Сурия майдонидаги охирги воқеалар
Париж ҳужумларининг уларга алоқаси борми?
Савол:
Суриядаги муҳит, айниқса русларнинг Сурияга қарши ваҳшиёна босқинчилигидан кейинги муҳит Америка, Россия, Сурия ва булардан бошқа давлатлар самолётлари учун ҳарбий майдонга ҳамда ҳарбий курашга айланиб қолди. Айни вақтда Вена-1, Вена-2 ва Вена-3 сўзлашувлари ҳамда иккинчи даражали сўзлашувлар ҳам авж олди. Менинг саволим қуйидагича: нега бу самолётлар ўртасида ҳавода ҳарбий тўқнашув юз бермади? Ахир улар турли давлатларга қарашли бўлса? Нега ҳарбий ишлар жадаллашиши билан бир вақтда сиёсий ишлар авж олиши ҳам юз берди? Сурия мавзуси бўйича кутилаётган ечим нимадан иборат? 2015 йил 14 ноябрда Вена-3 сўзлашувлари ўтказилишидан бир неча соат олдин Парижда 2015 йил 13 ноябр жума куни рўй берган ҳужумларнинг Сурия мавзуси бўйича кутилаётган ечимга таъсири борми? Ёки бу ҳужумларнинг бу мавзуга алоқаси йўқми ва сўзлашувлар билан ҳужумларнинг бир вақтга тўғри келиб қолгани бир тасодиф бўлдими? Мен жавоб беришингизни илтимос қиламан. Лекин сиёсий таҳлилга ўта шўнғимай, балки менга ва одамлар оммасига осон тушунарли бўлган содда, оддий жавоб беришингизни илтимос қиламан. Аллоҳ сизга бутун яхшиликни мукофот айласин.
Жавоб:
Жавоб беришни саволдаги охирги сўзингиздан бошлайман. Агар жавоб содда, оддий бўлсин дейишдан унинг ҳеч қандай тушунарсизлик ёки ноаниқлик бўлмаган аниқ бўлиши, ёрқин далолатли лафзлар билан бўлиши кўзда тутилаётган бўлса бу – хоҳ нашра бўлсин ёки баёнот ва саволга жавоб бўлсин – биз чиқараётган нашрлар ажралиб турган хусусиятлардир. Аммо агар жавоб содда, оддий бўлсин дейишдан мақсад масалаларнинг муқаддималари ва оқибатларини ўрганиб чиқмаслик, уларнинг воқесини ва сабабларини чуқур билиб олмаслик бўлса у ҳолда бу сиёсий кризисларда бўлмайди, яъни сиёсий кризисларда бундай ёндашилмайди. Чунки жавоб кўпроқ рост ёки тўғри деб гумон қилинадиган маълумотлар асосига қурилиши лозим. Бу (яъни гумонда рост ёки тўғри деган раъй ғолиб бўлиши) эса – агар воқени, унинг омилларини, сабабчиларини, унга алоқадор далилларни ўрганиб чиқилмайдиган бўлса – тўғри бўлмайди. Биз ўзимиз чиқараётган нашрларда бундан сақланамиз, балки жавобнинг тўғри бўлишига кучимиз етганича қаттиқ уринамиз. Бу жавобимизни ўқиб чиқиш билан бизнинг райъимиз инша Аллоҳ рост ва тўғрилигини эҳтимол аниқ билиб оларсиз. Саволларингизга жавоб қуйидагичадир:
Биринчи: самолётларнинг тўқнашмаётгани мавзуси:
Тўғри, бу давлатлар номлари ҳам, позициялари ҳам турлича бўлган давлатлардир. Лекин уларнинг «муаллими» Суриядаги кризис мавзусида биттадир. Шунинг учун режалар ва ҳатто фитна иплари ҳам аниқ белгилангандир. Буни сизга қуйидагича тушунтираман:
- Суриядаги режим ҳақида айтадиган бўлса, у Американинг содиқ малайидир. Башар даврида ҳам, унинг отаси даврида ҳам бу режим Американинг содиқ малайи бўлиб келди ва шундай бўлиб қолмоқда. Чунки бу режим Америка манфаатларини ва яҳуд давлати манфаатларини қўриқлаб келмоқда. Ҳофиз Асад Жўлон тепалигини ташлаб чиқиб уни яҳудийларга қўш-қўллаб топширди, қирқ йил давомида уни яҳудийлар учун тинч минтақага айлантирди. 1991 йил иккинчи Кўрфаз уруши чоғида Америка коалициясида иштирок этди. Минтақада Америка идора қилаётган сўзлашувлар ва тил бириктирувларда бу режим Америка сиёсатига мунтазам равишда бутунлай бўйсунган югурдак қуролларидан бири бўлиб келди… Мана шулардан келиб чиқиб айтиш мумкинки, Сурия авиациясининг одамларга ҳужум қилиши Америка сиёсати доирасида бўлади. Шунинг учун Сурия самолётлари Америка самолётларига яқин йўламайди. Балки ўзининг вазифаларини чизиб берилган режа доирасида адо этади. Ўтган йили Сурияда Америка коалициясининг ҳарбий амалиётлари бошланган пайтда бу амалиётлар бошланиши ҳақида режимга маълумот берилгани тўғрисида хабар тарқалди. Буларнинг барчаси ортиқча тушунтириб ўтиришга ҳожат қолдирмайди.
- Русларнинг Сурияга қилган босқинчилигига келсак, у Америка билан келишув асосида ва икки томон самолётлари ўртасида ҳаракатларни ўзаро мувофиқлаштириш билан бўлмоқда. Биз буни шу мавзу бўйича 2015 йил 11 октябрда чиқарган нашрамизда аниқ баён қилган эдик. Ундан шунга алоқадор баъзи нарсаларни сизга келтириб ўтаман: «… Бутун фалокат мана шундадир. Чунки Америка ўзини зоҳирда қўзғолончилар билан бирга қилиб кўрсатмоқда. Шунинг учун қўзғолончиларга қарши очиқ жанг қилиш Америкага қийиндир. Қўзғолончилар эса режимга зарар етказишди. Американинг эски малайи ўрнига келадиган янги малайи эса ҳали «пишиб-етилгани» йўқ. Шунинг учун Россиянинг қўли билан мана шу оловли, ифлос ўйин бошланди. Россиянинг роли режимни очиқ-ошкор қўллаб-қувватлаш ва қўзғолончиларга қарши очиқ уруш қилишдир. Қўзғолончиларга қарши уруш қилиш учун Россиянинг оқловчи баҳонаси бор. Шунинг учун режим Американинг буйруғи билан Россияни ёрдамга чақиришга тайёр турди ва шундай ҳам бўлди. Чунки Россия Сурияда Америкага хизмат қилиш учун бу ёвуз, ифлос ролни ўйнашга рози бўлди! Рус авиациясининг ҳаводан, денгиздан ва ҳатто ўзларининг базаларидан туриб қуруқликдан қилаётган ҳужумлари Америка билан келишув асосида бўлмоқда. Икки давлатнинг ҳарбий самолётлари битта осмонда учадиган бўлса бу учиш ё иккала давлат ўртасидаги икки дўст сифатидаги келишув билан бўлади ёки икки душман сифатида уларнинг ўртасидаги урушда бўлади. Бунда иккаласи ҳар қандай урушда бўлганидек бир-бири билан тўқнашади, бир-бирига ракета отади. Бундай бўлмаса иккаласи дўстлар сифатида битта мақсадга эришиш учун осмонда ўзаро ҳамкорлик қилишади. Иккала тараф бераётган баёнотлар бу ҳамкорликни исботлаб турибди: «Рус ташқи ишлар вазирлиги ўзининг электрон сайтида 2015 йил 8 октябр пайшанбада нашр қилган баёнотда «Рус президенти Путин ва унинг америкалик ҳамкасби Барак Обаманинг БМТ Бош Ассамблеяси йиғинидан ташқари учрашувлари якунида қилган таклифига мувофиқ икки мамлакат ташқи ишлар вазирлари Суриядаги вазиятни ҳал қилиш йўлларини муҳокама қилишни охирига етказишди. Жумладан Сурия осмонида ҳодисалар юз беришининг олдини олиш ва Сурия бўйича сиёсий ечим амалиётини 2012 йил 30 июндаги Женева баёнотига мувофиқ кучайтириш зарурлиги ҳам муҳокама қилинди» деб билдирди. Баёнотда иккала вазирнинг «Украина бўйича 12 февралда имзоланган Минск келишувларини ижро қилиш қадамларини ҳам кўриб чиқишгани» ҳам айтилди. Ҳаёт: рақамли нусха, чоршанба, 2015 йил 7 октябр». Мен қуйидаги маълумотларни ҳам қўшимча қиламан:
а) Россиянинг 2015 йил 30 сентябрда Сурияга босқинчилик қилишидан олдин Обама ва Путин 2015 йил 29 сентябрда учрашишди ва бу учрашув 90 минут давом этди. Учрашувнинг биринчи қисмида Украина муаммоси муҳокама қилинган бўлса, қолган қисмида иккала президент бутун эътиборни Суриядаги вазиятга қаратишди. Бу учрашув натижалари тезда кўринди. «2015 йил 30 сентябрда рус думаси Путиннинг Сурияда рус ҳарбий ҳаво кучларини қўллаш ҳақидаги талабини бир овоздан маъқуллади». (Русиял Явм 2015 йил 30 сентябр).
б) Ҳатто Россиянинг Сурияда кўпгина позицияларга зарба бериши ҳам Америка билан бўлган келишув асосида бўлди. Чунки Си-Эн-Эн 2015 йил 4 октябрда қуйидаги хабарни тарқатди: «Рус армияси бош штаби ҳарбий масъули генерал Андрей Картаполов 2015 йил 3 октябр шанба оқшомида «Сурияда рус ҳарбий ҳаво кучлари томонидан нишонга олинган минтақаларнинг террорчилар бошпана топган минтақалар эканлиги ҳақида олдинроқ Америка ҳарбий қўмондонлиги томонидан Москвага маълум қилинган эди» деб билдирди. Русларнинг ТАСС агентлигига кўра бу масъул «АҚШ ўзаро боғланишлар орқали бизни бу минтақаларда террорчилардан бошқа ҳеч ким йўқлиги ҳақида огоҳлантирган эди» деб ҳам билдирди».
в) Рус ва Америка самолётлари ўртасида Сурия осмонидаги ҳаракатларнинг кучли мувофиқлаштирилгани. Буни ҳатто машғулот деб ҳам аталди: «Америка мудофаа вазирлиги «Пентагон» 2015 йил 3 ноябрда қуйидагиларни билдирди: Америкаликлар ва руслар ўзларининг Сурия осмонида амалиётлар ўтказаётган самолётларига ҳар қандай ҳодисанинг олдини олиш учун бевосита боғланиш имконини берадиган механизмни муваффақиятли синовдан ўтказишди. Пентагон матбуот котиби Жефф Дэвис «сешанба куни Америка қирувчи самолётлари рус қирувчи самолётлари билан биргаликда тайёрлаб қўйилган алоқа воситасини Сурия осмонида синовдан ўтказди» деди. У бу синовнинг «уч дақиқа» давом этиб «ўз мақсадларига эришгани»га эътиборни қаратди». Ўз навбатида рус ахборот агентлиги ҳам рус қуролли кучлари генералининг қуйидаги гапларини келтирди: «Америка ва рус ҳарбий ҳаво кучлари Сурияда сешанба куни биргаликда машғулот ўтказди». (Арабийя Нет: 2015 йил 3 ноябр).
Шунга кўра, демак Америка ва рус самолётлари барча тарафдан тинч бўлган осмонда ҳаракат қилмоқда: Америка авиацияси Сурияда тоғут режимга маълум қилиб қўйиб бомбардимон қилаётган бўлса, рус авиацияси ҳам Сурия режимига маълум қилиб бомбардимон қилмоқда. Рус самолётлари Сурия осмонида Америка билан бўлган келишув асосида изғимоқда. Бу изғиш Америка ва рус ҳарбий ҳаво кучларининг ҳаракатларни тўлиқ мувофиқлаштирилиши асосида бўлмоқда. Шундай қилиб демак тўқнашув кутилмайди. Чунки Сурия осмонида изғиётганлар бир-бирига дўст, улфатдир. Уларнинг бутун макру ҳийласи Ислом ва мусулмонларга қарши қаратилгандир.
قَاتَلَهُمُ اللَّهُ أَنَّى يُؤْفَكُونَ
«Уларни Аллоҳ лаънатлагай! Қандай адашмоқдалар-а!» [Тавба 30]
Аммо агар иккаласи ўртасидаги иттифоқ бузилса ўшанда тўқнашув бўлади.
Иккинчи: сиёсий ишларнинг ҳарбий ишлар билан бир вақтда бўлаётгани:
Маълумки Суриядаги режим Американинг бир хор, қарам малайидир. Шунинг учун Америка Сурияни ўзининг манфаатларига хизмат қиладиган ўз нуфузи остидаги минтақа деб ҳисоблайди. Америка ҳозир Башар аллақачон қулаганини ёки қулашга яқин келиб қолганини, шунинг учун Америка манфаатларига хизмат қилишга ярамайдиган бир ҳолатда бўлиб қолганини яхши тушуниб турибди. Шу боис Америка унинг ўрнини босадиган янги малайни қидирмоқда ва бу янги малайни топишидан олдин эскисининг қулашидан қўрқмоқда. Шунинг учун ҳам Америка эски малайини турли услублар билан, жумладан ҳарбий ишлар билан ҳам қўллаб-қувватламоқда. Америка бу билан қуйидаги икки ишга эришмоқчи:
Биринчи иш: тоғут Башарни – у то Америка унинг ўрнига янги малайни топгунига қадар қуламаслиги учун – қўллаб-қувватлаш. Америка унинг ўрнига янги малайни топса ўшанда бўшлиқни Америка ҳисобларига тўғри келмайдиган тариқада тўлғазиш юз бермайди. Иккинчи иш: Сурия аҳлига тинимсиз босим ўтказиб уларни Американинг коалиция ва у мўътадил деб атаётган гуруҳлар ҳамда режимнинг баъзи ёрдамчиларидан иборат қўғирчоқ альтернативини қабул қилишга мажбур қилиш.
Шунинг учун Америка Сурияда бошчилик қилаётган ҳарбий ишлар услублари турлича бўлди. Эроннинг ёки унинг Ҳизбининг ёки Эрон ёрдамчиларининг ёки яқинда бостириб кирган рус кучларининг услублари турлича бўлса-да барчаси мана шу йўналишга хизмат қилади. Яъни энг аввало Америка манфаатларини рўёбга чиқарадиган ва Россияни ҳам жазо чораларини енгиллатиш ва Украина мавзуси бўйича рози қиладиган сиёсий ишга муҳитни тайёрлашга хизмат қилади. Сиёсий муҳитни тайёрлаш учун ҳарбий ишлар шу тарзда авж олдирилмоқда. Ҳодисалар жараёнини кузатилса бу иш аниқ-равшан бўлади. Чунки ҳарбий амалиётлар давом этаётган бир вақтда учрашувлар ҳам кетма-кет бўлмоқда:
- 2015 йил 23 октябрда тўртлик: Россия, Қўшма Штатлар, Саудия ва Туркия ўртасидаги биринчи учрашув бўлди. «Рус ташқи ишлар вазири Сергей Лавров бундай деди: «Венада 23 октябр жума куни бўлиб ўтган тўртлик: Россия, Америка, Саудия ва Туркия учрашуви қатнашчилари Суриядаги сиёсий амалиётни хориждан қўллаб-қувватлаш мазмуни бўйича келишиб олишди». У барча вазирларнинг Сурияни суверен, илмоний, яхлит давлат сифатида сақлаб қолиш зарурлигини бир овоздан маъқуллашганини айтди. Керри Венадаги тўртлик вазирларининг учрашувини «конструктив ва самарали» деб атади. «Блумберг» агентлиги Керрининг: Теҳрон Сурия кризисини ҳал қилиш бўйича ўтказиладиган махсус музокараларга қўшилиш учун таклифнома олиши мумкин, деган гапини келтирди…» (Русиял Явм 2015 йил 23 октябр).
- 2015 йил 29 октярбда эса бу тўртликнинг иккинчи учрашуви бўлиб ўтди. «Венада 2015 йил 30 октябр пайшанба-жума тунида тўртлик учрашуви бўлиб ўтди. Унда Саудия, Туркия, Россия ва Қўшма Штатларнинг ташқи ишлар вазирлари тўпланиб Суриядаги кризисга чек қўядиган сиёсий ечим йўлларини муҳокама қилишди. Лекин тўртлик вазирлари учрашув якунланганидан кейин ахборот воситалари учун ҳеч қандай баёнот беришмади… Бундан олдин Америка ташқи ишлар вазири Жон Керри ўзининг эронлик ҳамкасби Муҳаммад Жавод Зариф билан учрашган эди. Унинг айтишича Вена сўзлашувлари тез сиёсий ечимга олиб бормайди, лекин бу сўзлашувлар Сурияни жаҳаннамдан қутқазиш учун энг яхши фурсат бўлиши мумкин». (Арабийя Нет 2015 йил 29 октябр).
Бунда Американинг ўзи билан иттифоқчилари ва тобелари: Россия, Туркия, Саудия ва Эрон ўртасида учрашувлар бўлишига зўр бериб интилаётгани кўриниб турибди. Бундан мақсади бу гуруҳни тўлғазиш ва ана шундан кейин Америка режаларини Европанинг ташвиш туғдиришларисиз бемалол юргизишдир! Шунинг учун Америка Эронни бу учрашувларга таклиф қилишга зўр бериб уринди: «Америка 2015 йил 27 октярбда Эронга Венадаги учрашувда қатнашиш таклифини йўллаганини эълон қилди. Эрон ташқи ишлар вазирлиги вакиласи Марзийя Афхам дарҳол «Биз бу таклифни олдик ва ташқи ишлар вазирининг бу сўзлашувларда иштирок этишига қарор қилинди» деб билдирди. (Шарқул Авсат 2015 йил 28 октябр). Иш шундангина иборат бўлмади, балки Америка Европани – унинг музокаралар чоғида ташвиш туғдиришидан халос бўлиш учун ва ана шундан кейин музокаралар ўзининг иттифоқчилари ва тобелари иштирокида давом этиши учун – биринчи учрашувлардан йироқлатишга уринди. Франция бундан ташвишга тушди. Шунинг учун қарши муносабат билдириш сифатида француз ташқи ишлар вазири 2015 йил 27 октябрда «кечки овқат»га чақирди. Фабиус «кечки овқат» ташқи ишлар вазирлиги қароргоҳида ўтказилишини, унда Франциянинг «Сурия кризиси билан муносабатда бўлишдаги шериклари» иштирок этишини айтди. У: «Йиғилганлар яхлит ва демократик Сурия учун халқнинг барча қатламларини ҳурмат қиладиган сиёсий ўтиш даври йўлларини ҳамда терроризмга қарши курашимизни қўллаб-қувватлаш йўлларини муҳокама қилишади» деб қўшимча қилди. Лекин Америка бу йиғинга кўпам аҳамият бермади. Чунки Америка Жон Керри ўрнига унинг ўринбосари Тони Блинкенни юборди». (Би-Би-Си 2015 йил 27 октябр). Франция ўтказган бу йиғин Венадаги музокараларда жой эгаллашга бўлган шунчаки бир уриниш эканлиги кўриниб турибди.
Агар суриялик қочоқлар кризиси ва унинг асоратлари Европанинг қоқ марказига кўчиши муаммоси портламаганида эди (ҳатто қочоқлар кризиси европаликларга Греция кризисини унуттириб қўйди, деган гап-сўзлар ҳам бўлди) Америка Европани йироқлатишда давом этишга деярли муваффақ бўлай деб қолган эди. Охирги тўрт ой давомида Европадаги ахборот воситаларида асосий эътибор шу қочоқлар кризисига қаратилди. Айниқса Британия ва Францияда шундай бўлди. Шундан кейин бу муаммо янада кучайиб Европа учун, айниқса Франция ва Британия учун Сурия кризиси сари ўтиб борадиган бир «туйнук»ка айланди. Оқибатда Европани Сурия кризисига оид учрашувларда иштирок эттиришдан бошқа илож қолмади. Шунга қарамай кузатувчи жиддий муҳокамалар Америка билан унинг иттифоқчилари ва тобелари: Россия, Саудия, Туркия ва Эрон ўртасида кетаётганини аниқ кўради.
- 2015 йил 30 октябрда ўн етти давлатнинг кенгайтирилган учрашуви бўлиб ўтди. Унда Европа ва баъзи бошқа давлатлар ҳамда БМТ, Европа Иттифоқи ва Араб Лигаси вакиллари иштирок этди. Лекин бу учрашувларнинг боришига ўз ҳукмини ўтказадиган Америка эканлиги, сўнгра унинг иттифоқчилари ва тобелари эканлиги олдиндан маълум эди!
Бу учрашув ҳақида келган энг кўзга кўринган нарсалар қуйидагилар бўлди:
«Венада Сурия кризиси бўйича янги музокаралар бугун эрталаб йигирмага яқин давлат иштирокида бошланди. Уларнинг орасида Эрон ҳам бор. Бу музокаралар шу кризисга барҳам берадиган ва Асаднинг ўтиш даври орқали кетишини кафолатлайдиган сиёсий ечимга эришишга ҳаракат қилиш бўйича ўтказилмоқда. Йиғинда Қўшма Штатлар, Россия, Саудия, Туркия, Хитой, Британия, Германия, Франция, Италия, Ливан, Эрон, Иордания, Қатар, Миср, Аммон, Ироқ ва Амирликлар вакиллари иштирок этмоқда. Унда БМТ ва Европа Иттифоқи вакиллари ҳам иштирок этмоқда. Бу Сурия бўйича Эрон Сурия кризисини ҳал қилишга ҳаракат қилаётган халқаро ва регионал кучлар билан ёнма-ён иштирок этаётган биринчи сўзлашувлар ҳисобланади». (Ал-Жазира Нет 2015 йил 30 октябр). Бу йиғин кўпроқ рози қилиш йиғинига, айниқса Европага яқинроқ бўлди… Икки ҳафтадан кейин келгуси йиғин ўтказилиши эълон қилинди.
- 2015 йил 14 ноябрда йиғин бўлиб ўтди. Унинг баёнотида қуйидагилар келди: «17 давлат вакиллари ҳамда Европа Иттифоқи, БМТ ва араб давлатлари лигаси вакиллари Вена учрашувида Сурияда олти ой орасида ўтиш даври ҳукуматини тузиш ва 18 ой орасида сайловлар ўтказиш учун бир аниқ белгиланган кун тартибига келишиб олишди, Башар Асад тақдири борасидаги келишмовчиликларга қарамай шунга келишиб олишди. Венадаги халқаро йиғин шанба куни, Қўшма Штатлар ва Россия иштирокида бошланган эди. Мақсад – бир дипломатик манбанинг билдиришича – Париждаги мисли кўрилмаган ҳужумлардан ва Башар Асад тақдири борасидаги келишмовчиликлардан кейин Суриядаги низога оид бир сиёсий ечимни топишга ҳаракат қилишдир. Бу 15 кун орасида ўтказилаётган иккинчи халқаро йиғиндир. У энг камида 128 киши ўлдирилган Париж ҳужумларидан бир неча соат кейин бўлиб ўтмоқда». (Арабийя Нет 2015 йил 14 ноябр Вена – Франс Пресс).
«Германия вазири ҳам ўз навбатида қуйидагиларни айтди: «Бу иш ҳамон эришиш узоқ бўлган иш бўлиб қолаётган бўлса-да лекин барча тарафлар музокара столи атрофида йиғилишди». Керри эса ўзининг рус ҳамкасби Сергей Лавров ва БМТнинг Сурияга юборган махсус вакили Стефан де Мистура билан биргаликда ўтказган матбуот конференциясида бундай деди: «БМТ Хавфсизлик кенгашининг бешта доимий аъзоси Сурияда ўт очишни тўхтатиш ва 18 ой орасида сайловлар ўтказишни ёқлаб қарор чиқаришга розилик берди». (Имаротул Явм 2015 йил 14 ноябр).
Шундай қилиб демак ҳарбий ишлар давом этмоқда, музокаралар ҳам давом этмоқда. Буларнинг барчаси Американинг уқтириб йўналтириши билан бўлмоқда. Американинг бундан мақсади биз ҳозиргина айтиб ўтган қуйидаги икки мақсадга эришишдир:
Биринчи: тоғут Башарни – у то Америка унинг ўрнига янги малайни топгунига қадар қуламаслиги учун ва ана шундан кейин бўшлиқ Америка ҳисобларига тўғри келмайдиган тариқада тўлиши юз бермаслиги учун – қўллаб-қувватлаш…
Иккинчи: Сурия аҳлига тинимсиз босим ўтказиб уларни Американинг коалиция ва у мўътадил деб атаётган гуруҳлар ҳамда режимнинг баъзи ёрдамчиларидан иборат қўғирчоқ альтернативини қабул қилишга мажбур қилиш.
Қўшма Штатлар Сурияда тушиб қолган қийин аҳвол шуки, Америка бир неча қўғирчоқларни тайёрлади. Масалан ўзининг тобелари ва югурдак қуролларидан иборат коалиция деган нарсани ва бошқа турли қўғирчоқларни тайёрлади. Лекин бу қўғирчоқларнинг ҳеч бири Сурия ичкарисида қабул қилинмади. Шунинг учун Америка ўзининг ҳарбий амалиётларини авж олдиряпти. Бу амалиётлар бевосита Американинг ўзи томонидан ёки Эрон ва унинг Ҳизби томонидан амалга ошириляпти. Яқиндан бошлаб эса Россия томонидан амалга оширилмоқда. Буларнинг барчаси Америка томонидан Сурия аҳлига – уларни собиқ малай Башар ўрнига келадиган янги қўғирчоқ малайларни қабул қилишга мажбур қилиш мақсадида – босим ўтказиш учун бўлаётган уринишдир.
Учинчи: Сурия бўйича кутилаётган ечим:
Сурияда бўлаётган воқеаларга, уларнинг халқаро, регионал ва маҳаллий майдонга бўлган алоқасига чуқур назар ташлаш кутилаётган ечим қуйидагича бўлишини ёритиб беради:
- Сурия режими Башарнинг отаси даврида ҳам Америка малайи бўлиб келган, Башар даврида ҳам шундай бўлиб қолмоқда. Буни ортиқча шарҳлаб тушунтириб ўтиришга ҳожат йўқ.
- Мустамлакачи кофирлар ўзларининг малайлари агар ўз ролини тугатиб, уларнинг манфаатларини амалга оширишга қодир бўлмай қолса уни йироққа бир латтадек улоқтириб ташлашади.
- Лекин бу кофирлар айни вақтда ўша эски малай ўрнини босадиган янги малайни топишга зўр бериб ҳаракат қилишади…
- Бу ерда Америка тушиб қолган қийин аҳвол бор. Чунки Америка тайёрлаган қўғирчоқ альтернативлар ва коалиция сеҳргарнинг ҳийласи бўлиб чиқди, сеҳргар эса қаерга борса нажот топмайди.
- Американинг ҳозирги малайи ўрнига кейинги малайни топиш уриниши барбод бўлди. Шунинг учун Америка Башарнинг янги малайни топишгунча ҳалок бўлишидан натижада бўшлиқни мусулмонлар тўлдиришидан қўрқиб қолди.
Мана шу ёритиш кутилаётган ечим қуйидаги учта ишдан биттаси бўлишини очиқ кўрсатиб турибди:
- Американинг музокараларни, Женева 1-2-3ни, Вена 1-2-3ни ва бошқаларини чўзишда давом этиши… Музокара муддатларини бир ойдан ёки икки ойдан кейинга чўзиш… бир йил ёки икки йилга мўлжалланган муваққат бошқарув… Америка одамлар томонидан қабул қилинадиган ва ўзининг манфаатларини амалга ошириб беришга қодир бўлган альтернатив малайни топишни кутиб шундай қилади. Айни вақтда Башарни – у вақтидан олдин ҳалок бўлмаслиги учун – қўллаб-қувватлашда давом этади. Буни ўзи томонидан ҳамда малайлари Эрон ва унинг тўдалари, Россия ва унинг тўдалари томонидан ишга солинадиган турли шайтоний қўллаб-қувватлаш воситалари билан амалга оширади.
- Американинг ҳокимият тепасига ўзининг коалиция ва мўътадил гуруҳлардан иборат қўғирчоқларини халқаро куч ёки бошқа куч билан зўравонларча олиб келиши. Бу қўғирчоқлар Аллоҳ Субҳанаҳу ва Росули Aга қарши уруш очадиган илмонийликни эълон қилишади.
- Ҳокимиятни унинг содиқ аҳли, Дорул Ислом уқри бўлган Шом аҳли ўз қўлига олиши. Ўшанда улар мустамлакачи кофирларни, уларнинг қўғирчоқларини ва илмонийликларини эзиб, янчиб ташлайдилар ва Ислом бошқарувини, рошид Халифаликни қурадилар. Натижада Ислом ва унинг аҳли азиз, куфр ва унинг аҳли эса хор бўлади. Азиз, Ҳаким Зот:
وَقُلْ جَاءَ الْحَقُّ وَزَهَقَ الْبَاطِلُ إِنَّ الْبَاطِلَ كَانَ زَهُوقًا
«Яна айтинг: Ҳақиқат (яъни, Ислом) келди ва ботил (яъни, куфр) ўчиб-йўқолди. Чунки ботил йўқолгувчи нарсадир» [Исро 81]
деб айтганидек бўлади. Зеро Шом аҳли ва уларнинг Исломдаги барча биродарлари Аллоҳ куч-қудрати билан Шом ерида фақат Ислом бошқаруви бўлишигагина рози бўладилар, ундан бошқа барча бошқарувга асло йўл қўймайдилар. Улар фақат Уқоб рояси, Росулуллоҳ A рояси, ла илаҳа иллаллоҳ Муҳаммадур Росулуллоҳ роясинигина қабул қиладилар, ундан бошқа барча рояни рад этадилар. Ана шундан кейин улар Шом ерини малайлар ва мустамлакачилар ифлослигидан тозалаб поклайдилар.
Тўртинчи: Париж ҳужумларининг таъсири ва уларнинг Вена учрашуви билан бир вақтга тўғри келгани:
Энди Вена учрашувининг Франциядаги портлашлар билан бир вақтга тўғри келиб қолганига келсак, учрашув портлашлардан бир неча соат кейин бўлиб ўтди. Бу бир вақтга тўғри келишнинг қасддан қилингани ёки Вена учрашувига кучли таъсир қилиши эҳтимолдан йироқдир. У фақат Американинг бу ҳужумлардан фойдаланиб қолиши миқдорича таъсир қилиши мумкин, холос. Америка Францияни Башар режимига қарши уруш қилишни талаб қилишдан тийиб қўйиш учун, балки Башардан йироқда терроризм деб атаётган нарсага қарши уруш қилиш билан банд бўлиши учун бу ҳужумлардан фойдаланиши мумкин. Чунки ана шунда Башар то Америка унинг ўрнига янги малайни топгунига қадар ўз ўрнида қолаверади. Франция Американинг режимга қарши эмас, балки фақат терроризм деган нарсагагина ҳаводан ҳужум қилишларга чекланишига қарши чиқиб келаётган эди. Энди эса Франция режимга эмас, балки терроризм деган нарсага бутун эътиборини қаратадиган бўлиб қолди… Буларнинг барчаси Американи Сурия борасида Шом аҳли талаб қилаётган Халифалик ўрнига ўзининг «қопи»да ётган илмоний ечимни пайдо қилиш учун ўзининг тил бириктирув фитналари тўрини тўқишга ҳаракат қилишга мажбур қилади. Америка Башарнинг – то янги малайни топгунига қадар – ҳокимиятда қолишига ишонч ҳосил қилиб хотиржам бўлмагунча шунга ҳаракат қилаверади. Хотиржам бўлганидан кейин фитна тўрларини тўқишдан фориғ бўлади. Бунга Башарни Эрон ва унинг Ҳизби, уларнинг тўдалари ва тобелари билан, яқиндан бошлаб эса Россия билан қўллаб-қувватлаганидан кейин, Франция хатарини режимдан йироқлаштирганидан кейин эришмоқчи.
Бу бир томондан шундай. Бошқа томондан эса Обама бу ҳужумлардан ўзининг демократик бошқаруви башарасини сайловлар арафасида чиройли қилиб кўрсатишда фойдаланди. Чунки Обаманинг Франция билан унинг террорчи ташкилот ва терроризмга қарши чораларида елкама-елка туриш ҳақидаги баёнотлари авж олгани кузатилди! Обама ўзини Америкада бўлиб ўтадиган сайловлар кампаниялари муҳитида терроризмга қарши курашда қатъий қилиб кўрсатмоқчи. Чунки унинг республикачи рақиблари Обаманинг демократ ҳукумати терроризмга қарши зўр қувват билан курашмаяпти, деб айблаб келишаётган эди. Бу эса жамоатчиликнинг сайловда демократларни қўллаб-қувватлашига таъсир қилади. Америка ташқи ишлар вазири Жон Керрининг 2015 йил 13 ноябрда, Тунисда айтган гаплари шу мазмунда бўлди. Париж ҳужумлари ўша куни юз берди. Керри бундай деди: «ДОИШ (ИШИД)нинг саноқли кунлари қолди». У буни Жиҳодий Жон исмли кимса нишонга олинганига шарҳ бериш чоғида айтди. Американинг ўзи машқдан ўтказаётган кучлар ҳақида жар солиши, Сурияда Давлат ташкилотига қарши ғалабаларга эришаётгани ҳам худди шу мазмундадир.
Бу ерда эътиборни қаратиш зарур бўлган яна бир иш бор. У шуки, Ғарб Париждаги ҳужумлардан Исломга қарши «сафарбарлик эълон қилиш»да фойдаланди. Чунки Ғарб тинч фуқароларни ўлдириш ортида Ислом турибди деб даъво қилди. Ҳолбуки уруш қилмаётган тинч фуқароларни нишонга олиш Ислом нуқтаи назаридан қараганда ношаръий иш эканлиги собит ҳақиқатлардан яхши маълумдир. Зеро Ислом бутун тарих давомида ва Росулуллоҳ A давридан бошлаб уруш ҳолатида бўлмаган тинч фуқароларни уруш фалокатларидан ҳимоя қилишга интилиб келди. Балки Ислом ўзларини мудофаа қилиш учун зарур бўлган уруш қуролларига эга бўлмаган ночор, тинч фуқароларни қутқазишни буюради. Ҳатто урушларда, душман билан юзма-юз келган пайтда ҳам Росулуллоҳ A исломий қўшинга шуни буюриб
«وَلاَ تَقْتُلُوا امْرَأَةً، وَلاَ وَلِيدًا، وَلاَ شَيْخًا كَبِيرًا»
«Биронта аёлни, гўдакни ва кекса кишини ўлдирманглар», деган эдилар. Рошид халифалар ҳам шуни буюришар эди. Масалан Абу Бакр G ўзининг қўшини қўмондонига қуйидагиларни васият қилиб буюрган эди: «Сизлар ўзларини ана шу ибодатхоналарга ҳибс қилган (яъни ибодатхоналардан чиқмайдиган) қавмларга дуч келасиз, уларга ҳам, ибодатхоналарига ҳам тегманг… биронта кексани, аёлни, гўдакни ўлдирманг, обод жойларни хароб қилманг…». Умар G ҳам ўз қўшини қўмондонига қуйидагиларни васият қилиб буюрган эди: «Кишанга солманг, ғаддорлик (алдаб хиёнат) қилманг, мусла қилманг (ўлдирилганларнинг аъзоларини кесманг), биронта аёлни, болани ва кексани ўлдирманг…». Мусулмонлар ҳатто урушларида ҳам шундай бўлганлар. Уларнинг душман билан жанг қилаётган отлиқ чавандози агар душман қўлидан қилич тушиб кетса уни то у қиличини олмагунча ўлдирмай кутиб турар, шундан кейин уни юзма-юз олишувда азизлик, мардлик мақомида туриб ўлдирар эди. Булар Исломдаги собит-қатъий ҳақиқатлардир, Ғарб уларни мусулмонлар тарихи ва фатҳ-ғалабаларидан жуда яхши билади. Лекин мустамлакачилар ана шу ҳодисалардан Ислом ва мусулмонларга қарши кек-адоватни сафарбар қилишда фойдаланмоқда. У кўрларча кек-адоватдир. Агар уларнинг ўзи бу жиноятни қилишганида эди – уларнинг бундай жиноятлари эса жуда кўп – бундай дод-вой солишмаган бўлар, аксинча уни оқлаб жар солишар эди. Агар бирон мусулмон жиноят қилиб қўйса уни дарҳол ўзларидаги исломий диаспорага ёпиштиришади, ёпиштиришибгина қолмай балки Исломнинг ўзига ҳужум қилишади. Буни кеча ҳам, бугун ҳам кузатиб турибмиз. Бу ҳеч шубҳасиз кўрларча кек-адоват бўлиб, уни фақат Халифалик тикланганидан кейингина ўчирилади. Ана шундан кейин Халифалик ҳар бир мазлум учун ҳар бир тоғутдан интиқом олади. Натижада Халифалик зиёси ҳамма томонга ёйилади, унинг яхшилигидан ҳамма баҳраманд бўлади. Фақат мусулмонлар юртларигина эмас, балки бу оламдаги ҳар бир оқил тирик жон баҳраманд бўлади.
وَاللَّهُ غَالِبٌ عَلَى أَمْرِهِ وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ
«Аллоҳ Ўз ишида ғолибдир, лекин одамларнинг кўплари (буни) билмайдилар»[Юсуф 21]
6 сафар 1437ҳ
18 ноябр 2015м
