи Нуҳ(а.с)нинг гапини гапираман:
قَالُوا أَنُؤْمِنُ لَكَ وَاتَّبَعَكَ الْأَرْذَلُونَ قَالَ وَمَا عِلْمِي بِمَا كَانُوا يَعْمَلُونَ إِنْ حِسَابُهُمْ إِلَّا عَلَى رَبِّي لَوْ تَشْعُرُونَ
“Улар дедилар: «Сенга пасткаш (ялангоёқ) кимсалар эргашган бўлса, бизлар сенга қандай қилиб иймон келтирурмиз?» (Нуҳ) айтди: Мен уларнинг қилган иш-амалини нима эканликларини билмасман. Агар пайқай олсангизлар уларнинг ҳисоб-китоби ёлғиз Парвардигоримнинг зиммасидадир”. [26:111-113].
– Улар ҳақида Аллоҳнинг Набийи Нуҳ(а.с) – ва Пайғамбаримиз Муҳаммадга ҳам соллалоҳу алайҳи ва саллам– ни гапини гапираман:
وَلَا أَقُولُ لَكُمْ عِندِي خَزَائِنُ اللَّهِ وَلَا أَعْلَمُ الْغَيْبَ وَلَا أَقُولُ إِنِّي مَلَكٌ وَلَا أَقُولُ لِلَّذِينَ تَزْدَرِي أَعْيُنُكُمْ لَنْ يُؤْتِيَهُمْ اللَّهُ خَيْرًا اللَّهُ أَعْلَمُ بِمَا فِي أَنفُسِهِمْ إِنِّي إِذًا لَمِنْ الظَّالِمِينَ
«Мен сизларга: «Ҳузуримда Аллоҳнинг хазиналари бор», демайман. Ғайбни (кўздан пинҳон нарса ва ҳодисаларни) ҳам билмайман. «Мен фариштаман», ҳам демайман. Шунингдек, сизлар ўзингизча ҳақорат қилаётган кишилар ҳақида: «Аллоҳ уларга ҳеч қандай яхшилик бермайди», деб айтмайман. Уларнинг дилларидаги нарсани (ихлос-иймонни) Аллоҳ жуда яхши билур. Акс ҳолда (яъни, агар улар тўғрисида юқоридаги сўзларни айтадиган бўлсам), мен албатта золимлардан бўлиб қолурман». [11:31].
Тўғри, улар қилган жиноятлар оятнинг очиқ далолати билан ҳаром, лекин уларни кофирга чиқришга ҳужжат бўлмайди. Салафи-солиҳлар ҳужжатсиз гапиришмаган. Абу Ҳанифа(р.)дан ҳунаса гудакни, агар сийдик икки аъзодан бирданига чиқадиган бўлса “ўғил болага ҳукм қилинадими ёки қиз болагами” деб сўрашганда(масалан, мерос бўлишда), мен қайси бирига ҳукм қилишга ҳужжат топа олмаяпман деб жавоб берган. Улар Аллоҳ Таолога қарши гапириб, золимлардан бўлиб қолишдан жуда эҳтиёт бўлишган.
Эй, Аҳли фазл! Эй, Росулуллоҳнинг меросхўрлари!
Одамларнинг кўпчилиги диндан узоқ бўлиши сизларни динни бузишга ёки ҳужжатсиз гапиришга йўл қўймасин. Сизлар ҳақни билганинглар ва уни рўйи рост халққа баён қилганинглар билан, ҳамда иймон ва амалда, тақвода оддий инсонлардан фарқ қиласизлар, ўзингизни фарқингизни кетказиб қўйишдан эҳтиёт бўлинглар. Ахир сизлар аҳли фазлсизку:
Аҳли фарз – ўнг томон эгалари.
Аҳли фазл – Аллоҳга яқин бўлувчилардан.
Аҳли фарз – кўпчилик мусулмонлар.
Аҳли фазл – озчилик яхшилик қилувчилар.
Аҳли фарз – рамазон ойида рўза тутиб, йилнинг қолган кунларида рўза тутмайдиганлар.
Аҳли фазл – суннатдаги олти кунда ҳам, ҳар ойнинг тўлган вақти(бийз)да ҳам, душанба ва пайшанбада ҳам, Зулҳижжа ойининг тўққиз кунида ҳам, арафа куни ва Ошуро куни ҳам рўза тутувчилардир.
Аҳли фарз – фарз намозларини нуқсонсиз адо қиладилар.
Аҳли фазл – Уларнинг ёнбошлари ўрин-жойларидан йироқ бўлур (яъни тунларини ибодат билан ўтказишиб, оз ухлайдилар). Улар Парвардигорларига қўрқув ва умидворлик билан дуо-илтижо қилурлар. [32:16]
Аҳли фарз – ғазаблантирган инсонни кечириб юборадиган зотлардир. [42:37]
Аҳли фазл – ғазаблантирган инсонга ҳам яхшилик қилади.
Аҳли фарз – яхшиликка яхшилик билан, ёмонликка ёмонлик билан рўпарў бўлади.
Аҳли фазл – яхшиликки унданда яхшироғи билан, ёмонликка яхшилик билан рўпарў бўлади.
Аҳли фарз – закот молларини чиқариб беради.
Аҳли фазл – Мол-дунёларини кечаю кундуз, яширин ва ошкора эҳсон қиладиган зотлар. [2:274]
Аҳли фарз – “уларнинг бирлари биродари учун ўзига ёққан нарсани илинади”.
Аҳли фазл – “гарчи ўзларида эҳтиёж бўлса-да, ўзларини қўйиб (ўзгаларни) ийсор-ихтиёр қилурлар”. [59:9]
Аҳли фарз – гоҳо нафл эҳсонлар қилишади, гоҳо муҳтожларга ёрдам қўлини чўзишади.
Аҳли фазл – яхши ишларга “ким ўзар” бўлиб кетишади ва одамларнинг эҳтиёжи уларнинг қўли билан адо бўлади.
Аҳли фарз – аввало ўз эҳтиёжлари учун, кейин дини, кейин Уммати учун харакат қилади.
Аҳли фазл – дини учун, Давлати учун, Уммати учун ўзларини қурбон қиладилар.
Аҳли фарз – Аллоҳ Таолонинг ҳадлари олдида тўҳтаб қоладилар.(яъни ҳаромларга тушиб қолмайдилар).
Аҳли фазл – Аллоҳ Таолонинг ҳадларини сақлаб турадилар.(бошқаларни унга тушмасликлари учун, Аллоҳ Таолонинг ҳадлари бузилмасликлари учун ҳушёр турадилар).
Аҳли фарз – Аллоҳ Таолонинг ушбу оятидан умидвор бўлишади: “Бас, ким дўзахдан четлатилиб, жаннатга киритилса, муҳаққақ (бахт-саодатга) эришгай”. [3:185]
Аҳли фазл – Аллоҳ Таолонинг ушбу оятига кўра, яхшиликларда ўзаро мусобақалашадилар;“Ким у зотга яхши амаллар қилган мўмин ҳолида келса, бас, ана ўша (кишилар) учун юксак даражалар”. [20:75]
Аллоҳим, Ўз раҳмати ва эҳсони билан сизлар билан бирга бизларни ҳам аҳли фазллар билан бирга қилсин! Омин!
Ғариб.
