Аввал хабар қилингандек, БМТ бош котиби Пан Ги Мун 9 июн куни Марказий Осиё бўйлаб турнесини бошлади. У дастлаб Тожикистон пойтахти Душанбе шаҳрига ташриф буюриб, “Сув ҳаёт учун” халқаро ҳаракатининг 10 йиллиги мақсадларини амалга ошириш якунлари бўйича ўтказилган халқаро конференцияда иштирок этди ва Эмомали Раҳмон билан учрашди.
10 июнда Пан Ги Мун Қозоғистонда бўлди ва у ерда дунёда ҳар йили анъанавий ўтказиладиган динлар бўйича давлат раҳбарлари иштирокидаги анжуманда қатнашди. Бош котиб Нурсултон Назарбоев ва бош вазир Карим Масимов ҳамда ташқи ишлар вазири Ерлан Идрисов билан учрашиб, президентдан ал-Форобий номидаги Қозоқ миллий университетининг фахрий доктори рутбаси қабул қилиб олди.
11 июнда БМТ бош котиби Қирғизистон пойтахти Бишкек шаҳрига ташриф буюрди ва Алмазбек Атамбаев билан учрашди. У Бишкекда бўлиб ўтадиган Қирғизистонда парламентаризмни ривожлантириш масалаларига бағишланган халқаро конференциянинг очилиш маросимида иштирок этади, кейин эса мамлакат раҳбари Алмазбек Атамбаев билан музокаралар олиб боради. Шундан сўнг Пан Ги Мун бош вазир Темир Сариев ҳамда Жогорку Кенеш спикери Асилбек Жээнбеков билан ҳам учрашув ўтказди.
БМТ бош котиби Бишкекдан Ўшга ўтади ва бу ерда 2010 йилнинг июнида содир бўлган қонли низо туфайли ҳалок бўлган кишиларни хотирлаш маросимида қатнашади.
Қирғизистондаги сафарини якунлаганидан сўнг бош котиб 12 июн куни Ўзбекистонга боради. Пан Ги Мун Марказий Осиё бўйлаб турнесини 13 июн куни Туркманистонда ниҳоясига етказади.
Туркистон:
Пан Ги Мун жанобларининг Марказий Осиё бўйлаб юриш жароёнидаги, йўл йўлакай қатнашиб бораётган маросимларига эътибор беринг. Тожикистонда, Ўзбекистон билан ўрталаридаги кескинликнинг асосий сабаби бўлган, Роғун сув омбори қурилиши муаммоси мавжуд.
Қозоғистонда диний муаммолар ва унга қарши янги курашиш услублари мухокама қилинди. Бу ерда, фақат Қозоқ давлати учун хос эмас, балки бутун минтақа учун асосий муаммо туғдириши мумкин бўлган мавзулар кўтарилди.
Қирғизистонда, демократия оролчаси деган эътибор билан, аввал парламентаризм ва инсон хуқуқларига бўлган эътибор масалалари кўтарилди. Сўнг Ош вилоятида, бир қатор миллий муаммоларга алоқадор масалалар кўндаланг қўйилди. Хоссатан, 2010 йил июньда бўлиб ўтган миллатлар аро уруш ва уни бартараф этишда хукумат ва куч тизимлари томонидан йўл қўйилган бир қатор зулмлар, шунингдек бу урушни келиб чиқиш оқибатлари ва уюштирувчилари ким эканлигини текшириш ишлари ярим йўлда қолиб халигача халқаро мақомда бахо берилмагани, Пан Ги Мун бошчилик қилган делигация томонидан айтиб ўтилди.
Пан Ги Мун, Марказий Осиё бўйлаб, минтақадаги барча яраларимизни бир қатор тирнаб келаяпти. У муаммоларни муолажа қилишни эмас, балки шу муаммоларимизни бизларга бир қарор эслатиб ўтиш билан, бизларнинг минтақаларимизни Ғарб системасига бўлган тобеълигимизни мустахкамлаб қўймоқчи. Ха у бизни шантаж қилаяпти десак хам бўлаверади.
Яъни, Ислом дини система (Мабдаъ) сифатида қад кўтара бошлади. Буни бир қатор Ғарб олами матафаккир олимлар хам эътироф этиб, инсоният инқирозга учраб бораётган демократияга асосланган капитализм системасига алтернатив Ислом системасига қизиқа бошлашди. Ислом динининг хаётга қайтиши икки йўл билан амалга ошади.
Биринчиси, етакчи гурухни исломий мафкурадан таъсирланиши билан.Бунда ўша етакчи гурух Хизбнинг бошқарув дастур лоихасидан таъсирланиб, Ислом Мабдаъси учун жамият эшигини ўзи очиб беради. Улар Исломни тўлалигича тадбиқ қила бошлашади. Албатта Ислом ахкомлари татбиқ қилинаётган уммат, фикран шу хукмларни қабул қила оладиган даражада тайёр бўлиши шарт.
Иккинчиси, халқ Ислом хукмларини ўзи учун хаётида амал қилиб келаётган урфлари қилиб олади. Бунда уммат, ўзидаги илгариги Исломга зид бўлган барча урфларини бирин кетин улоқтира бошлайди. Бир бирлари билан олиб борилаётган барча муомилаларидаги алоқаларни хам исломийлаштира бошлашади. Шундан кейин шу халқ, бир бирлари билан алоқаларини куфр асосида олиб боришга мажбурлайдиган бир қатор тўсиқларга дуч келади. Бу тўсиқлар куфр дастурларига асосланган хукуматлар томонидан илгари сурилади. Шунда халқ билан хукуматлар ўрталарида келишмовчиликлар келиб чиқади ва кучайиб бораверади. Охир оқибат халқ, Исломни жамиятга кириши учун йўл очиб беради. (Хизб ут Тахрир, жамиятга кириш китобида батафсил)
Қозоғистондаги диний анжуманлар, юқоридаги фикрларга мувофиқ, Исломий ахкомлар одамлар ўрталаридаги алоқаларига асос бўлиб қолишини ёки хатто исломий фикрлар уларнинг ўз ғаризаларини тўйдиришда, халол харамни асос қилиб олишини олдини олишга қаратилди. Чунки куфр олами, куфр қадриятларининг бизларнинг юртларимизда кескин қадрсизланиб бораётганидан ва унинг ўрнини исломий қадриятлар эгаллаб, фуқоролар ўрталарида урфга айланиб бораётган алоқалар асоси исломий шаръий хукмлар бўлиб қолаётганидан ўта қаттиқ ташвишда. Охирги йилларда, куфр байрамлари деярли Мусулмонлар томонидан инкор қилина бошланди. Исломий байрамларга бўлган эътиборлар, куфр оламини дахшатга соладиган даражада кучайиб бораяпти.
Пан Ги Мун, Ислом қадриятларига қарши беъвосита ўзи кураша олмайди. У хукуматларга, юқоридаги олиб бораётган шантаж сиёсати сингари ифлос амалиётлар билан яширин босимлар беради. Ўз навбатида хукуматларимиз, мўътадил деб номлаб олишган заъиф биродарларимиз воситасида,Ислом ва Мусулмонларга қарши кураша бошлашди. Улар номи исломий бўлган анжуманлар ўтказиб, ўзлари таъин қилган бир қатор диний етакчиларга йўлланмалар беришади. Уларга Хаж маросимларида кенг имкониятлар яратиб бериш ёки китобларини нашралардан чиқариб бойлик ортириб олишлари учун бир қатор енгилликлар яратиб бериш орқали, уларни ўз биродарларига қарши қўйишади. Охири уларни ўзларининг бир вакили қилиб олиш билан босим бериб, хатто очиқ куфрга далолат қиладиган ишларда иштирок этишга мажбур қилишади.
Юқорида Пан Ги Мун зиёрат қилаётган, сув муаммолари, миллий ва диний низолар чиққан ёки чиқиши мумкин бўлган минтақалар муаммолари, шуларнинг хаммаси улар учун бизларга босим бериш нуқталари эканини эслатиб ўтаяпти.
Албатта Пан Ги Мун Россия олиб бораётган сиёсатга хам тескари позицияда. У Қирғиз парламенти охирги вақтларда қабул қилаётган бир қатор, инсон хуқуқларини химоя қилиш ташкилатларига қарши қонунларни Призидент вето қўйиш билан тўхтатиб қолишини хам талаб қилади. Юқорида у эслатиб ўтиб бораётган бир қатор босим бериш ричаглари, шу қонунларни тўхтатиб қолиш учун хам ишлайверади. Лекин бу, бир системанинг ичидаги ва шу система қоидаларига мувофиқ олиб борилаётган ўз аро жангларнинг бири.
Абдураззоқ.
