Ва алайкум ассалом ва раҳматулоҳи ва барокатуҳ.
Ҳа, албатта яхши жавоб оласиз, иншоАллоҳ. Чунки биз – билганимизча - Аллоҳ Таолонинг неъматини; шаръий ҳукмни айтамиз. Аллоҳ Таоло айтади:
الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي وَرَضِيتُ لَكُمْ الْإِسْلَامَ دِينًا
“Бугун сизларга динингизни комил қилдим, неъматимни бенуқсон, тўкис қилиб бердим ва сизлар учун (фақат) Исломни дин қилиб танладим”. [5:3]
Агар эрингизнинг буйруғи сизнинг зиммангиздаги фарз(айн)ни бажариш билан қарама қарши бўлиб қолса эризга итоат қилмаслигингиз жоиз бўлади. Набий(с.а.в) дедилар:
«لاَ طَاعَةَ لِمَخْلُوقٍ فِي مَعْصِيَةِ الْخَالِقِ»
«Холиққа осий бўлинадиган ўринда махлуққа итоат қилинмайди». Аҳмад ривояти.
Аммо эригизга итоат қилишингиз афзал. Чунки Аллоҳ Таоло ўз ризосини аёллар эрларини рози қилишларига боғлиқ қилиб қўйган. Тўғри, шариатдаги фарз ишлар одатда қийинга ўҳшайди, лекин ҳақиқий мўминларга жуда осон, чунки Ислом Аллоҳ Таолонинг неъматида.
Бир киши хотинининг кўчага чиқишини ман қилиб, сафарга кетди. Аёлнинг отаси касал бўлиб қолганда, отасини кўриб келгани Расулуллоҳ(с.а.в)дан рухсат сўради. Расулуллоҳ(с.а.в) унга дедилар:
«اِتَّقِي اللَّهَ وَلاَ تُخَالِفِي زَوْجَكِ»
«Аллоҳдан қўрққин. Эрингга қарши чиқма». Кейин унинг отаси вафот этди. Аёл унинг жанозасига бориш учун Расулуллоҳ(с.а.в)дан рухсат сўради. Унга дедилар:
«اِتَّقِي اللَّهَ وَلاَ تُخَالِفِي زَوْجَكِ»
«Аллоҳдан қўрққин. Эрингга қарши чиқма». Шунда Аллоҳ Пайғамбар(с.а.в)га ваҳий қилдики:
«إِنِّي قَدْ غَفَرْتُ لَهَا بِطَاعَةِ زَوْجِهَا»
«Эрига итоати туфайли унинг гуноҳларини мағфират этдим». Ибн Батта «Аҳкомун нисо» («Аёллар ҳукмлари») китобида Анас(р.а)дан ривоят қилган.
Сиз, баён қилиш керак бўлган кўп мавзуъни сўрагансиз. Ҳаммасини муфассал ёзганимиздан кўра “Исломда ижтимо низоми” китобимизни ўқиб, саволларингизга муфассал жавоблар олганингиз яхширок. Лекин мен баъзиларига қисқача жавоб бераман:
1. Саволда келган ушбу сўз «...бормайсан уйларига кадам куймайсан бошка чойга бор...» ?
Жавоб: эри рухсат бермаган жойга бормаслиги ва эри хоҳламаган инсонни уйига киритмаслиги ҳам эрининг ҳаққи. Сизни умуман борма демаган, фақат ўша устозингиз олдига борма деган. Сиз бошқа устоз билан таълим олишни давом этиришингиз мумкин, имкони борича. Ҳар қандай аёлга, эри ундан рози бўлган ҳолда вафот этса, жаннат умид қилинади, негаки Термизий Умму Салама(р.а)дан ҳасан деб қилган ривояти бор. Расулуллоҳ(с.а.в) дедилар: «Ҳар қандай аёл, эри ундан рози бўлган ҳолатда вафот этса, жаннатга кирур».
Термизий Муоз ибн Жабалдан ривоят қилинган ҳасан ҳадисда Набий(с.а.в) дедилар: «Аёл эрини дунё туфайли ранжитмасинки, унинг оҳу кўз ҳурларидан бўлган аёли: Уни ранжитма, сени Худо кўтарсин, у сенинг ҳузурингда вақтинча бўлади, яқинда сендан ажраб бизга келур, дер».
Имом Муслим «Саҳиҳ»ида Жобирдан ривоят қилади, Расулуллоҳ(с.а.в) видолашув ҳажидаги хутбаларида шундай деганлар:
«فَاتَّقُوا اللَّهَ فِي النِّسَاءِ فَإِنَّكُمْ أَخَذْتُمُوهُنَّ بِأَمَانَةِ اللَّهِ، وَاسْتَحْلَلْتُمْ فُرُوجَهُنَّ بِكَلِمَةِ اللَّهِ، وَلَكُمْ عَلَيْهِنَّ أَنْ لاَ يُوطِئْنَ فُرُشَكُمْ أَحَدًا تَكْرَهُونَهُ، فَإِنْ فَعَلْنَ ذَلِكَ فَاضْرِبُوهُنَّ ضَرْبًا غَيْرَ مُبَرِّحٍ، وَلَهُنَّ رِزْقُهُنَّ وَكِسْوَتُهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ»
«Аёлларингиз ҳақида Аллоҳдан қўрқинглар, чунки сизлар уларни Аллоҳдан омонат олгансиз, Аллоҳнинг калимаси билан уларни ўзингизга ҳалол қилгансиз, сизларнинг улар устидаги ҳаққингиз - сизлар ёмон кўрадиган бирор кишини уйингизга киритмасликларидир. Агар шундай қилсалар, уларни оғритмасдан уринглар. Уларнинг сизлар устингиздаги ҳақлари эса яхшилик билан едириб-ичириш ва кийинтиришдир».
2. Яна саволда келган ушбу сўз: «…вақт олий хакам, сабр килиб турингчи...»
Жавоб: бор имконингиздаги шаръий йўлларни қилгандан кейин ҳам иложини қилолмасангиз ёки қилаётганизда бўлаётган қийинчиликлардан қайтиб кетмасдан бардавом бўлишда ушбу сўз «…вақт олий хакам, сабр килиб турингчи...» ўринли бўлади.
3. яна ушбу сўз: «…аслида номахрам билан гаплашиш йомон катта гунохлигини билибхам…»
Жавоб: номаҳрамлар билан гаплашишда, олди-соттида ёки бошқа ишларда заруратга чекланиш гуноҳ эмас, мубоҳ. Хилватда қолса ёки ўз маҳрамларидек зарур бўлмаган гап-сўзларни ҳам гаплашиш ҳаром.
Хуллас, ҳар бир амални ҳукмини билиб қилиш керак, аксинча таводифан тўғри иш қилган бўлса ҳам гуноҳкор бўлади.
Муттақий.
|